نسیم توکل- مدت‌ها است که این گروه به همراه هیات مدیره متعهد انجمن سعی بر پیگیری مطالبات اعضا دارند. هر چند صنعت لوازم خانگی ایران در ادوار مختلف چالش‌ها و بحران‌های مختلفی را پشت سر گذاشته است. از سویی، بروز تحریم‌ها، پیامدهای غافلگیر کننده‌ای برای آن‌ها داشته است و بسیاری از برندهای کشور را در رکوردی فرو برد. نباید از یاد برد که رانت‌‌ها و تبعیض‌ها نیز صنعت لوازم خانگی را دچار بحرانی مضاعف کرده و برای کسب‌وکارهای کوچک به خصوص واحدهای تولیدی معضلات ریز و درشتی نیز پدید آورده است.

 شرایط امروز، موانع هر روز
صنعت لوازم خانگی ایران پس از چشم‌اندازی که تدوین شد به سویی پیش می‌رود که باید تعمیق تولید و بومی‌سازی انجام شود اما از یک سمت تجربه ترس از ایجاد بسترهای یک شبه تولیدی با سرمایه‌گذاری بسیار بالا وجود دارد و از سوی دیگر، بسیاری از فعالان اقتصادی که برای ورود به این حوزه با هدف رشد، توسعه و پیشرفت متمایل هستند، مطمئن نیستند با رفع تحریم‌ها و آزادسازی واردات تکلیف تولیدات داخل چه می‌شود. 

آن هم در شرایطی که بازار به کالای قاچاق روی خوش نشان می‌دهد و برندهای مختلف با لوگوهای متنوع اقبال خوبی دارند. مردم هم اکنون نسبت به کالاهایی که در بازار فروش می‌رود، اطمینان خاطر ندارند. در مجموع، به نظر می‌رسد اتحادیه‌های صنفی در این مورد به خوبی عمل نکرده‌اند.

اما مساله‌ای که من متذکر شدم، لزوم قیمت‌گذاری در صنعت لوازم خانگی است که باید به گونه‌ای باشد تا اقشار مختلف جامعه و هر خانواری بتواند آن‌ها را خریداری کند. پیشنهاد و راهکارم برای کاهش قیمت، صرفنظر کردن از استفاده انواع فناوری‌های جدید و گران قیمت روی محصول نهایی است. در واقع، تمامی فناوری‌های موجود در کالاهای خارجی برای مصرف کننده ایرانی کارآیی ندارد و بسیاری از آن‌ها جز افزایش قیمت تمام شده کارکرد دیگری ندارند حتی در صورتی که با فناوری‌های روز مطابق نیز باشند. 

در این فرمول باید از قطعات موجود و مواد اولیه با کیفیت‌های بسیار بالا استفاده شود. در غیر این صورت برگشتی‌ها و نیاز به تعمیرات افزایش پیدا می‌کند و این مسئله هزینه‌های گزافی را بر تولیدکنندگان تحمیل می‌کند. 

اگرچه، بسیاری از برندها برای تعمیرات هزینه‌هایی دریافت می‌کنند و این موضوع در درآمد سالانه‌ آنها تأثیر بسیاری زیادی دارد اما فراموش نکنیم وجود برگشتی بالا سبب پس زدن جامعه می‌شود و کالای تولیدی توسعه برند نخواهد داشت حتی با وجود اختصاص رانت و انحصار و سرمایه‌گذاری‌های آنچنانی!

اگر چه، آنچه امروز در جامعه با آن روبه‌رو هستیم با این واقعیت فاصله دارد.

 مسیر پر انتقاد حرکت شرکت‌های تولیدی
شرکت‌های بسیاری برای نهادینه کردن بخش تولید از مهندسی معکوس استفاده می‌کنند تا خیلی سریع وارد بازار شوند و بتوانند معطلی برای ورود به بازار را بپوشانند. 

مهندسی معکوس یعنی تولید همان محصول خارجی بدون تغییرات! بنابراین تمام آن فناوری خارجی روی محصول هست با قیمت تمام شده‌ای بالاتر. پس گروه‌های تولیدی برای رقابت با دیگر برندها از راهکار کاهش قیمت قطعات و کیفیت قطعات الکترونیک برای جبران فاصله خود بازار استفاده می‌کنند. این بزرگترین ظلمی است که می‌توان بر مصرف‌کننده روا داشت. با این روش تولیدکننده هزینه‌های سربار خود، خدمات پس از فروش و تعمیرات را بالا می‌برد و علاوه بر بروز مشکلات برای برندینگ خود، برند ملی لوازم خانگی ایران را با خطر، چالش و نارضایتی مضاعف روبه‌رو می‌کند. این آسیب از تمامی آفاتی که به بخش‌های مختلف وارد می‌آید، مهم‌تر است.

از سوی دیگر، مصرف کننده نیز به کالای ایرانی اعتماد کرده و آن را می‌خرد اما در مدت کوتاهی از کار می‌افتد. وقتی بررسی می‌کنیم در می‌یابیم مشکل از قطعه هست یا قطعه الکترونیکی استفاده شده بیش از دو سال کار نمی‌کند یعنی قطعه خریداری شده در ظاهر کاملا شبیه قطعات اصل است و در بسیاری تست‌ها جواب می‌گیرد اما  قیمت بسیار کمتری از قطعه اصلی دارد و از این طریق قیمت تمام شده محصول نهایی را کاهش می‌دهند.

حرف آخر...
متاسفانه پس از ورود به تامین قطعات الکترونیک دریافتیم که بسیاری از تولیدکنندگان لوازم خانگی به دنبال قطعات اصل نیستند بلکه به دنبال قطعات دست چندم چینی هستند یا چیزی شبیه به آن‌ها که در داخل تولید شود و با شماره قطعه اصلی به آن‌ها ارائه شود. 

متأسفانه بخش عمده‌ای از قطعات موجود در بازار ایران های‌کپی هستند و تولیدکنندگان بخاطر قیمت کمتر این قطعات را ترجیح می‌دهند. حتی در انتخاب قطعات چینی به دنبال کم کیفیت‌ترین و پایین‌ترین سطح تولیدی در قطعات می‌روند. من از این منظر به تولیدکنندگان داخلی هشدار می‌دهم که ظرف کمتر از دو سال بخش عمده‌ای از محصولات موجود آن‌ها در بازار به دست خودشان برمی‌گردد و با این شکل و روند تولید مصرف کننده ایرانی در کوتاه مدت اطمینان خود را نسبت به تولیدات داخلی از دست می‌دهد و برند ملی با رویه رفتاری آن‌ها دچار شکست بسیار بزرگی در بازار خود خواهد شد. 

لطفاً به جای تمرکز بر زمان حال اندکی هم آینده را در نظر داشته باشید و فقط به خود فکر نکنید.

*عضو اتاق بازرگانی تهران

ITMen