در سالهای دور از باتریهایی با جنس نیکل-کادمیوم استفاده میشد که ویژگیها و در عین حال ایرادات خاص خود را داشت. به همین جهت برای اولین بار کمپانی سونی در سال 1991 از باتری لیتیوم یونی در گوشیهای خود استفاده کرد و سایر شرکتها به تبعیت از آن از این نوع باتریها بهره بردند.
آیتیمن- امروزه نیز تمامی باتریهای موبایل از جنس لیتیوم هستند. البته فناوری لیتیومی بکار رفته خود به دو نوع یونی و پلیمری تقسیم میشود که در ادامه به بررسی ویژگی هر یک از آنها میپردازیم. بطور کلی باتریهای لیتیومی طول عمر بیشتری داشته و در شرایط مختلف به میزان زیادی دوام میآورند. هرساله نیز فناوریهای پیشرفته جدیدی در آنها بکار رفته و در کنار این موارد، شرکتهای مختلف تولید کننده گوشی نیز وارد رقابت شدیدی در عرصه تولید باتریهای باکیفیت شده اند. از جمله آنها میتوان به باتری گوشیهای هواوی و آیفون پرداخت.
تفاوت باتری لیتیوم یونی و پلیمری
تفاوت اصلی این دو در نوع الکترولیت بکار رفته بوده که در باتریهای لیتیوم یونی از الکترولیت مایع و در باتریهای لیتیوم پلیمری از الکترولیت جامد یا نیمه جامد استفاده میشود. چگالی انرژی انواع یونی بیشتر بوده و از این رو میتوان گفت نسبت به انواع پلیمری، طول عمر بیشتری دارند. با این وجود، وزن باتریهای لیتیوم پلیمری کمتر بوده و برای افرادی که به دنبال گوشیهایی سبکتر هستند، گزینه مناسبتری محسوب میشوند. در کنار وزن کمتر، انواع پلیمری نسبت به خرابی نیز مقاومت بیشتری داشته و از این نظر به صرفهتر هستند. با این وجود، ساخت باتری لیتیوم پلیمری هزینه بیشتری داشته و به این دلیل کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. اکثر باتریهای امروزی لیتیوم یونی هستند که البته اصلیترین ویژگی، یعنی طول عمر بالا را دارا هستند.
مشخصات باتریهای لیتیوم یونی
همانطور که در بخش قبلی ذکر شد، یکی از ویژگیهای مثبت اصلی باتری لیتیوم یونی، چگالی انرژی بالای آن بوده که امکان افزایش ظرفیت آن را برای تولیدکنندگان فراهم میکند. یکی از دلایل رشد صعودی ظرفیت باتریهای امروزی و بطور مثال استفاده از باتریهایی با ظرفیت 7000 میلی امپر ساعتی، توانایی ویژه باتریهای لیتیوم یونی بوده که امروزه بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین هنگام استفاده از این باتریها برای اولین بار دیگر نیازی به شارژ اولیه با تایم بالا نبوده و صرفاً یک بار شارژ عادی کافی خواهد بود. میزان مصرف شارژ در حالت استندبای نیز در آنها کمتر بوده و براساس برخی بررسیها به نصف باتریهای نیکلی کاهش یافته است. جریان خروجی از این باتریها نیز شدت بیشتری داشته که این امر در بهبود کار پردازندهها بسیار موثر است.
باتری لیتیوم یونی نسبت به باتریهای نیکل-کادمیومی ویژگی منفی خاصی نداشته و صرفاً میتوان به هزینه بالاتر تولید آن اشاره کرد که با توجه به عوامل سخت افزاری بکار رفته، امری طبیعی است. اصلیترین ویژگی منفی این باتریها، خرابی آنها در بلندمدت بوده که طی یک روند تدریجی رخ میدهد. عوامل مختلفی در تعیین زمان بروز مشکل در باتری مؤثر بوده اما نکتهای که باید به آن توجه کرد، حتمی بودن خرابی آن بوده که دیر یا زود رخ خواهد داد. با رعایت برخی نکات مراقبتی همانند شارژ باتری به شیوه صحیح، میتوان این فرایند را با تأخیر روبرو کرد. براساس ادعای اپل، باتریهای لیتیومی این کمپانی معمولاً پس از 500 چرخه شارژ و دشارژ دچار خرابی میشوند. در این شرایط تعویض باتری امری اجتناب ناپذیر بوده و باید نسبت به خرید باتری آیفون iPhone اقدام کنید.
مشخصات باتریهای لیتیوم پلیمری
باتری تأثیر زیادی در تعیین میزان وزن گوشی داشته و باتریهای لیتیوم پلیمری نیز به دلیل وزن پایین، بیشتر در گوشیهای سبک مشاهده میشوند. این باتریها انعطاف پذیری بالایی داشته و از این رو، در طراحیهای ظاهری خاص بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. یکی از اصلیترین ویژگیهای مثبت باتریهای لیتیوم پلیمری مقاومت بالای آنها در برابر عوامل مخرب است؛ بطور مثال، چندان تحت تأثیر شارژ بیش از حد قرار نمیگیرند. البته استفاده از فناوریهای جدید بطور کلی باتریهای لیتیومی را از آسیبهای ناشی از شارژ بیش از اندازه حتی پس از 100 درصد شدن، در امان نگه داشته است. هرچند انواع پلیمری نیز همانند انواع یونی دچار مشکل یا خرابی میشوند و نیاز به تعویض پیدا میکنند، اما این روند تخریب در آنها با سرعت پایینتری رخ میدهد.
اصلیترین ویژگی منفی باتری لیتیوم پلیمری، چگالی انرژی پایینتر آن بوده که سبب میشود نسبت به انواع یونی طول عمر کمتری داشته باشد. میزان دوام باتری، مهمترین ویژگی تعیین کننده کیفیت آن بوده و نمیتوان این مورد را نادیده گرفت. البته همچنان میزان دوام این باتریها نسبت به باتریهای نیکلی بسیار بیشتر بوده و به هیچ وجه قابل مقایسه نیستند. هزینه ساخت این باتریها نیز بیشتر بوده و نکته ای که معمولاً در این مورد عنوان میشود، کمتر بودن نسبت کیفیت به قیمت آنها است. خرابی این باتریها نیز هرچند با سرعت کمتری رخ میدهد، اما علائمیمشابه با انواع یونی داشته و تعویض آنها در مواقع نیاز امری ضروری محسوب میشود.
بررسی کلی باتریهای لیتیومی
استفاده از فناوری لیتیومی در طراحی باتریها جهشی بسیار بزرگ در تولید محصولات تکنولوژی محسوب میشد. امروزه این فناوری جایگاه ویژهای برای خود کسب کرده و دیگر نمیتوان گوشیهایی با باتری نیکلی یافت. طول عمر این باتریها نسبت به نسل قبلی بسیار بیشتر بوده و هر ساله نیز بر میزان کیفیت آنها افزوده میشود. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، رقابت شدیدی بین کمپانیها جهت تولید باتریهایی با کیفیت بالاتر شکل گرفته که در بهبود شرایط آنها در طول سالیان اخیر بسیار مؤثر بوده است. با این وجود، باید این نکته را نیز در نظر گرفت که باتریهای لیتیومی دیر یا زود دچار مشکل شده و به سمت خرابی میل میکنند. تعویض باتری خراب شده به دلیل اثر منفی مستقیم آن روی سایر بخشهای سخت افزاری گوشی امری اجتناب ناپذیر است.