طبق تحقیقات، حضور بیش از حد کودکان در فضای مجازی و استفاده افراطی از وسایل دیجیتال مثل گوشی و تبلت آثار و پیامدهای منفی زیادی بهدنبال دارد.
آیتیمن- استفاده از وسایل دیجیتال هم بهصورت فعال و تعاملی مثل رایانهها، بازیهای رایانهای، گوشیهای هوشمند و تبلت و هم منفعل و غیرتعاملی مثل تلویزیون در کودکان در حال افزایش است. طبق تحقیقات انجامشده استفاده افراطی از وسایل دیجیتال در سنین خردسالی که مغز با سرعت زیادی در حال رشد است و حالت پلاستیکی و منعطف دارد، میتواند تأثیرات شگرفی بر رشد شناختی، اجتماعی، هیجانی و رفتارهای مرتبط با سلامت داشته باشد.
در این گزارش به آثار و نتایج استفاده کودکان از وسایل دیجیتال و فناوری اطلاعات میپردازیم:
گارمی (2014): با گذراندن بیش از دو ساعت پای تلویزیون (و سایر وسایل دیجیتالی مثل گوشی و تبلت) میتوان اضافه وزن را پیشبینی کرد.
نوتینن (2013): استفاده از رایانه و تماشای تلویزیون بهطور معناداری سبب کاهش مدت خواب و بدخواب شدن کودکان میشود.
برکمن (2016): کودکانی که در اتاق خوابشان تلویزیون دارند، بهطور معناداری مشکلات خواب مانند کابوس و راهرفتن در خواب را تجربه میکنند و خوابشان کیفیت کمتری دارد.
بورقسه (2015): کودکانی که روزانه 4 ساعت تلویزیون نگاه میکردند بهمراتب عادات غذایی نامناسبتر و فعالیت بدنی کمتری داشتند.
صفاران همدانی (1392): بازیهای رایانهای بر سلامت روان و عملکرد تحصیلی کودکان تأثیر مخربی دارد.
پارکس (2013): بین استفاده افراطی از وسایل دیجیتال با مشکلات سلوک همبستگی قوی وجود دارد.
راس (2009): طول مدت تماشای دستگاههای دیجیتالی با افزایش وزن و چاقی، مشکلات بهداشت دهان، مشکلات اجتماعی هیجانی و نگرانی درباره عزت نفس همراه بود.
انصاری و کرسنو (2016): در کودکانی که بیشتر تلویزیون دیده بودند علائم بیشفعالی بیشتر مشاهده شد و این رابطه در دختران، فرزندان خانوادههای با وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین و آنهایی که والدینشان سلامت روانی کمتری داشتند، شدت بیشتری داشت.
چونچیا و پروکسانانوندا (2008): تأخیر رشد زبان توسط مدت زمان تماشای تلویزیون (دستگاههای دیجیتالی)، سن شروع تماشا، رابطه والد و کودک در مدت زمان تماشا و تماشای بیش از دو ساعت در روز قابل پیشبینی بود.
یوسف (2014): مواجهه افراطی با تلویزیون و بازی کامپیوتری با افزایش مشکلات توجه و مشکلات رفتاری برونیسازی همراه است.
زیمرمن (2007): تماشای تلویزیون (دستگاههای دیجیتالی) در سنین 8 تا 16 ماهگی با ضعف در رشد زبان همراه بود.
بار (2010): مواجهه افراطی با برنامههای تلویزیون بزرگسالان در خردسالی با ضعف و در کارکردهای اجرایی در 4سالگی همراه است.
پوراعتماد (1397): استفاده افراطی از وسایل دیجیتال با افزایش احتمال خطر ابتلا به اضافه وزن و چاقی، تغییر در عادات غذایی و الگوی خواب، تغییرات ساختاری در مغز، تأخیرهای حرکتی و زبانی، ضعف در دامنه واژگان و هوش کلامی همراه است.
با توجه به مضرات استفاده افراطی از وسایل دیجیتال (گوشی، تلویزیون، تبلت و...) به والدین توصیه میشود علاوه بر مدیریت و نظارت بر استفاده خردسالان از وسایل دیجیتال، رابطه عاطفی و ارتباطی بین خود و کودکشان را تقویت کنند و با افزایش دانش و شناخت خود در رابطه با ویژگیهای کودک و علاقمندیهای وی با کودک تعامل فعال برقرار کنند، زیرا استفاده افراطی از وسایل دیجیتال سبب میشود کودک از ارتباط با محیط و اطرافیان غافل شود و برقراری ارتباط معمولاً برای وی به چالش تبدیل شود.
بهطور کلی، برای کاهش آسیبهای استفاده افراطی از وسایل دیجیتال و کمک به ارتقای سلامتی کودکان راهبردهایی مانند مدیریت استفاده از وسایل دیجیتال در منزل و به حداقل رساندن مدت زمان استفاده از آنها، ایجاد سبک زندگی سرشار از تعامل انسانی، تقویت باندهای عاطفی بین مادر یا مراقب با کودک و بهطور کلی غنیسازی محیط با محرکهای اجتماعی، شناختی، هیجانی و رفتاری توصیه میشود.