تعجبآور اما واقعیتی تلخ است، که یک کلاهبرداری با وجود سادگی هر چه تمام در نحوه اجرایش و انبوهی اطلاعرسانی از سوی رسانهها، پلیس، اپراتورهای موبایل، بانکها و شبکههای صدا و سیما، وارد دهمین سال عمر خود شده و در کمال تاسف، همچنان نیز قربانی میگیرد!
آیتیمن- حدود یک دهه قبل در سالهای 89 تا 90 به منظور جذب مشترکان از سوی اپراتورها یا دعوت به مشارکت در برنامههای رادیویی و تلویزیونی، روشهای تشویقی متعددی در دستور کار قرار گرفت.
یکی از این سیاستهای تشویقی، برگزاری قرعهکشی از سوی اپراتورهای موبایل بود. البته این قرعهکشیها تماما به شکل رسمیو اطلاعرسانی گسترده از طریق رسانههای معتبر صورت میگرفت.
اما اگرچه در سالهای اخیر از حجم این قرعهکشیها کاسته شده اما تلاش کلاهبرداران از یکسو و طمع قربانیان از سوی دیگر، باعث شده تا این کلاهبرداری کلیشهای و ساده، عمری 10 ساله پیدا کند و همچنان نیز افراد ساده لوح قربانی این کلاهبرداریها شوند.
البته کلاهبرداریهای قدیمیکه در عین حال بسیار ابتدایی هم هستند، در گذشته نیز قربانیان زیادی را به دام میانداختند.
حدود 20 سال قبل کلاهبرداری معروف به نیجریهای در ایران هم قربانیان زیادی گرفت و سالها پلیس را ناچار به انتشار انبوهی مصاحبه و اطلاعیه به مردم کرد.
روش کلاهبرداری نیجریهای در کمال سادگی به این ترتیب بود که فردی با ارسال ایمیل، خود را فرزند یک تاجر نیجریهای معرفی میکرد که پدرش کشته شده و خود از کشور تبعید شده یا فرار کرده است. این کلاهبردار مدعی بود که با دریافت 100 دلار میتواند، ترتیب انتقال صدها هزار دلار پول پدرش به فرد قربانی را بدهد!
شاید باورتان نشود، اما تنها در یک نمونه، روش کلاهبرداری نیجریهای همین امسال و بر اساس اعلام پلیس فتا استان کهگیلویه و بویراحمد، به کلاهبرداری 109میلیون تومانی از یک فرد انجامیده است.
اما همانطور که ذکر شد، با وجود تمام اطلاعرسانیها و 10 ساله شدن کلاهبرداری «شما برنده شدهاید!»، متاسفانه اخبار و اطلاعیههای واصله از سوی پلیس، اپراتورهای موبایل، رسانهها و برخی شبکههای رادیویی و تلویزیونی، این کلاهبرداری همچنان رایج و متاسفانه در پارهای از موارد موفق هستند.
2 نمونه رایج از روشهای کلاهبرداری
1. در یک روش رایج در این قبیل کلاهبرداریها، متقلبان از طریق صفحات بیهویت، غیر رسمی و گاه جعلی در شبکههای اجتماعی به دنبال شکار قربانیان خود میروند.
به این ترتیب که پیامهایی در شبکههای اجتماعی منتشر میشود مانند هدیه بسته اینترنت اپراتورها و تشویق مشترکان به شمارهگیری کد خرید که به دنبال عدم توجه به پیام قیمت و تایید فرایند از سوی خریدار! در نتیجه منجر به تحمیل هزینه در صورتحساب مشترکان و یا کم شدن از شارژ ایشان میشود.
2- در روش دوم که همان کلاهبرداری «شما برنده شدهاید!»، محسوب میشود، برای اعتمادسازی و ایجاد اطمینان بیشتر برای قربانیان، تماسهایی تلفنی از شماره تلفنهای ثابت و یا موبایل با مشترکان برقرار شده و فرد کلاهبردار خود را نماینده یک اپراتور موبایل معرفی میکند.
سپس در روشی بسیار ساده که یکی از معروفترین روشهای کلاهبرداری در ایران محسوب میشود، خواستار ارایه اطلاعات بانکی و حتی رمز قربانیان میشوند! در روش معروف دیگر نیز، از قربانی درخواست میشود تا برای دریافت جایزه خود، پای دستگاههای خودپرداز رفته و خود را قربانی کنند!
چند توصیه برای اینکه طعمه نشوید
اگرچه بیش از 10 سال است که روشهای متعددی برای جلوگیری از افتادن به دام کلاهبرداران از سوی مراجع متعدد اعلام شده است، اما با این حال باز هم توصیههایی بسیار ساده و ابتدایی برای تشخیص کلاهبرداریها ارایه میشود:
1- برای دریافت هیچ جایزهای، (تاکید میشود؛ هیچ جایزهای) هیچگاه نیاز به مراجعه به دستگاههای خودپرداز نیست. اگر از شما خواسته شد برای دریافت جایزه به دستگاه خودپرداز مراجعه کنید، در واقع شما در مسیر تقدیم پول خود به کلاهبرداران هستید.
2- برای اطمینان از صحت اظهارات مدعیان نمایندگی از سوی اپراتورها، شرکتها یا شبکههای مختلف رادیویی و تلویزیونی، قبل از تبادل هر گونه اطلاعاتی حتی نام و نام خانوادگی خود، با کانالهای رسمیشرکت یا اپراتور مورد ادعای تماسگیرنده، ارتباط برقرار کنید.
برای مثال کانالهای ارتباطی در مورد اپراتورهای تلفن همراه برای کسب اطمینان کامل عبارتند از: سایت اصلی اپراتور، صفحه رسمی اپراتور در شبکههای اجتماعی نظیر اینستاگرام و تماس با مراکز تماس اپراتورها.
در نمونهای دیگر، در مورد «قرعهکشی جایزه بزرگ همراه اول» که به علت در اختیار داشتن بیشترین مشترک، اعتبار این اپراتور و استقبال بالای مشترکان، همواره مورد طمع کلاهبرداران است، مشترکان علاوه بر روشهای ذکر شده، برای اطمینان از صحت اطلاعات، میتوانند به شکل ساده به بخش جوایز این اپراتور واقع در آدرس https://mci.ir/big-prize مراجعه کرده و به درستی یا نادرستی موضوع پی ببرند.
3- نام برندگان هر قرعهکشی یا مسابقه را نه از آدرسی که کلاهبرداران به شما اعلام میکنند، بلکه از طریق مراجعه رسمیبه سایت اپراتورها، استعلام کنید.
4- اپراتورها اصولا وجه نقد یا الکترونیکی به حساب برندگان واریز نمیکنند. برای آنکه در یک مورد مشخص، خیال شما یک بار برای همیشه راحت شود، در مورد اپراتور همراه اول، پول برندگان در قالب چک و با مراجعه حضوری و پس از استعلام هویت برنده، در اختیار ایشان قرار میگیرد.
5- و در نهایت اینکه با کمی هوشیاری و رعایت نکاتی که ذکر شد، همچون بسیاری از مشترکان آگاه، به راحتی میتوانید از افتادن در دام کلاهبرداران و متعاقب آن پیگیریهای طولانی برای شکایت و حصول نتیجه، خودداری کنید.