فیسبوک روز دوشنبه گذشته اعلام کرد که سرویس گیمینگ ابری را روی وبسایت دسکتاب و اپلیکیشن اندوریدی خود راهاندازی کرده؛ اما به دلیل سیاستهای یکجانبه اپل، امکان ارایه بازیها را روی سیستم iOS ندارد.
آیتیمن- کاربران فیسبوک روی وب و اندروید از این پس میتوانند بدون خارج شدن از این شبکه اجتماعی، از بازیهای رایگان استفاده کنند. این بازیها از روی مراکز داده فیسبوک پخش (استریم) میشود و نیازی به دانلود کردن بازیها روی دستگاه کاربر نیست. این ایده را پیشتر شرکتهایی مانند مایکروسافت و گوگل نیز اجرا کرده بودند؛ اما روی سرویسهای آنها، بازیهایی با کیفیت کنسولهای بازی معرفی نشده بود.
محرومیت دستگاههای اپل از بازیهای ابری فیسبوک، تازهترین گلولهای است که در جنگ طولانی مدت این شرکت رقیب، شلیک میشود.
نزاع کلامی این دو غول فناوری به نظری برمیگردد که تیم کوک، مدیر ارشد اجرایی اپل، در ماه مارس 2018 بیان کرد. او پس از رسوایی کمبریج آنالیتیکا و سوءاستفاده از دادههای 87 میلیون کاربر فیسبوک، از این شبکه اجتماعی به دلیل ناتوانی در حفظ حریم خصوصی کاربران انتقاد کرد.
از آن زمان تا کنون، این دو شرکت مدام با یکدیگر درگیری داشتهاند. چندی پیش در پی آنکه قانونگذاران و مقامات رگولاتوری ایالات متحده، بازخواست شرکتهای فناوری از جمله اپل را به اتهام نقض قوانین ضد انحصار آغاز کردند، فیسبوک نیز سیاستهای اپ استور اپل را به نقد کشید.
دستورالعملهایی که اپل برای تایید یا رد اپلیکیشنها مورد استفاده قرار میدهد، به اپهایی که مانند فروشگاههای اپلیکیشن شخص ثالث عمل میکنند، اجازه حضور روی فروشگاهش را نمیدهد. اپهای که زمینه فعالیتشان توزیع نرمافزار باشد یا رابط کاربری آنها مانند فروشگاه نرمافزار باشد نیز از حضور روی این پلتفرم منع میشوند.
اپل ماه گذشته، دستورالعملهای خود را در حوزه سرویسهای بازی تعدیل و اعلام کرد که اپلیکیشنها میتوانند خدمات اشتراکی خود را برای بازیهای متعدد ارایه کنند؛ اما هر بازی باید به طور جداگانه از سوی اپل تایید و در اپ اختصاصی خود بازی ارایه شود.
جیسون رابین، معاون واحد ابتکارات ویژه بازی فیسبوک در این زمینه گفت: فیسبوک میتواند سرویس بازیهای ابری خود را به iOS بیاورد، به شرطی که این محصول حدید را روی نسخه موبایل وب خود فعال کند. اما شرکت میخواهد که کاربران به جای این کار به اپهای خود مراجعه کنند.
وی افزود: ما نمیخواهیم کاربران مجبور باشند روزی 20 بار به وب فیسبوک بروند. ما یک اپ فوق العاده داریم. ما مجبور خواهیم شد که از فناوری اپل و مرورگر روی iOS استفاده کنیم؛ اما اینها برای بازیهای ابری مناسبسازی نشدهاند.
وی گفت: سرویس بازیهای ابری فیسبوک روی iOS به کاربران آیفون و آیپد امکان خواهد داد که ببینند دوستانشان چه بازیهایی را استفاده میکنند، فهرستی از برترین بازیهای روی فیسبوک را مشاهده کنند و بازیهایی را با ویژگیهای خاص برای فیسبوک انجام دهند. اما سیاستهای اپل، از جهات بسیاری، کاربران را محروم کرده است.
اپل در این باره به CNBC گفت: اپل به توسعه دهندگان نرمافزار اجازه میدهد که با ثبت هر بازی روی اپ استور به عنوان یک اپلیکیشن مجزا، بازیهای ابری را روی iOS ارایه کنند. توسعه دهندگان همچنین میتوانند سروس بازیهای ابری را از طریق مرورگر سافاری ارایه کنند.
این شرکت افزود: اپل به تعامل با فیسبوک ادامه میدهد تا شیوههای تطابق اپلیکشنها را با دستورالعملهای اپ استور به آن شرکت ارایه کند.
البته بازیهای ارایه شده توسط فیسبوک، بازیهایی با کیفیت کنسولی نیستند و حتی نمیتوان آنها را با سرویسهای اشتراک بازی مانند استادیای گوگل، لونای آمازون یا ایکس کلاد مایکروسافت مقایسه کرد. اینها، نسخههایی از بازیهای موبایلی هستند که پیش از این نیز میتوانستید آنها را روی موبایل یا تبلت، دانلود و بازی کنید. این بازیها شامل عناوینی مانند Asphalt 9: Legends و PGA TOUR Golf Shootout میشود و کاربران میتوانند با صفحه لمسی موبایل یا با ماوس و کیبرد روی کامپیوتر آنها را به رایگان بازی کنند.
رابین در این باره گفت: گمان میکنم این سرویس به سرعت توسعه مییابد؛ زیرا ما از کسی بابت بازیها حق اشتراک نمیگیریم و کاربران هم نیاز به داشتن دسته بازی ندارند.
عرضه سرویس بازیهای ابری فیسبوک، پس از آن اتفاق میافتد که کمتر از یک سال پیش، این شرکت مبلغ 87 میلیون دلار برای خریداری استارتاپ اسپانیایی PlayGiga هزینه کرد. برآوردها حاکی است که هم اکنون حدود 380 میلیون کاربر، به صورت ماهانه روی فیسبوک بازیهای ساده HTML5 انجام میدهند، اما بازیهای جدید، فهرست بازیهای فیسبوک را بسیار غنیتر میکند.
ارایه بازیهای ابری برای فیسبوک یک تصمیم دو سر سود است. از طرفی، عرضه بازیهای بهتر، موجب میشود که کاربران زمان بیشتری را روی فیسبوک سپری کنند و میزان متوسط درآمد به ازای هر کاربر (ARPU) شرکت را افزایش دهند که یکی از شاخصهای کلیدی در محاسبه میزان موفقیت عملکرد مالی شرکت است. از طرف دیگر، توسعه دهندگانی که گیمهای خود را به فیسبوک اضافه کنند، میتوانند نسخههای دموی قابل بازی آنها را تبلیغ کنند. این مساله به توسعه دهندگان امکان تبلیغ بازیهایشان را برای حجم عظیمی از کاربران میدهد و کاربران نیز خواهند توانست بازیهای کامل را از درون تبلیغات انجام بدهند و این مساله برای فیسبوک که 98 درصد درآمدش را به تبلیغات وابسته است، بسیار مفید خواهد بود. در واقع با این فرمت جدید، فیس بوک مرز بین تبلیغات و بازی را کمرنگتر از پیش کرده است.
موضوع دیگر هم این است که فیسبوک میتواند از محل خریدهای درون برنامهای که در این بازیها انجام میشود نیز پول دربیاورد. بر اساس سیاستهای اعلام شده، هرگاه کاربر درون یک بازی ابری خریدی را انجام بدهد، 30 درصد مبلغ آن به فیسبوک اختصاص مییابد و 70 درصد سهم توسعه دهنده بازی خواهد بود. اما در مورد خریدهای انجام شده روی سیستم عامل اندروید، فیسبوک سهمی نمیگیرد و 30 درصد درآمد به گوگل خواهد رسید.
رابین گفت: ما حاضریم این 30 درصد را به اپل هم بدهیم؛ اما آنچه مشکل ایجاد میکند، این است که اجازه فعالیتهای مشابه را روی iOS نداریم.
سرویسبازیهای ابری فیسبوک از همین هفته در ایالتهای کالیفرنیا، تگزاس، ماساچوست، نیویورک، نیوجرسی، کانتیکات، رودآیند، دلاویر، پنسیلوانیا، مریلند، ویرجینیا، ویرجینیای غربی و واشنگتن عرضه میشود که همه این مناطق در نزدیکی دیتاسنترهای فیسبوک هستند. این شرکت امیدوار است دسترسی به این سرویس را در ماههای آینده به سایر مناطق نیز گسترش دهد.