با شیوع کووید۱۹ در سراسر جهان، دورکاری به یکی از هنجارهای زندگی روزمره تبدیل شده است، البته برای اجرای این رویه کشورها نیازمند زیربنای مناسب از جمله اینترنت سریع و پلتفرمهای آنلاین هستند.
آیتیمن- در حالی که پزشکان سعی دارند شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان را کنترل کنند، فاصله گذاری اجتماعی و دورکاری کم کم به یک هنجار تبدیل می شود.
البته دورکاری پدیده تازه ای نیست. در سال های گذشته دورکاری یک ویژگی لوکس بود که فقط عده ای خاص از آن بهره می بردند. اما با شیوع ویروس کرونا این ویژگی به یکی از بایدهای اقتصاد جهانی تبدیل شده تا علاوه بر حفظ جان انسان و قوانین فاصله گذاری اجتماعی، فعالیت های تجاری را تداوم بخشد.
هرچند بخشی از فعالیت های اقتصاد در سطح جهانی از راه دور قابلیت اجرایی دارد، اما انجام بسیاری از فعالیت های اقتصادی در وضعیت دورکاری به چند عامل مهم بستگی دارد؛ از جمله سرویس های دیجیتال چندگانه (پلتفرم ها و اپلیکیشن های ارتباط از راه دور مانند زوم و اسکایپ)، پلتفرم های تجارت آنلاین و رسانه های دیجیتال؛ به خصوص برای افرادی که می توانند کاهش در درآمدهای تبلیغاتی را قبول کنند.
این ابزارها به افراد کمک می کنند تصمیمات تجاری مناسبی بگیرند. در کنار این موارد کشورها نیازمند گزینه های پرداخت دیجیتالی هستند که قابلیت پردازش تراکنش های انبوه در وضعیت فعلی را داشته باشند. تمام این موارد به زیربنای اینترنت و قابلیت آن برای سازگاری با رشد قابل توجه ترافیک دیجیتال بستگی دارد.
زیربنای قدرتمند اروپای شمالی برای دورکاری
در همین راستا دانشکده فلچر در دانشگاه تافت طی یک پروژه تحقیقاتی زیربنای دیجیتال ۴۲ کشوری را بررسی کرد که در اقتصاد جهانی نقش مهمی دارند و همزمان با شیوع پاندمی سیاست های فاصله گذاری اجتماعی را اجرا کرده اند. در حقیقت در این پژوهش «آمادگی فاصله گذاری» اقتصاد کشورها با استفاده از سه شاخص بررسی شده است که عبارتند از:
*قدرت پلتفرم های کلیدی: این مورد مربوط به فناوری های موردنیاز دورکاری، تجارت دیجیتال و زیربنای دیجیتالی کشور است.
*انعطاف پذیری و بهینه سازی گزینه های پرداخت دیجیتال: تا انجام تراکنش های مالی تسهیل شود.
*انعطاف پذیری زیربنای اینترنت: این قابلیت پردازش اطلاعات هنگام افزایش ترافیک اینترنتی را ارتقا می دهد.
مقایسه این شاخص ها، تصویری روشن را برای ما ایجاد می کند که الگوها و طرح های دورکاری در کشورهای مختلف را بهتر نشان می دهد.
آمادگی کشورها برای دورکاری
طبق این بررسی، کشورهای فنلاند، سوئد، دانمارک، سوییس، استرالیا، بلژیک، آمریکا، انگلیس، سنگاپور، هلند، نیوزلند، کانادا، استونی، کره جنوبی، چین و آلمان زیربنای قدرتمندی برای دورکاری دارند.
این در حالی است که ایرلند، فرانسه، ژاپن، اتریش، اسپانیا، جمهوری چک، آفریقای جنوبی، مالزی، ترکیه و لهستان زیربنای متوسطی دارند.
شیلی، هند، فیلیپین، اندونزی، تایلند، روسیه، مکزیک، آرژانتین، برزیل، کلمبیا، بلغارستان، پرتغال و یونان نیز زیربنای ضعیفی دارند.
به عبارت دیگر طبق اطلاعات این تصویر، کشورهایی با اقتصاد توسعه یافته زیربنای دیجیتال قدرتمند و آماده ای دارند که برای دورکاری مناسب است اما کشورهای در حال رشد در این زمینه با چالش هایی روبه رو هستند.
در میان کشورهای شمال اروپا، سوئد از لحاظ پلتفرم ها و توسعه پول دیجیتال بهترین وضعیت را برای اجرای دورکاری دارد. اما پاشنه آشیل سوئد، زیربنای اینترنت آن است که انعطاف پذیری زیادی ندارد و نمی تواند افزایش ترافیک را از حد معینی بیشتر تحمل کند.
از سوی دیگر این کشور برای فاصله گذاری اجتماعی اقدامات چندان سخت گیرانه ای نیز وضع نکرده است.
نمونهای ایده آل از زیربنای مناسب دورکاری
از سوی دیگر برخی کشورهای آسیایی نیز با شیوع ویروس کرونا ثابت کرده اند رویکردی نوآورانه ای دارند و مجبور شده اند تغییراتی بنیادین در وضعیت دیجیتال خود ایجاد کنند. از آنجا که این کشورها از لحاظ مسافتی فاصله کمتری تا مرکز شیوع این بیماری دارند، هرکدام روش های مختلفی برای استفاده از فناوری های دیجیتال را در پیش گرفته اند. به عنوان مثال کره جنوبی نمونه مناسبی در این زمینه است.
این کشور یکی از بهترین سرویس های اینترنت جهان را دارد. شیوه های پرداخت دیجیتال نیز در کره جنوبی تثبیت شده است. در کنار این موارد پلتفرم های دیجیتال قدرتمندی در این کشور حاضر هستند. این کشور یک اپلیکیشن مکان یابی نوین ساخته تا اجرای قوانین فاصله گذاری اجتماعی را تضمین و همزمان افراد را از مناطق آلوده دور کند.
با این وجود تحقیق «خبرگزاری نیکی آشین ریویو» ژاپن درباره کره جنوبی نیز نشان داده فقط ۴۰ درصد شرکت ها تمایل دارند کارمندان شان دورکاری کنند. از ماه ژوئن تاکنون بیشتر کارمندان به سرکار خود بازگشته اند با این وجود در صورت لزوم به کارمندان اجازه دورکاری داده می شود.
هنجار جدید شرکت ها در ژاپن
نشریه استریت تایمز نیز در گزارشی به چالش کشورهایی آسیایی در حوزه دورکاری پرداخته است. به نوشته این نشریه هرچند بسیاری از شرکت های مستقر در آسیا از ماه ژوئن کارمندان خود را به دفاتر فراخوانده اند اما با توجه به شیوع ویروس کرونا، دورکاری به یکی از وجوه کاری در آسیا تبدیل شده است.
بسیای از شرکت ها ساعات کاری انعطاف پذیر برای کارمندانشان طراحی کرده اند تا حداقل نیمی از آنها بتوانند از خانه به فعالیت خود ادامه دهند و بقیه به دفاتر برگردند. به این ترتیب از شلوغی محل کار نیز کاسته می شود.
طبق تحقیق خبرگزاری «نیکی اشین ریویو» ۸۸ درصد شرکت های بزرگ ژاپنی با دورکاری سازگار شده اند. در این کشور حتی با وجود آنکه قرنطینه از ماه ژوئن لغو شده اما شرکت های تولید کننده تجهیزات الکترونیکی مانند فوجیتسو، هیتاچی، شرکت های ساختمانی گروپ لیکسیل و حتی شهرداری توکیو دورکاری را به عنوان یک هنجار جدید اجرا می کنند. این در حالی است که فقط ۴۶ درصد شرکت های کوچک و متوسط ژاپنی روند دورکاری را برای کارمندانشان اجرا می کنند.
در هند ۸۵ درصد کارمندان بخش فناوری اطلاعات از خانه به فعالیت مشغول هستند. شرکت سرویس های مشاوره تاتا (بزرگترین کارفرمای حوزه فناوری اطلاعات درهند) اشاره کرده حدود سه چهارم از ۵۰۰ هزار نیروی انسانی این شرکت تا ۲۰۲۵ میلادی به دورکاری ادامه می دهند.
چالش های دورکاری در آسیا
با وجود نمونه های قدرتمندی که از دور کاری در آسیا گفته شد اما این روند در بخش هایی از آسیا با چالش روبه رو است.
به عنوان مثال زیربنای دیجیتال در کشورهایی مانند اندونزی و فیلیپین از تغییر یکباره به دورکاری پشتیبانی نمی کند. دلایل مختلفی برای این چالش وجود دارد مانند بدی سیگنال تلفن و موبایل و اینترنت ضعیف در مناطق مختلف.
البته باید در نظر داشت فرهنگ کاری میان مردم آسیا به ارتباط رودرو وابسته است، بنابراین ادامه فعالیت به شیوه عادی، نیز چندان عجیب نیست. در هرحال بسیاری از کارشناسان معتقدند دورکاری یا کار از خانه روشی موثر است که به شرکت ها کمک می کند با پاندمی مقابله کنند.