فیسبوک مدعی است که توانسته با انتشار اخبار غلط مقابله موثر بکند؛ اما یافتههای محققان نشان میدهد که این ادعا درست نیست.
آیتیمن- گزارشهای منتشر شده حاکی است که تنها در ماه آوریل، اطلاعات غلط مرتبط با سلامت و ویروس کرونا را نزدیک به نیم میلیون نفر روی فیسبوک مشاهده کردهاند.
فیسبوک در روزهای اولیه شیوع کرونا، وعده داده بود که با انتشار اخبار و اطلاعات غلط و تئوریهای توطئه مقابله خواهد کرد. اما بررسیهای گروه آواز (Avaaz) نشان میدهد که با وجود وعده مدیران این شرکت، الگوریتم فیسبوک، کاربران این شبکه اجتماعی را به سوی اخبار دروغ خطرناکی هدایت کرده است.
آواز سازمانی جهانی است که برای داشتن جهانی بهتر، مردم را به فعالیت در مسائلی مثل حقوق بشر، حقوق جانوران، تغییرات آب و هوا، فساد، فقر و جنگ دعوت میکند. این سازمان که ژانویهٔ سال ۲۰۰۷ تأسیس شده، بیش از ۲۰ میلیون عضو در ۱۹۴ کشور دارد، بزرگترین شبکهٔ فعال آنلاین جهان است و ۱۵ زبان دنیا را پشتیبانی میکند. نام آواز از واژهٔ فارسی آواز به معنای صدا گرفته شدهاست.
محققان مرکز بینالمللی برای تحقیقات درباره بیماری اسهالی بنگلادش تحقیقی انجام دادهاند و در گزارش خود مینویسند که اطلاعات غلط پزشکی میتواند کشنده باشد. این تحقیق که در ژورنال آمریکایی بهداشت و داروهای گرمسیری منتشر شده، مدعی است که یک فقره اطلاعات نادرست درباره ویروس کرونا، منجر به مرگ 800 نفر شده است.
گروه آواز نیز در گزارش خود، مینویسد که صفحات فیسبوک ده سایت برتری که اطلاعات غلط و تئوریهای توطئه را منتشر میکنند، تقریبا 4 برابر سایتهای معتبر، بازدید کننده داشتهاند؛ یعنی الگوریتمهای فیسبوک کاربران را به سوی این اطلاعات نادرست هدایت میکند.
این گزارش روی صفحات فیسبوکی و وبسایتهایی متمرکز شده که حجم عمدهای از ادعاهای نادرست را درباره ویروس کرونا منتشر میکنند؛ این ادعاها شامل مواردی همچون داروهای جایگزین، کشاورزی اورگانیک و صفحات سیاسی راستگرایان افراطی میشود.
بر اساس نتایج این تحقیق، شبکه جهانی متشکل از 82 سایتی که اطلاعات نادرست سلامت در بیش از 5 کشور منتشر میکنند، در یک سال گذشته تقریبا 3.8 میلیارد بازدید در فیسبوک داشتهاند. ضمن اینکه مخاطبان آنها در ماه آوریل گذشته رکورد شکسته و فقط در طول این ماه 460 میلیون بازدید داشتهاند.
این گزارش بیان میدارد: در شرایطی که شهروندان بیش از هر زمان دیگری به اطلاعات سلامتی معتبر نیاز داشتهاند و در حالی که فیسبوک تلاش داشته که فعالانه، صفحات مرتبط با نهادهای معتبر بهداشتی و سلامت را در پلتفرم خود تبلیغ کند، الگوریتمهای این شبکه اجتماعی، این تلاشها را عقیم گذاشتهاند.
محققان آواز همچنین دریافتهاند که یک شبکه نسبتا کوچک، اما با نفوذ مسوولیت هدایت بخش مهمیاز ترافیک را به سوی سایتهای ناشر اطلاعات غلط به عهده داشته است. بررسیهای آواز نشان میدهد که 42 سایت با دارا بودن 28 میلیون دنبال کننده، حدود 800 میلیون بازدید را به سوی این اطلاعات غلط هدایت کردهاند.
جالب اینجاست که فقط یک مقاله منتشر شده، که به دروغ مدعی است که انجمن پزشکی آمریکا، پزشکان و بیمارستانها را به اعلام آمار غیر واقعی از جانباختگان کرونا تشویق کرده، بیش از 160 میلیون بار بازدید شده است.
این گزارش حاکی از آن است که سیستمهای داخلی فیس بوک قادر به محافظت از کاربران دربرابر اطلاعات نادرست و غلط سلامت، حتی در شرایط بحرانی نیست.