آی‌تی‌من- سعید و حمید محمدی، هم‌بنیان‌گذاران دیجی‌کالا در این رویداد آنلاین فعالیت دیجی‌کالا در سال ۹۸ در بخش‌های فروش، نظارت بر عملکرد فروشندگان، استراتژی‌های حمایت از تولید‌کنندگان و کسب‌وکارهای ایرانی، قیمت‌گذاری و استفاده از تکنولوژی‌های لجستیکی و الگوریتم‌های هوشمند برای پردازش بیش از ۱۰۰ میلیون کالای خریداری شده را تشریح کردند.

برادران محمدی با اعلام اینکه این خرده فروش و بازارگاه بزرگ آنلاین ایران در سال 99 به سودآوری خواهد رسید، گفتند که بخش عمده سرمایه حاصل شده از عرضه اولیه این شرکت در فرابورس، به سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌ها و فناوری اختصاص خواهد یافت. گزارش از رویداد رونمایی از گزارش سال 98 دیجی‌کالا می‌خوانید.
 
سهم اندک خرده فروشی آنلاین
برادران محمدی در این رویداد با بیان اینکه بیش از 31 هزار فروشگاه دارای نماد اعتماد در کنار ده‌ها هزار فروشنده در پیج‌های اینستاگرامی و کانال‌های تلگرامی فعال هستند، گفتتد که سهم خرده فروشی آنلاین از کل خرده فروشی در کشور، در سال 98 همچنان زیر دو درصد بوده؛ درحالی که در ترکیه که بازاری مشابه ایران دارد، این سهم 50 درصد است.

به گفته آنان، البته بحران کرونا، به ویژه در روزهایی که محدودیت تردد در برخی شهرها اعمال شده بود، حجم تقاضا را در فروش اینترنتی به شدت بالا برد. به همین دلیل هم با توجه به اینکه در پایان نیمه اول سال 98، تعداد 31 هزار فروشنده در بازارگاه (مارکت پلیس) دیجی کالا حضور داشتند، این تعداد در پایان سال 98 به 61 هزار فروشنده رسید.

اما افزایش تقاضا برای خرید و فروش اینترنتی، چالش‌هایی را هم به همراه داشته است. به گفته برادران محمدی، کسب و کار دیجی‌کالا برای ظرفیت مشخصی از پردازش کالا متناسب با تقاضا برنامه‌ریزی شده بود.

به گفته آنان، در شروع بحران کرونا، حدود 4هزار نفر در دیجی‌کالا مشغول به کار بودند که آنان هم دغدغه بیماری داشتند و اجبار به حضور در محل شرکت میسر نبود. از سوی دیگر، اجرای پروتکل‌های بهداشتی و ضدعفونی محیط و ناوگان حمل و نقل هم وجود داشت که اینها بهره‌وری را در کار پایین می‌آورد.

مشکل دیگر این بود که در اوج بحران کرونا، تعداد زیادی از فروشندگان بازارگاه به انبارهای خود دسترسی نداشتند که این هم می‌توانست موجب تاخیر در ارسال محموله و آسیب‌دیدن تجربه مشتری شود.
 
مارکت‌پلیس دیجی‌کالا در سال ۹۸
 سعید محمدی، مدیرعامل دیجی‌کالا در این رویداد درباره وضعیت این شرکت در سال ۹۸ گفت: دیجی‌کالا امروز پربازدیدترین فروشگاه آنلاین ایران و منطقه است و هم اکنون نیز این شرکت یکی از بزرگترین مراکز پردازش کالا را در خاورمیانه و شمال آفریقا در اختیار دارد. مرکز پردازش کالای دانش در تهران که ۵۰ هزار متر مربع مساحت دارد، قادر به انبارش ۵ میلیون قلم کالا و پردازش ۵۰۰ هزار کالا در یک روز است. علاوه بر آن ۳۱ مرکز توزیع کالا، مرکز خدمات پس از فروش و مرکز جمع‌‌آوری کالای فروشندگان در سراسر کشور امکان تحویل سریع کالا را به مشتریان در دورترین نقاط کشور فراهم آورده است.

وی با بیان اینکه دیجی‌کالا حمایت از کسب‌وکارهای ایرانی را مهم‌ترین مسوولیت اجتماعی خود می‌داند، افزود: دیجی‌کالا با توسعه پلتفرم مارکت‌پلیس خود برای خدمت رسانی به فروشندگان باعث شد که بسیاری از تامین‌کنندگان و تولید‌کنندگان، بدون دغدغه‌های فنی و زیرساختی کالاهای خود را عرضه کنند و به این ترتیب به پایگاه کاربران دیجی‌کالا و شبکه گسترده و ملی توزیع دیجی‌کالا دسترسی داشته باشند.

مدیرعامل دیجی‌کالا با اشاره به گستره وسیع مشتریان و کاربران دیجی‌کالا گفت: در سال ۹۸ دیجی‌کالا محصولات خود را به بیش از ۱۲ هزار روستا در ایران ارسال کرد. اتفاقی که باعث شده تا تمامی هموطنان در هر نقطه‌ای از کشور امکان خرید هر کالایی را به قیمتی یکسان و فارغ از مکان جغرافیایی خود داشته باشند. از سوی دیگر امروز هر کسب وکاری در هر نقطه از ایران می‌تواند ظرف مدت ۴۸ ساعت کسب‌وکار آنلاین خود را در پلتفرم مارکت‌پلیس عرضه کند و به بازاری به وسعت ایران دسترسی داشته باشد. در طول همه‌گیری کرونا ۱۵ مرکز جمع‌آوری کالای فروشندگان در تبریز، مشهد، اصفهان، اهواز، شیراز و نقاط دیگر کشور راه‌اندازی کردیم تا کسب‌وکارهای محلی بتواند با کمترین هزینه و زمان محصولات خود را به مراکز پردازش دیجی کالا برسانند.

براساس گزارش سال ۹۸ دیجی‌کالا، در این سال ۶۹ درصد از فروش تعدادی کالاها به کالاهای ایرانی تعلق داشته است و تعداد برندهای ایرانی فعال در دیجی‌کالا هم به بیش از ۲۵۰۰ برند رسیده است.

طبق اطلاعات این گزارش از کل کاربران دیجی‌کالا 36 درصد زن و 63 درصد مرد هستند. این کاربران در سال ۹۸ بیش از ۵ میلیون نظر در مورد کالاها ثبت‌ کرده‌اند.

 
شاخص‌های ارزیابی فروشندگان
بنیان‌گذاران دیجی‌کالا، عملکرد فروشندگان را در تجربه کاربری خریداران و برای دیجی‌کالا مهم ارزیابی کردند.

به گفته آنان، در سال 98 فروشندگان مارکت‌پلیس دیجی‌کالا به طور متوسط 39 میلیون تومان در ماه فروش داشته‌اند و یک فروشنده در گروه گوشی موبایل در بهمن ماه سال گذشته، به تنهایی 32 میلیارد تومان در این پلتفرم گوشی فروخته است. یک فروشنده منتخب صنایع میناکاری و خاتم کاری نیز موفق به فروش 85 میلیون تومان از محصولاتش در یک ماه شده است.

جالب اینجاست که تنوع کالایی در دیجی‌کالا به بیش از 2 میلیون و 200 هزار نوع کالا می‌رسد، در حالی که در بزرگ‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای، این تعداد حداکثر 15 تا 20 هزار قلم کالاست. این تنوع کالایی در زیر یک سقف، نیازمند، سیاست‌های مشخصی برای کنترل است که به گفته مدیران دیجی‌کالا، 4 شاخص برای بررسی عملکرد فروشندگان طراحی شده است.

به گفته برادران محمدی، اولین شاخص، متوسط رضایت خریداران از کالای دریافت شده است که بر اساس نتایج حاصل از نظرسنجی‌هایی که از خریداران انجام می‌شود، قابل محاسبه است. این شاخص نشان دهنده رضایت 80 درصدی خریداران است.

شاخص بعدی، درصد عرضه کالای تقلبی است.

در دیجی‌کالا دو نوع کالای اصلی و غیر اصلی عرضه می‌شود؛ اما فروشندگان در صورت عرضه کالای غیر اصلی، موظفند که این موضوع را با شفافیت به خریدار اعلام کنند. اما گاهی پیش می‌آید که خریدار، کالایی که دریافت می‌کند، تقلبی است.

به گفته مدیران این خرده‌فروشی بزرگ آنلاین، درصد عرضه کالای تقلبی در این پلتفرم در سال گذشته بر اساس آمار مرجوعی کالا و گزارش مشتری، تنها 16 هزارم درصد (16 قلم کالا در هر ده‌هزار قلم) بوده است.

در چنین مواردی، اگر فروشنده خاطی، برای نخستین بار اقدام به فروش کالای تقلبی کرده باشد، تا ده برابر کل مبلغ فروش آن کالا جریمه خواهد شد و در دفعات بعدی، حساب کاربری فروشنده مسدود می‌شود. خریدارانی هم که این کالاها را دریافت کرده‌اند، برای دلجویی و عذرخواهی تا 500 هزار تومان کد تخفیف دریافت می‌کنند.

جالب است بدانید که در سال 98، در هر ماه به طور متوسط 300 میلیون تومان کد تخفیف عذرخواهی برای خریداران دیجی‌کالا ارسال شده است.

شاخص بعدی سوم، درصد مرجوعی به دلیل اشکال محصول است که در این زمینه نیز آمار 73 صدم درصدی ثبت شده است.

متوسط نرخ عدم تامین یا کنسل کردن نیز شاخص چهارم است. این آمار که به دلیل بحران کرونا و مشکلات ارزی، مشکلی رو به رشد در ماه‌های اخیر بوده، 41 صدم درصد مشاهده شده است. در مورد شاخص‌های سوم و چهارم نیز دیجی‌کالا به خریداران تا 200 هزار تومان کد تخفیف اعطا می‌کند.
 
آینده دیجی کالا
به گفته دیران دیجی‌کالا، سرمایه گذاری و توسعه لجستیک به عنوان محور توسعه تجارت الکترونیکی جزو برنامه‌های مهم این شرکت در سال جاری است؛ از جمله راه‌اندازی دومین مرکز پردازش کالا در دستور کار قرار دارد.

برنامه دیگر، توسعه بازارگاه دیجی‌کالا به شهرهای کوچک‌تر و سپس سرمایه‌گذاری در فناوری و زیرساخت است. هم‌بنیان‌گذاران دیجی‌کالا اعلام کردند که در سال جاری، احتمالا خبرهای خوبی در زمینه توسعه به کارگیری هوش مصنوعی نیز اعلام خواهد شد.

اما شاید مهم‌ترین برنامه این شرکت، ورود به بازار سرمایه از طریق فرابورس باشد که به احتمال زیاد در تابستان امسال اتفاق خواهد افتاد.

ورود به بورس
به گفته بنیانگذاران دیجی‌کالا تاریخ عرضه اولیه (IPO) دیجی‌کالا هنوز مشخص نیست. تمام کارهای لازم برای ورود به بازار سرمایه از سوی دیجی‌کالا صورت گرفته و دیجی‌کالا در آستانه ورود به هیات پذیرش فرابورس است.

برادران محمدی در رابطه با اهداف دیجی‌کالا برای ورود به بازار بورس گفتند: تصمیم دیجی‌کالا برای ورود به بورس تصمیم جدیدی نیست و به سه سال گذشته بازمی‌گردد. اما پروژه عرضه اولیه سهام یک شرکت به خصوص برای کسب‌وکارهای فناورانه زمان‌بر است و بنابراین از سه سال گذشته کمیته IPO دیجی‌کالا در حال فعالیت است. سیستم‌های مالی و گزارش دهی دیجی‌کالا را با شرایط شرکت‌های حاضر در بورس منطبق کرده‌ایم و تلاش داریم به سوددهی نزدیک شویم.

به گفته آنان، دیجی‌کالا به عنوان یک برند ملی که ۱۴ سال از فعالیت آن می‌گذرد و ماهانه 30 میلیون کاربر فعال دارد باید مردم را در منافع خود در قالب عرضه سهام شریک کند. از سوی دیگر در بین ۸ شرکت با بالاترین ارزش بازار در دنیا ۷ شرکت در حوزه تکنولوژی فعالیت می‌کنند بنابراین ورود دیجی‌کالا به بازار سرمایه به هیچ وجه عجیب نیست.

محمدی‌ها توسعه کسب‌وکار دیجی‌کالا را مهمترین دلیل برای ورود به فرابورس قلمداد کردند و گفتند: دیجی‌کالا در سال ۸۵ با سرمایه شخصی راه‌اندازی شد. در سال ۹۲ از بخش خصوصی ایران جذب سرمایه کردیم و کسب‌وکار را توسعه دادیم. در سال ۹۵ نیز موفق به جذب سرمایه خارجی شدیم و در پی آن دیجی‌کالا با رشد بزرگی روبه‌رو شد. در حال حاضر برای تبدیل دیجی‌کالا به یک بازیگر قوی در حوزه تجارت الکترونیکی برای یک کشور ۸۰ میلیونی و منطقه، نیاز به حمایت مردم از طریق بازار سرمایه برای توسعه‌های آتی داریم.

به گفته برادران محمدی، سهامدران دیجی‌کالا از ورود به بورس به دنبال نقد کردن سرمایه‌های خود نیستند. بنابراین برنامه ما این است که پیش یا اندکی پس از عرضه اولیه، اقدام به افزایش سرمایه‌ کنیم.

سعید محمدی در رابطه با برنامه‌های دیجی‌کالا برای توسعه این کسب‌وکار با سرمایه حاصل از ورود به بورس گفت: توسعه لجستیک دیجی‌کالا، آوردن فروشنده‌های شهرهای کوچک به مارکت‌پلیس، سرمایه‌گذاری در حوزه تکنولوژی نظیر هوش‌مصنوعی و زیرساخت، ادامه مسیر دیجی‌پی در حوزه فین‌تک از برنامه‌های دیجی‌کالا برای توسعه پس از ورود به بورس است.

به گفته وی، در طرح توجیه افزایش سرمایه که تهیه شده به طور جرئی به هزینه‌کرد سرمایه پرداخته شده است. به طور کلی سرمایه حاصل از ورود به بورس صرف توسعه به خصوص در حوزه لجستیک خواهد شد و مرکز جدید پردازش کالای دیجی‌کالا راه‌اندازی می‌شود.

به گفته بنیانگذاران دیجی‌کالا این کسب‌وکار در سال ۹۹ به سوددهی خواهد رسید و در سال‌های آینده این سوددهی افزایش خواهد یافت.

به گفته برادران محمدی، در شرکت‌های تکنولوژی همواره موازنه‌ای بین توسعه و سوددهی برقرار است. در این نوع از کسب‌وکارها سهامداران نگاه متفاوتی دارند و معتقدند در یک بازه زمانی بلند مدت رشد سریع شرکت‌های‌شان که در طول سال‌ها اتفاق می‌افتد منجر به سوددهی شدید شرکت‌هایشان خواهد شد. نگاه دیجی‌کالا هم این‌چنین است و حفظ رشد ۱۱۲ درصدی در طول چند سال برای دیجی‌کالا هزینه داشته است.

حمید محمدی در پاسخ به سوال خبرنگاران در رابطه با آینده استارتاپ کمدا پس از دریافت سرمایه از دیجی‌کالا گفت: «مدا تیم راهبری و اجرای خود را دارد و دیجی‌کالا به عنوان حمایت برای توسعه کمدا در کنار این استارتاپ قرار گرفته است. اما در سال جاری شاهد تحولات بزرگی در کمدا خواهیم بود.

گفتنی است که این نخستین گزارش سالانه دیجی‌کالا است که به شکل عمومی منتشر می‌شود و گزیده‌ای از آمار و داده‌های گروه دیجی‌کالا به شمار می‌رود که از دپارتمان هوش تجاری (Business Intelligence) این سازمان استخراج شده است.

براساس این گزارش، تعداد کاربران یکتای ماهانه (Monthly Unique Visitors) دیجی‌کالا در سال ۹۸ به ۲۶ میلیون نفر رسیده و متوسط مبلغ هر سفارش در این سال ۴۹۶ هزار تومان بوده است.

در سال ۹۸ تنوع کالاهای این شرکت به بیش از دو میلیون و ۲۰۰ هزار کالا رسید. طبق گزارش سال ۹۸ ناوگان دیجی‌کالا در این سال برای ارسال کالاهای مشتریان ۳۳ میلیون کیلومتر مسافت را طی کرده است.

گزارش سال ۹۸ دیجی‌کالا بــه بیش از ۶۰ هزار کسب‌وکار ایرانی که محصولات خود را از طریق بازارگاه یا مارکت پِلیس (Marketplace) این شرکت به فروش می‌رسانند، کمک می‌کند تا فرآیندهای فروش و عرضه کالاهای خود را بهینه کنند.

آی‌تی‌من در روزهای آینده به تشریح آمارها و اطلاعات موجود در گزارش سالانه دیجی‌کالا خواهد پرداخت.

متن کامل گزارش سال 98 دیجی کالا را می‌توانید از اینجا دریافت کنید. 

ITMen