آی‌تی‌من- از آنجا که دیجی‌کالا امروز بزرگ‌ترین خرده فروشی و بازارگاه (مارکت‌پلیس) آنلاین ایران است انتشار چنین آمارهای باارزشی می‌تواند تصویری از بازار خرده‌فروشی ایران به دست بدهد و عملا نشان دهد که رفتار خرید کاربر و مصرف‌کننده ایرانی در فضای آنلاین چگونه است. به همین دلیل انتشار مداوم و بررسی این گونه آمار و اطلاعات مفید ارزیابی می‌شود.
در ادامه به گزارش نیم‌سال اول 98 دیجی‌کالا نگاهی می‌اندازیم.
 
دیجی‌کالا در یک نگاه
حمید محمدی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل گروه دیجی‌کالا در رویداد نیم‌دایره، در ابتدا به بیان نکاتی کلی درباره فعالیت دیجی کالا پرداخت و گفت: دیجی‌کالا در سال ۸۵ با سرمایه اولیه بسیار محدود شروع به کار کرد و امروز پربازدیدترین فروشگاه آنلاین ایران و منطقه است.

به گفته وی، شرکت‌های زیرمجموعه و سرویس‌های اصلی این گروه 14 مورد است. که در مرکز آنها بازارگاه دیجی‌کالا قرار دارد. در زیرشاخه فعالیت‌های بازرگانی این گروه، فروشگاه خرده فروشی آنلاین دیجی‌کالا، سوپرمارکت آنلاین (Digikala Fresh) و واحد تامین کالای بین المللی فعالیت می‌کند.

محمدی بخش دیگر فعالیت‌های این گروه را در زمینه خدمات محتوا و شامل فروشگاه کتاب الکترونیک وصوتی فیدیبو، سرویس‌های محتوایی Content Factory و مجله آنلاین DigikalaMag عنوان کرد و افزود: خدمات تبلیغات آنلاین و آفلاین، مرکز نوآوری دیجی‌کالا نکست و خدمات پرداخت دیجی‌پی از دیگر فعالیت‌ها و خدماتی است که در گروه دیجی‌کالا عرضه می‌شود.

وی افزود: با افتتاح مرکز پردازش کالا در تهران هم اکنون گروه دیجی‌کالا بزرگترین مرکز پردازش کالا را در خاورمیانه و شمال آفریقا در اختیار دارد. این مرکز با مساحت ۵۰ هزار متر مربع، ظرفیت انبارش ۵ میلیون قلم کالا و ظرفیت پردازش ۵۰۰ هزار کالا در روز، یکی از مراکز پردازش قابل مقایسه با پیشروترین نمونه‌های جهانی است. علاوه بر آن ۳۱ مرکز توزیع کالا، مرکز خدمات پس از فروش و مرکز جمع‌آوری کالای فروشندگان در سراسر کشور امکان تحویل سریع کالا را برای مشتریان در دورترین نقاط کشور فراهم آورده است.

 
یک نفر از هر 4 ایرانی
به گفته محمدی، در نیمه اول سال 98، بیش از 540 هزار کالای جدید به دیجی‌کالا افزوده شده و تنوع کالایی این فروشگاه را به یک میلیون و 700 هزار قلم کالا رسانده است. مقایسه‌ای با فروشگاه‌های بزرگ فیزیکی مانند هایپرمارکت‌ها با حدود 10 تا 20 هزار قلم کالا، می‌تواند تصویری از حجم فعالیت‌ها و محصولات قابل عرضه در بازارگاه دیجی‌کالا به دست بدهد. نکته قابل ذکر دیگر اینکه تعداد کالاهای موجود و پس از راه‌اندازی بازارگاه (مارکت‌پلیس) دیجی‌کالا رشد ناگهانی داشته و در دو سال گذشته از حدود 300 هزار قلم کالا به بیش از 1.7 میلیون قلم کالا رسیده است.

وی سپس به ارایه آماری از یک روز کاری در دیجی‌کالا پرداخت که بر اساس آن، روزانه در حدود 4.1 میلیون بازدید از وب‌سایت و اپلیکیشن این فروشگاه آنلاین با میانگین زمان 6 دقیقه و 46 ثانیه بازدید از وب‌سایت و 9 دقیقه و 26 ثانیه بازدید از اپلیکیشن صورت می‌گیرد. همچنین روزانه به طور متوسط 10 هزار و 206 مشتری جدید از این بازارگاه خرید می‌کنند.
محمدی با بیان اینکه تعداد کالای سفارش داده شده در هر روز بین 150 هزار تا 200 هزار قلم کالا با متوسط ارزش ریالی 418 هزار تومان است، گفت: بازدید کننده ماهانه 20 میلیون مورد است که دیجی‌کالا را به پرمخاطب‌ترین فروشگاه آنلاین ایران و خاورمیانه تبدیل کرده است. جالب اینکه با توجه به جمعیت حدود 80 میلیون نفری ایران، یک چهارم ایرانی‌ها ماهانه از دیجی‌کالا بازدید می‌کنند.



وی با بیان اینکه هم اکنون تعداد 31 هزار و 484 فروشگاه آنلاین در ایران فعال هستند، گفت که بر اساس آمار سال 2018 میلادی، سهم خرده فروشی آنلاین از کل بازار خرده فروشی درایران بین یک تا دو درصد بوده است. در حالی که این آمار در چین 24 درصد، در انگلستان 20.6 درصد، در آمریکا 15.4 درصد و در ترکیه 4.7 درصد است.

آمار دیجی‌کالا همچنین نشان می‌دهد که میزان فروش خالص ریالی دیجی‌کالا در 8 سال گذشته به‌طور متوسط، سالانه 111 درصد رشد کرده است.


 
این گربهه، ایران ماست
موضوع دیگر مورد اشاره در ارایه حمید محمدی، تراکم مشتریان دیجی‌کالا در استان‌های ایران بود. بر اساس آمار ارایه شده، پس از تهران که جایگاه نخست این فهرست را در دست دارد، استان‌های البرز، مازندران، گیلان و یزد قرار می‌گیرند. در انتهای فهرست نیز نام سیستان و بلوچستان به چشم می‌خورد که کم‌ترین میزان تراکم مشتریان بر اساس جمعیت را دارد. استان‌های کردستان، خراسان شمالی و آذربایجان غربی نیز به ترتیب پس از سیستان و بلوچستان، کم‌ترین میزان تراکم مشتریان دیجی‌کالا را در خود جای داده‌اند.



اما بررسی متوسط ارزش ریالی خرید از دیجی‌کالا در سه سال گذشته، نشان از خالی‌تر شدن جیب‌ ایرانی‌ها دارد. مشتریان دیجی‌کالا که در سال 96 به طور متوسط در هر سفارش بیش از 428 هزارتومان خرید می‌کردند، در سال 97 میزان خرید خود را به حدود 421 هزار تومان (1.8 درصد کاهش) و در 6 ماهه اول سال 98 به نزدیک 419 هزار تومان (نیم درصد کاهش) رسانده‌اند.
نکته دیگری که محمدی به آن اشاره کرد و به همراه آن نقشه جالبی از ایران نیز ارایه شد، دسترسی مردم اقصی نقاط ایران به خرید آنلاین بود.

بر اساس اطلاعاتی که ارایه شد، تا کنون ساکنان 11 هزار و 132 روستای ایران از دیجی‌کالا خرید کرده‌اند. گفتنی است که بر اساس آمارهای سال 1390، تعداد کل آبادی‌ها و روستاهای کشور بیش از 96 هزار و 500 آبادی بوده است. دیجی کالا بر اساس هر سفارش از مناطق روستایی، یک نقطه سفید روی نقشه ایران قرار داده و به این ترتیب یک نقشه کامل از ایران به دست آمده است.



بر اساس این اطلاعات، طولانی‌ترین مسیری که برای ارسال سفارش انجام شده نیز مربوط به سفارش یک دسته بازی در پسابندر سیستان و بلوچستان بوده است. این کالای سفارش شده، 1894 کیلومتر طی کرده تا به دست سفارش دهنده‌اش برسد.
 
30 هزار کسب و کار در بازارگاه
بخش دیگر ارایه هم‌بنیان‌گذار دیجی‌کالا به اطلاعاتی درباره بازارگاه این شرکت اختصاص داشت.

دیجی‌کالا از دو سال پیش، با اتخاذ رویکرد پلتفرمی، به ایجاد یک بازارگاه اقدام کرد که در آن، تمامی دارندگان محصول قادر به ارایه محصول خود در یک فضای رقابتی هستند.

پلتفرم مارکت‌پلیس دیجی‌کالا فرصتی است که تولید‌کنندگان، فروشندگان، صنعتگران و هنرمندان ایرانی به طور مستقیم به بازار بزرگ کشور دسترسی داشته باشند و در عین حال، سرویس‌های لجستیکی، انبارداری، بسته‌بندی، تولید محتوا، بازاریابی و خدمات پس از فروش و بینش بازار را نیز از دیجی‌کالا دریافت می‌کنند.

با به وجود آمدن این امکان، تعداد کسب‌وکارهای ایرانی حاضر در بازارگاه دیجی‌کالا در شش ماهه اول سال 1398 به 30 هزار کسب‌وکار رسیده است.



محمدی با بیان اینکه در 6 ماه گذشته 18 هزار و 482 کسب‌وکار برای فروشندگی در مارکت‌پلیس درخواست داده‌اند، گفت که 67 درصد این کسب‌وکارها با احراز شرایط، به فهرست فروشندگان دیجی‌کالا افزوده شده‌اند.

اما این کسب‌وکارها بابت حضور در بازارگاه دیجی‌کالا چقدر درمی‌آورند؟

آمار نشان می‌دهد که متوسط فروش هر کسب‌وکار در نیمه اول سال 98 در مارکت پلیس دیجی‌کالا ماهانه 23 میلیون تومان بوده است. در این میان، فروشنده‌ای با آمار فروش 20 میلیارد تومانی هم به چشم می‌خورد. همچنین یک کارگاه ترمه بافی موفق شده که در مردادماه گذشته به رکورد 83 میلیون تومان فروش برسد.

به گفته محمدی، شیوه رقابت در مارکت‌پلیس نیز به امکانی به نام جعبه خرید (Buy Box) گره خورده است. جعبه خرید، جایی است که در آن قیمت کالا به نمایش درمی‌آید و یکی از بخش‌های مهمی است که کاربران در زمان جست‌وجوی کالا در دیجی‌کالا با آن مواجه می‌شوند.

اما قرار گرفتن محصول در این جعبه خرید دارای شرایطی است و فروشندگانی می‌توانند این جعبه جادویی را از آن خود کنند که علاوه بر ارایه قیمت مناسب‌تر، دارای محصولات آماده ارسال در انبار باشند و امتیاز بالاتر عملکردی را نسبت به سایر رقبا کسب کرده باشند. امتیاز عملکردی مواردی مانند رضایت از کالا، تعهد ارسال و نداشتن یا درصد پایین مرجوعی را شامل می‌شود که دیجی‌کالا با الگوریتم‌هایی امتیازات را محاسبه و بهترین تامین‌کننده را با اختصاص جعبه خرید، تشویق می‌کند.

یکی از معضلاتی که همراه با پلتفرم‌ها دنیای تجارت الکترونیکی با آن مواجه شده، امکان وقوع تخلف و لزوم نظارت بر ارایه کنندگان متنوع کالا و خدمات در پلتفرم‌هاست و قانون‌گذاران در سرتاسر جهان، به این می‌اندیشند که چگونه پلتفرم‌ها را در قبال محصولات عرضه شده پاسخگو کنند و حدود این پاسخگویی و مسوولیت تا کجاست.

دیجی‌کالا از جمله پلتفرم‌هایی است که خود در این زمینه وارد عمل شده است.

بر اساس گزارش منتشر شده از سوی دیجی کالا، با اضافه شدن مدل مارک تپلیس، یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های دیجی‌کالا ارایه کالاهای تقلبی بود. از ابتدای سال ۹۷ تا کنون، 4 صدم درصد از کالاهای عرضه شده ( یعنی 4 کالا از هر 10 هزار کالا) تقلبی بوده است و از آنجا که کالای تقلبی خط قرمز دیجی‌کالا است، با فروشندگان این کالاها قطع همکاری شده است. اما دیجی‌کالا که مشتریانش را سرمایه اصلی خود می‌داند، ضمن عذرخواهی از مشتریانی که تحت تاثیر خطاهای فروشندگان مارکت پلیس قرار گرفته بودند، در ششماه اول سال ۹۸ به صورت متوسط ماهانه ۲۰۰ میلیون تومان کد هدیه به این مشتریان پرداخت کرده است. در واقع دیحی کالا بابت خطاهایی از جمله تاخیر در ارسال، لغو کردن سفارش‌ها و عرضه کالاهای تقلبی از سوی فروشندگان، که در کل 1.1 درصد از کل سفارش‌های ماهانه را شامل می‌شده، به خریداران کد هدیه اهدا کرده است.

این شرکت متوسط رضایت از کیفیت کالای فروشندگان را 81 درصد و متوسط بازگشت کالا از سوی مشتریان به دلیل خطای فروشنده را 7 دهم درصد اعلام کرده است. ضمن اینکه متوسط نرخ عدم تامین کالا از سوی فروشندگان در شش ماهه اول امسال 35 صدم درصد بوده است.
 
کالاهای پرفروش
آمارهای دیجی‌کالا نشان می‌دهد که دربازه مورد بررسی (نیمه اول سال 98) کالاهای دیجیتال مثل لپ‌تاپ و موبایل و پاوربانک، بیشترین ارزش ریالی سفارش‌ها را (51 درصد) به خود اختصاص داده است و پس از آن، لوازم خانه و آشپزخانه (21.3 درصد) و آرایشی و بهداشتی (9.3 درصد) قرار می‌گیرد.

اما از نظر تعداد فروش، موارد سوپرمارکتی یا خوردنی و آشامیدنی با 20.8 درصد در صدر قرار گرفته و خانه و آشپزخانه با 20.6 درصد و کالاهای دیجیتال با 17.5 درصد در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.



جالب اینکه گوشی نوکیا 106 در 6 ماهه اول امسال پرفروش‌ترین کالا در میان تمامی کالاهای روی پلتفرم دیجی‌کالا بوده و گوشی نوکیا 105 از این نظر در رده دوم قرار گرفته است.

از نظر ریالی نیز، گوشی هواوی Y7 پرایم در صدر قرار دارد و گوشی دیگر هواوی، یعنی Y9 در رده دوم قرار گرفته است. رتبه سوم و چهارم این فهرست نیز در اختیار A10 و A20 سامسونگ قرار دارد.

بر اساس این گزارش، پارس خزر و اکس‌ویژن، پر جست‌وجوترین برندهای ایرانی و سامسونگ و اپل، پرجست‌وجو‌ترین برندهای خارجی روی دیجی‌کالا بوده‌اند. جالب اینکه 5 برند پرجست‌وجو همه برندهای حوزه تکنولوژی هستند و هواوی، پلی‌استیشن و ال‌جی رده‌های سوم تا پنجم را به خود اختصاص داده‌اند.

اما فرصتی که بازارگاه دیجی‌کالا برای برندهای ایرانی فراهم کرده نیز در خور توجه است. براساس آمار ارایه شده، در نیمه اول سال جاری، سهم فروش کالاهای ایرانی در دیجی کالا به 68 درصد رسیده و 2748 برند ایرانی در این مارکت‌پلیس عرضه می‌شود.

متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.

 

ITMen