این روزها جهان مشتاقانه منتظر اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بوده و در کمال تعجب، با وجود اعلام نتایج در برخی ایالتها، چند ایالت هم با تاخیر در اعلام نتایج انتخابات، حرص همگان را درآوردند و موجب شوخیهای متنوع کاربران شدند. از جمله کندترین این ایالتها هم نوادا بود.
آیتیمن- از سوی دیگر، دونالد ترامپ، بارها اتهاماتی را به سیستم رایگیری وارد کرد و مدعی تقلب شد. او همچنین خواستار توقف شمارش آرای پستی شده است.
اما سیستم رایگیری ایالات متحده آمریکا، به عنوان مهد فناوری جهان و خاستگاه شرکتهای بزرگ سیلیکون ولی، چگونه است؟
در این مطلب به بررسی سیستمهای الکترونیکی و تشریح شیوههای شمارش آرا در آمریکا میپردازیم. احتمالا از خواندن این مطلب و آشنایی با نقاط ضعف سیستم فرسوده و ناکارآمد رایگیری در این ابرقدرت، شگفتزده خواهید شد.
رایگیری الکترونیکی درایالات متحده، با استفاده از چندین نوع از ماشینها، از جمله نمایشگر لمسی برای ثبت آرا، اسکنرهایی برای خواندن رایهای کاغذی، خوانشگر (اسکنر)هایی برای تایید امضای روی پاکتهای نامه رایهای پستی و سرورهای وب برای نمایش نتایج به عموم، انجام میشود. در کنار فرایند رایدهی، سیستمهای کامپیوتری دیگری هم به منظور ثبت نام رایدهندگان و نمایش لیستهای انتخاباتی برای کارکنان مراکز رایگیری استفاده میشود.
دستگاههای انتخابات ایالات متحده، کامپیوترهایی هستند که عمدتا 10-20 سال از عمر آنها میگذرد؛ زیرا فرایند دریافت تاییده و خرید دستگاههای جدید حداقل دو سال طول میکشد و مراکز رایگیری هم پول کافی برای جایگزین کردن کامپیوترهای قدیمی ندارند. بنابراین این کامپیوترها گاهی دچار خطا یا نقصهای امنیتی میشوند که احتمال هک آنها را به وجود میآورد.
اما برای بهکارگیری سیستمها و روشها در انتخابات، نهادی مستقل از دولت به نام کمیسیون کمکی انتخابات (EAC) ایجاد شده که در سال 2005، دستورالعمل سیستم اختیاری رایدهی (VVSG) را تدوین کرد. این دستورالعملها، به برخی از الزامات امنیتی و دسترسپذیری انتخابات میپردازد. EAC سه آزمایشگاه معتمد نیز معرفی میکند که تولیدکنندگان تجهیزات، برای بررسی محصولاتشان، از آنها کمک میگیرند. EAC بر اساس گزارش این سه آزمایشگاه، تجهیزات رایگیری منطبق بر دستورالعمل VVSG را معرفی و برای آنها تاییدیه صادر میکند. اما ایالتهای مختلف، در زمینه خرید تجهیزات کامپیوتری مراکز رایگیری، دستورالعمل واحدی ندارند و در این زمینه، ناهماهنگی دیده میشود. 12 ایالت آمریکا برای خریداری تجهیزات مورد استفاده در مراکز رایگیری، تاییدیه EAC را از تولیدکننده درخواست میکنند و 17 ایالت نیز، تست دستگاهها در آزمایشگاه معتمد این نهاد را ضروری اعلام کردهاند. علاوه بر این، 9 ایالت دیگر به علاوخ واشنگتن دی.سی، انجام تستهایی بر اساس استانداردهای فدرال را در هر آزمایشگاهی مبنای تصمیمگیری برای خرید تجهیزات میدانند و 4 ایالت دیگر هم به استانداردهای فدرال ارجاع میدهند ولی در نهایت تصمیم نهایی را خودشان میگیرند. در این میان، 8 ایالت نیز برای خرید تجهیزات، استانداردهای فدرال را مدنظر قرار نمیدهند.
از سوی دیگر، مراحل اعطای تاییدیه دو سال طول میکشد، میلیونها دلار هزینه دارد و علاوه بر آن، برای هر بهروزرسانی دستگاهها، باید مجددا انجام شود. بنابراین، شرکتها تمایل چندانی برای دریافت این تاییدیهها ندارند.
نخستین بازنگری دستورالعملهای EAC با نام VVSG 1.1 در سال 2015 انجام شد و شرکتهای تولید کننده دستگاههای رایگیری مجازند که از هر کدام از دو دستورالعمل پیروی کنند. بازنگری دوم این دستورالعملها نیز در حال بررسی است.
شمارش آرا با خوانشگر
در سیستم رای دهی با اسکن نوری، هر رایدهندهای انتخاب خود را روی یک یا چندین برگه (بنا به شرایط انتخابات) ثبت میکند. سپس این برگهها وارد خوانشگر (اسکنر) میشود و یک تصویر الکترونیکی از هر برگ رای تولید میشود. اسکنر سپس برگه رای را میخواند و تصویر الکترونیکی برگه رای، برای بازنگریهای احتمالی آینده، ذخیره میشود. رای دهندگان میتوانند این برگههای رای را در محلهای مشخصی خارج از مراکز رایگیری یا در خانه، تکمیل و پست کنند یا درون جعبههای رای بیندازند.
گزینه دیگر برای رایدهندگان، استفاده از نمایشگرهای الکترونیکی است. پس از رایدهی، برگه رای شامل نامهای منتخبین و به همراه یک بارکد یا کد کیوآر، روی یک برگه کاغذ چاپ میشود و درون خوانشگر قرار داده میشود. به این نمایشگر و چاپگر آن، نشانگر رای الکترونیکی (EBM) یا ابزار نشانگر رای (BMD) گفته میشود. برای رای دهندگان دارای معلولیت نیز امکانات دسترسپذیری متنوعی مانند هدفون، دکمههای بزرگ، پدال یا دستگاههایی برای ارسال سیگنال با فوت کردن، تعبیه شده است.
دستگاههای نشانگر رای، عموما آرای رایدهندگان را ذخیره یا محاسبه نمیکنند و نسخه چاپی تولید شده از روی برگه، رای رسمی محسوب میشود که باید وارد سیستم خوانشگر شود و آنجا، از روی بارکد، شمرده شود یا به طور دستی، کنترل شود.
جالب اینجاست که اکثر رایدهندگان، پس از چاپ برگه رای، آن را کنترل نمیکنند که دریابند انتخابشان درست ثبت شده است یا نه، و در صورتی که اشتباهی رخ داده باشد، 93 درصد رایدهندگان زحمت گزارشکردن بروز خطا را به خود نمی دهند. از سوی دیگر، هیچ ایالتی ایجاد مراکز گزارش خطا برای رایدهندگان را الزامی نکرده است؛ بنابراین گزارشهای پراکنده ارسالی، منجر به اصلاحات نرمافزاری نمیشود. صحت محتوای برگههای رای که دستی پر شدهاند، بیشتر از سوی رایدهندگان کنترل میشود؛ اما در برخی مراکز رایگیری، امکان تصحیح آرا با استفاده از پاککن مایع را فراهم میکنند، به همین دلیل احتمال تغییر آرا وجود دارد.
خطاهای خوانشگرهای نوری
خوانشگرها دارای ردیفی حسگر تصویر هستند که پیکسلهای تاریک و روشن روی برگهرای را ثبت میکنند. حال وجود گرد و غبار روی حسگر یا لک روی برگه رای ممکن است منجر به ثبت پیکسلهای تاریک و عمل نکردن حسگر، منجر به ثبت پیکسل روشن شود و اگر این اتفاق در جایی از برگه بیفتد که محل ثبت علامت رای است، ممکن است یک رای نادرست به حساب نامزد نوشته شود یا رای، دیده نشود. به همین دلیل برخی از مراکز رایگیری پس از شمارش 200 رای، با دستگاههای فشار هوا، اسکنرها را از گرد و غبار پاک میکنند.
از سوی دیگر، نرمافزار نیز ممکن است دچار خطا در شمارش شود که اگر میزان خطا زیاد باشد، اطلاعات مجددا با رایدهندگان چک میشود. کارکنان مراکز رایگیری عمدتا دلیل بروز خطا را نمیدانند بنابراین نمیتوان فهمید که خطا، سهوی رخ داده یا حاصل هک بوده است.
نمونههای متعددی نیز از بروز خطا در انتخابات مختلف ثبت شده است که چند نمونه از آنها به این شرح است:
در انتخابات شهرداری بالتیمور در سال جاری، شرکت خصوصی که برگههای رای را چاپ میکرد، محل برخی از نامزدها را روی برگه رای، یک خط بالا برد. به همین دلیل اسکنر دچار خطا شد. موضوع از آنجا افشا شد که یکی از نامزدهای محبوب تعداد آرای بسیار کمی دریافت کرد.
در انتخابات نورتهمپتون پنسیلوانیا در سال 2019، نرمافزار انتخابات 99 درصد آرای یک نامزد مجلس را حساب نکرد و تنها 164 رای برای او ثبت شد. شمارش دستی آرا، نشان داد که او 26 هزار و 142 رای داشته و به عنوان نماینده منتخب، برگزیده شده است.
در سال 2018 در شهر نیویورک، هوا بسیار مرطوب بود. به همین دلیل برگههای رای در خوانشگر گیر میکرد یا خوانشگر، چند برگه را با هم به داخل میکشید.
در سال 2016 در مریلند، مقایسه دو سیستم خوانشگر روی آرای مشابه، نشان داد که در یک سیستم، 1972 تصویر برگه رای، محاسبه نشده، یک سیستم آرای دستنویس را نادیده گرفته و سایه روی برگههای تاخورده، با نامهای نوشته شده روی برگه رای اشتباه گرفته شده است. همچنین گاهی خوانشگر دو برگه را با هم به داخل کشیده و فقط برگه رویی را خوانده است، چاپگرها، گاهی اسامی برخی از نامزدها را جا انداخته بودند، رای دهندگان، گاهی به جای سیاه کردن بیضی محل رای، علامت ضربدر زده بودند که باید نرمافزار با آن منطبق میشد و گرد و غبار درون خوانشگرها موجب ثبت بیش از یک انتخاب روی برگه رای شده و برگه نامعتبر تشخیص داده شده بود.
آرای بازسازی شده
آرای بازسازی شده، آرای کاغذی یا الکترونیکی هستند که وقتی آرای اصلی به دلایل مختلف قابل خواندن نیست، از سوی کارکنان مراکز رایگیری به عنوان جایگزین ساخته میشود. دلایلی از جمله، پارگی، آبخوردگی، تاخوردگی به نحوی که جلوی ورود برگه رای را به دستگاه خوانشگر بگیرد یا استفاده از علایم غیر استاندارد برای مشخص کردن نامزد مورد نظر از سوی رایدهندگان (مانند کشیدن دایره دور اسم نامزد انتخابات) همه از جمله دلایلی است که موجب میشود برگههای اصلی رای قابل خواندن نباشد و در این موارد، یک نسخه جدید از همان برگ رای ایجاد میکنند. دلایل دیگری نیز وجود دارد. مثل اینکه شهرواندن آمریکایی مقیم خارج، گاهی برگه رای استاندارد را در زمان مناسب دریافت نمیکنند و باید رای آنها در مراکز رای گیری، روی برگههای رای استاندارد ثبت شود. در هر انتخاباتی، ممکن است تا 8 درصد آرا، نیاز به بازسازی داشته باشد.
اما نکته اینجاست که در زمان نیاز به انجام بازرسی، بازرسان، آرای اصلی را کنترل میکنند و آرای بازسازی شده، اگر در آنها اشتباه یا تغییر عمدی رخ داده باشد، مورد بازرسی قرار نمیگیرد.
هزینه سیستمهای خوانشگر
اگر فرض کنیم اکثر رای دهندگان، رای کاغذی (مثلا رایهای پستی) ارسال کنند و در هر مرکز رایگیری، فقط یک دستگاه نشانگر برای افراد معلول وجود داشته باشد، هزینه 10 ساله دستگاهها در ایالت جرجیا (از سال 2020 تا پایان 2030) حدود 12 دلار به ازای هر رایدهنده و در مجموع 84 میلیون دلار برآورد میشود. برگههای رای از پیش چاپ شده به ازای هر رایدهنده بین 4 تا 20 دلار هزینه دارد که هزینه کل ماشینها، نگهدار و چاپ برگههای رای را به 113 میلیون تا 224 میلیون دلار میرساند. همچنین باید هزینه برگههای رای اضافی را نیز در نظر گرفت که در مواقعی که مشارکت بیش از حد انتظار باشد، مورد استفاده قرار خواهد گرفت و اگر همه رای دهندگان از دستگاههای نشانگر استفاده کنند، 10 سنت به ازای هر برگ رای محاسبه میشود.
سیستمهای شمارش رای الکترونیکی با ثبت مستقیم
در این سیستمها یک نمایشگر لمسی انتخابها را به نمایش درمیآورد و رایدهنده میتواند تا پیش از ثبت نهایی رای، هر تعداد دفعاتی که خواست، نظرش را عوض کند. کارکنان مراکز رایگیری، سیستم را برای هر کاربر تنظیم میکنند که از رای دادن تکراری اجتناب شود. دادههای رای و تصاویر برگههای رای، روی حافظه این دستگاههای ذخیره میشود و در پایان فرایند انتخابات، میتوان این دادهها را کپی کرد.
این سیستمها ممکن است دارای ابزارهای ارتباط با مراکز اصلی برای ارسال گزارشها یا دریافت روزآمدسازیها باشند که این ابزارهای ارتباطی، هدف مناسبی برای هکرها یا باگهای نرمافزاری است.
برخی از این دستگاهها، اسامی نامزدهای انتخاب شده را روی کاغذ چاپ میکنند تا رایدهنده بتواند نتیجه را تایید کند. این برگههای چاپ شده، برای بازرسی یا بازشماری مورد استفاده قرار میگیرد. شمارش دادههای رایگیری نیز درون یک حافظه و همچنین روی بارکدهایی روی نوار کاغذی ثبت میشود. به این نوارهای کاغذی، دنباله ممیزی کاغذ تایید شده توسط رای دهندگان (VVPAT) گفته میشود. اما دستگاههایی که VVPAT ندارند، امکان کنترل نیز برای رایدهندگان وجود ندارد.
خطاهای سیستمهای الکترونیکی شمارش رای
استفاده از این روش برای انتخابات، به نوبه خود با امکان بروز خطاهای نرمافزاری مواجه است و البته از خطاهای سیستمهای مبتنی بر خوانشگر مبراست و از آنجا که در بسیاری موارد، سیستم ثبت کاغذی وجود ندارد، شناسایی خطاهای احتمالی نرمافزاری نیز دشوار است.
جالب است بدانید تنها بررسی قانونی روی فایلهای نرمافزاری این سیستم، در سال جاری میلادی در ایالت جورجیا انجام شده است. این بررسی نشان داد که یک یا چند فرد غیر مجاز وارد فایلها شده و اقدام به حذف رکوردهای نرمافزاری کردهاند.
در سال 2014 تا 2017 یک مهاجم به کامپیوتری در ایالت جورجیا دسترسی کرده که برای شمارش آرا برنامهریزی شده بود. اطلاعات ثبت نام رایدهندگان نیز روی همین کامپیوتر ذخیره شده بود. نفوذ به این کامپیوتر، تمامی فایلهای انتخابات در ایالت جورجیا را در معرض سرقت یا بدافزار قرار داد. افشای عمومی این مساله، امسال از طریق طرح یک شکایت در دادگاه صورت گرفت. در این پرونده اعلام شده که ایالت جورجیا دارای رای کاغذی نیست به همین دلیل نمیتوان حجم خطاها در شمارش الکترونیکی را محاسبه کرد. بررسی این کامپیوتر در سال 2017 از سوی پلیس فدرال انجام شده، اما گزارشی از نفوذ اعلام نشده است.
از سوی دیگر، تحقیقی روی دستگاههای ثبت مستقیم رای بدون VVPAT در کارولینای جنوبی در سال 2018، نشان داد که در هر انتخاباتی بین سالهای 2010 تا 2018، حداقل یک مورد خطای کارت حافظه رخ داده است. این تحقیقات همچنین مشخص کرد که فهرست کاندیداها در دستگاههای مراکز و حوزههای این ایالت متفاوت بوده است؛ به همین دلیل حدود 420 رای که در حوزهها به درستی ثبت شده بود، درنتیجه شمارش آرا در دستگاههای مرکز به خطا به نام کاندیداری دیگری نوشته شد. در سال 2010 نیز اتفاق مشابهی افتاده بود. همچنین برخی از آرا به دلیل بروز خطا در مرحله انتقال الکترونیکی، از دست رفته است که کمیسیون انتخابات این ایالات متوجه آن شده، ولی گزارش نکرده است. 49 دستگاه رایگیری نیز در این ایالت گزارش شده که نتیجه شمارش آرای آنها در سه حافظه داخلیشان، متفاوت بوده و به طور متوسط، 240 خطا به ازای هر دستگاه رخ داده است، اما این دستگاهها از رده خارج نشده و همچنان مورد استفاده قرار گرفتهاند.
در انتخابات یورک کانتی پنسیلوانیا در سال 2017 یک خطای نرمافزاری در دستگاههای الکترونیکی بودن VVPAT در این حوزه، موجب شده که رایدهندگان بیش از یک بار به یک کاندیدا رای بدهند. برخی از کاندیداها، هم به عنوان دموکرات و هم جمهوریخواه ثبت شده بودند؛ بنابراین، چون رایدهندگان میتوانستند سه نفر را در آن رایگیری محلی انتخاب کنند، قادر بودند دو بار به یک شخص رای بدهند. بازشماری رکوردهای الکترونیکی این دستگاهها، حاکی از وجود 2904 رای دوتایی به یک نامزد انتخابات بود.
مورد دیگر، در انتخابات شورای شهر ممفیس ایالت تنسی در سال 2015 اتفاق افتاد؛ وقتی که یک سیستم پردازش مرکزی آرا، 1001 رای را که روی نوارهای کاغذی ثبت شده، بود، نادیده گرفت.
در سالهای 2011 و 2002 تا 2008 نیز مشکلات و ایراداتی در این زمینه ثبت شده است.
(ادامه دارد)