روبات‌ها قاضی و خبرنویس می‌شوند

آی‌تی‌من- در روزهای اخیر شاهد چند اتفاق جدید در زمینه رسوخ هوش مصنوعی در زندگی‌مان هستیم؛ از دولت استونی که مشغول ساخت الگوریتم قضاوت مبتنی بر هوش مصنوعی است تا بتواند پرونده‌های عقب‌افتاده‌ دادگاه‌های این کشور را جلو بیندازد تا خبرگزاری‌های بزرگی که از هوش مصنوعی برای خبرنویسی استفاده می‌کنند.

روبات‌هایی که خبر می‌نویسند
خبرگزاری‌های عمده جهانی مانند رویترز و آسوشیتدپرس منبع بسیاری از خبرهایی هستند که ما هر روزه در رسانه‌ها می‌بینیم و می‌خوانیم. اکنون گزارش‌های متعدد حاکی از این است که این خبرگزاری‌ها، به نوبه خود و به‌طرزی روزافزون، در حال سپردن کار خبرنویسی و تنظیم اخبار به هوش مصنوعی یا به عبارتی به روبات‌ها هستند.

برای نمونه نشریه آمریکایی فوربس در شماره تازه خود خبر می‌دهد که خبرگزاری آسوشیتدپرس هم‌اکنون کار نوشتن هزاران گزارش ورزشی خود را به عهده هوش مصنوعی قرار داده ‌است.

به نوشته این نشریه، اکنون به‌ جز آسوشیتدپرس، خبرگزاری رویترز، یاهو ورزشی، و روزنامه‌های نیویورک‌تایمز و واشینگتن‌پست، همه برای تولید محتوای خبری از هوش مصنوعی بهره می‌گیرند. به عنوان نمونه‌ای دیگر خبر می‌رسد که خبرگزاری بریتانیایی «پرس اسوشییشن» اکنون قادر است ۳۰ هزار مورد از گزارش‌ها و خبرهای محلی خود را با هوش مصنوعی تهیه کند.

دو سال پیش روزنامه واشنگتن‌پست خبر داد که حدود ۸۵۰ مقاله خود را ظرف یک سال با استفاده از یک برنامه اختصاصی هوش مصنوعی به نام «هلیوگراف» نوشته و منتشر کرده است. این مقاله‌ها شامل ۵۰۰ مقاله با موضوع انتخابات آمریکا می‌شد که بیش از ۵۰۰ هزار بار کلیک خورده‌اند.

هوش مصنوعی این کار را از طریق فرآیندی به نام «تولید زبان طبیعی» انجام می‌دهد. در این فرآیند، داده‌های خام به روبات یا کامپیوتر داده می‌شود و این وسیله هوشمند، نخست مشخص می‌کند که برای این نوع داده چه قالبی از روایت را باید انتخاب کرد.

هوش مصنوعی تعداد زیادی قالب روایتی (ادبی، خبری، ورزشی، علمی ...) از پیش طراحی شده در اختیار دارد و داده‌های دریافتی را در قالب مورد نظر خود می‌ریزد و بدین طریق از آنها یک روایت خبری درست می‌کند. این روایت‌ها از برنامه‌ای نیز رد می‌شوند که منطق گفتاری آنها را وارسی می‌کند تا شکلی نظیر گفتار «انسانی» به متن بدهد.

علاوه بر این، اتاق‌های خبر در رسانه‌های مختلف اکنون از انواع برنامه‌های کاربردی «روزنامه‌نگاری اتوماتیک» استفاده می‌کنند که روند راستی‌آزمایی خبرهای دریافتی، حدف خبرهای جعلی، خلاصه‌گیری از متون و نظارت بر بخش نظرات مخاطبان را به مراتب سریع‌تر کرده است.

واگذاری کار نوشتن به هوش مصنوعی به این حوزه ختم نمی‌شود و برای نمونه هم‌اینک بانک آلمانی کومرتس‌بانک ۷۵ درصد از کار تهیه گزارش‌های تحقیقاتی مقدار دارایی و سهام مشتریانش را با هوش مصنوعی انجام می‌دهد. ​بسیاری از نهادهای مالی نیز هم‌اینک گزارش‌های مالی ۱۰ تا پانزده صفحه‌ای را با استفاده از برنامه‌ای به نام کوئیل (Quill) ظرف چند ثانیه آماده و چاپ می‌کنند.

استفاده از هوش مصنوعی برای خبرنویسی از سال ۲۰۱۲ شروع شده و به‌ مروز رایج‌تر شده و با این روند تعداد مقاله‌هایی که در این مورد و در مورد آینده شغلی روزنامه‌نگاران ابراز نگرانی می‌کنند نیز افزایش داشته است.

از سویی دیگر هستند کسانی که معتقدند با سپردن گزارش‌نویسی‌های خسته‌کننده و روزمره به روبات‌ها، روزنامه‌نگاران می‌توانند بر کارهای تحقیقاتی و پژوهش خبری تمرکز کنند و مقالات توضیحی و تحلیلی بهتری فراهم کنند.

آدم آهنی‌ قاضی می‌شود
دولت استونی در ماه اوت گذشته یک دانشجوی ۲۸ ساله را استخدام کرده تا پروژه جدیدی را برای استفاده از هوش مصنوعی در وزارتخانه‌های مختلف این کشور پیگیری کند که موجب تسهیل ارایه خدمات به شهروندان این کشور خواهد شد.

ولسبرگ که پایان‌نامه دکترایش را درباره کاربرد اینترنت اشیا (IoT) و حسگرداده‌ها در خدمات دولتی ارایه داده، قصد دارد تا هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی را برای ارایه خدمات به 1.3 میلیون شهروند به کار گیرد.

در این راستا یک قاضی مجهز به هوش مصنوعی قرار است که برخی اسناد حقوقی و اطلاعات مربوط دیگر را تجزیه و تحلیل کرده و تصمیم‌گیری کند. البته ناگفته نماند که تصمیم‌گیری نهایی با یک قاضی حقیقی خواهد بود. این پروژه نمونه کوچکی از کاربرد هوش مصنوعی در اجرای عدالت است.

وزارت دادگستری استونی از ولسبرگ و گروهش خواسته تا یک قاضی روباتی طراحی کنند که بتواند به پرونده‌های اختلافی با ارزش کمتر از 8 هزار دلار رسیدگی کند. مقامات امیدوارند که این سامانه بتواند در کاهش پرونده‌ها به قضات و کارمندان سیستم قضایی کمک کند.

این پروژه در مراحل اولیه قرار دارد و احتمالا اوایل امسال به صورت آزمایشی با تمرکز روی اختلافات موجود در قراردادهای کاری آغاز به کار کند.

شیوه کار به این صورت خواهد بود که طرفین دعوی اسناد و سایر اطلاعات مرتبط را بارگذاری می‌کنند و هوش مصنوعی تصمیم می‌گیرد که پرونده مورد نظر می‌تواند برای تجدید نظر به قاضی انسانی فرستاده شود یا نه. ولسبرگ می‌گوید که این سامانه می‌تواند بعد از دریافت بازخورد از وکلا و قضات بهبود پیدا کند.

به‌گفته ولسبرگ، این سیستم در سال اول به‌ کارگیری خود موجب صرفه‌جویی 655 هزار یورویی شده است، زیرا بازرسان از محل‌های کمتری بازدید کردند و در عوض، تمرکز خود را روی سایر اقدامات قانونی گذاشتند.

در کاربردی دیگری، رزومه‌ کارگران معلق از کار و اخراجی به سیستم یادگیری ماشین داده می‌شوند تا مهارت‌های آنها را با نیازهای کارفرمایان تطبیق دهد. حدود ۷۲ درصد از کارکنانی که ازطریق این سیستم شغل جدید پیدا کردند، اکنون پس از ۶ ماه هنوز بر سر شغل خود هستند. قبلا سیستم‌های کامپیوتری وظیفه‌ تطبیق این اطلاعات را برعهده داشتند که بازدهی آن ۵۸ درصدی بود.

گفتنی است که کودکانی که در استونی متولد می‌شوند، هنگام تولد به‌ صورت خودکار در مدارس محلی ثبت‌نام می‌شوند. بدین ‌ترتیب، دیگر نیازی نیست والدین برای قراردادن فرزندان خود در فهرست انتظار نام‌نویسی یا خود به مدیران مدارس مراجعه کنند. اسناد بیمارستان‌ها به ‌صورت خودکار با مدارس محلی به‌اشتراک گذاشته می‌شود.