وقتی اینترنت در اواخر دهه هشتاد پا به عرصه وجود گذاشت، به نظر می رسید ظهور این فناوری نیرویی برخلاف روند سرگرمی گرایی باشد، چراکه اینترنت در ابتدا رسانه ای متنی بود و به عنوان ابزاری برای فراگیری دانش دیده می شد، نه ابزاری برای تفریح. اما شبکه های اجتماعی، وب را به بند کشیده اند. از فیس بوک گرفته تا اینستاگرام، تمام این رسانه ها به جای تمرکز روی ارزش های عقلانی، بر ویدیوها، تصاویر و پاداش های احساسی نظیر گزینه «لایک» تمرکز کرده اند. این رسانه ها ما را بر آن داشته اند تا به جای دنبال کردن دانش، به دنبال خوشی های لحظه ای حاصل از پذیرفته شدن توسط دیگران باشیم؛ خوشی هایی که برای دست یابی به آنها همواره به گونه ای ناخودآگاه در حال نقش بازی کردن هستیم. شاید طعنه آمیز باشد، اما گوگل محصول پایان نامه دکتری خالقانش بود و فیس بوک در ابتدا ابزاری بود برای قضاوت درباره چهره اعضای یک کلاس. شبکه های اجتماعی، آن چیزی را به ما نشان می دهند که می خواهیم و فکر می کنیم. شعار «شجاع باشید و بدانید» که به عصر روشنگری بازمی گردد، اکنون به «شجاع نباشید و به دانستن اهمیت ندهید» مبدل شده است.

چالش امروز ما نجات دادن ویکی پدیا و مأموریت آن، یعنی گردآوری مجموعه ای آزاد و رایگان از دانش بشری، در گیرودار پیروزی نسل قدیم و جدید تلویزیون است. باید بدانیم چگونه در فضایی که دیگران اهمیت نمی دهند، نسبت به جمع آوری و حفظ دانش بپردازیم. امروزه تلویزیون حتی به ویکی پدیا نیز رسوخ کرده است. بسیاری از مقالات پربازدید ویکی پدیا مربوط به سریال های تلویزیونی و عوامل آن است.

*سردبیر thejancyreport