فناوران - طرح رجیستری موبایل بر گوشی هایی که هم اکنون در دست مردم است، هیچ اثری ندارد. فقط گوشی های قاچاقی در شبکه فعال نمی شوند که از لحظه آغاز طرح رجیستری سیم کارت در آن ها قرار می گیرد.

به گفته مدیر کل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، برآورد ارزش گوشی تلفن همراه قاچاق در سال گذشته بیش از ۲ هزار میلیارد تومان بوده که بیشتر از بودجه چند وزارتخانه است.

طبق آمارهای غیررسمی، سالانه بین ۱۲ تا ۱۴ میلیون دستگاه هوشمند شامل گوشی، تبلت، ساعت هوشمند و غیره وارد کشور می شود که در خوش بینانه ترین حالت، واردات فقط ۵ تا ۱۰ درصد آن ها به صورت قانونی است. دولت قصد دارد با اجرای طرح رجیستری، جلوی واردات قاچاق گوشی و دیگر دستگاه های هوشمند را بگیرد و بدین ترتیب سالانه تا ۴۵۰ میلیون دلار درآمد عاید کشور کند. تاکنون این مبلغ به جیب قاچاقچیان گوشی می رفته است.

در اولین روزهای اجرای این طرح، شرکت های واردکننده قانونی از اجرای طرح رجیستری استقبال کردند و آن را برای سامان دهی بازار تلفن همراه مفید دانستند. دولت اعلام کرده که از تمام منابع و امکانات خود برای اجرای صحیح و فراگیر طرح رجیستری استفاده خواهد کرد تا حقوق مصرف کنندگان ضایع نشود و فعالان اقتصادی این عرصه هم از منافع اجرای این طرح بهره مند شوند.

اولین تلاش دولت برای اجرای طرح رجیستری با هدف جلوگیری از واردات گوشی قاچاق، در سال ۱۳۸۵ صورت گرفت. در آن زمان به دلیل بروز مشکلات متعدد، این طرح به حالت تعلیق در آمد. طی چند سال گذشته، دولت مطالعات زیادی روی این طرح انجام داده و یک سامانه هوشمند پیچیده راه اندازی کرده تا واردات غیرقانونی گوشی همراه غیر ممکن باشد. با قانونی شدن واردات گوشی همراه، سالیانه صدها میلیون ها دلار درآمد مالیاتی عاید دولت می شود.

از چند روز قبل و با نزدیک شدن به آغاز طرح رجیستری، قیمت بعضی گوشی ها ازجمله آیفون در بازار افزایش یافته است. بسیاری از کارشناسان می گویند که این افزایش قیمت بیشتر تحت تاثیر جو روانی است و طی روزهای آینده فروکش می کند.

از مراکز بزرگ فروش موبایل در تهران و شهرستان ها خبر می رسد که از چند روز پیش، بعضی از فروشندگان اقدام به باز کردن بسته بندی گوشی های قاچاق و فعال کردن آن ها از طریق قرار دادن سیم کارت کرده اند. این گوشی ها اکنون از حالت آکبند خارج شده اند و بنابراین مردم باید پیش از خرید، از پلمپ بودن آن ها اطمینان حاصل کنند.

به گفته بسیاری از کارشناسان حوزه بازار موبایل، در حال حاضر مطمئن ترین روش برای خرید گوشی همراه، خرید اینترنتی از فروشگاه های آنلاین معتبر و نمایندگی های رسمی است. گوشی هایی که در فروشگاه های اینترنتی مجاز با گارانتی رسمی فروخته می شوند، به صورت قانونی وارد شده اند و بنابراین مشکلی از نظر رجیستری و فعال شدن در شبکه مخابراتی ایران ندارند.

در پی افزایش قیمت گوشی در طول چند روز گذشته و زمزمه های اجرای طرح رجیستری، وزیر ارتباطات هم به مردم هشدار داده است.

به گفته وزیر ارتباطات، افزایش قیمت ها در بازار گوشی موبایل با آغاز رجیستری حباب است و بهترین پاسخ به این موضوع، عدم خرید گوشی برای تنظیم بازار است.

محمدجواد آذری جهرمی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: همزمان با اجرای فاز نخست طرح رجیستری که صرفا به پایش تلفن های همراه موجود در شبکه می پردازد، شاهد سوءاستفاده و فضاسازی عده ای از فرصت طلبان در بازار تلفن همراه بودیم. 

وی گفت: طرح رجیستری تاکنون هیچ هزینه ای برای بازار تلفن همراه نداشته و نباید ریال اضافه ای بیش از ارزش واقعی گوشی به فرصت طلبان پرداخت کنند. از سویی نظام عرضه و تقاضا نیز تغییری نکرده است. هر چند در این باره نقش دستگاه های نظارتی در کنترل و نظارت بر بازار بسیار حائز اهمیت است اما بهترین پاسخ به این موضوع، عدم خرید گوشی برای تنظیم بازار عرضه و تقاضا به نفع مشتری است. 

وی همچنین بیان کرده است: اجرای طرح رجیستری نباید باعث افزایش قیمت برای مصرف کننده نهایی شود. 

جهرمی همچنین در پایان اظهاراتش آورده است: انتظار می رفت  با انعکاس اشکال به وجود آمده، به اینکه موضوع حباب بیجاست می پرداختند. نحوه پخش گزارش، توزیع شوک حباب قیمتی در جامعه را رقم خواهد زد. اگر قاچاق بد است و قاچاقچی دزد و این شرایط ضد اقتصاد مقاومتی، باید همه با هم در برابر آنها یکپارچه عمل کنیم.

 کاهش ضریب مالیات پیشگیری از افزایش قیمت

از سوی دیگر رییس اتحادیه صنف فروشندگان دستگاه های مخابراتی، ارتباطی و لوازم جانبی کاهش ضریب مالیات برای فعالان بازار تلفن همراه را راهکار موثر پیشگیری از افزایش قیمت دانست.

مهدی محبی معتقد است که دولت می تواند با کاهش ضریب مالیات برای صنف این امکان را فراهم سازد تا آنان با سربه سر کردن سایر هزینه ها بتوانند مانع افزایش قیمت گوشی در نتیجه اجرای طرح رجیستری شوند. 

وی گفت: اعمال 17درصدی هزینه گمرکی، ارزش افزوده، سایر و لحاظ کردن سود قانونی توسط فعالان صنفی و نیز تردید در تامین همه نیاز بازاری که تاکنون توسط قاچاق انجام می شده است، خواه ناخواه افزایش قیمتی در بازار گوشی های تلفن همراه ایجاد خواهد کرد که دولت می تواند با کاهش ضریب مالیات برای صنف راهکار موثری برای پیشگیری از افزایش قیمت ها ارایه دهد. 

رییس اتحادیه صنف فروشندگان دستگاه های مخابراتی، ارتباطی و لوازم جانبی به قطع شدن ارز مبادله ای برای واردکنندگان گوشی های تلفن همراه همزمان با اجرای طرح رجیستری پرداخت و گفت: تفاوت قیمتی که این قطع شدن به همراه خواهد داشت نیز از عوامل موثر در افزایش قیمت گوشی تلفن همراه در روزهای آینده است. 

محبی اعلام کرد که اعضای صنف با اجرای طرح رجیستری در شرایطی که ضرر و زیانی برای آنان به همراه نداشته باشد موافقت کرده اند. 

وی معتقد است که تامین نیاز بازار مهم ترین موضوع در اجرای طرح رجیستری است و نگرانی از تامین نشدن کامل این بازار گرانی را به همراه خواهد داشت. 

به گفته وی، تا پیش از اجرای طرح رجیستری 90 درصد نیاز بازار گوشی تلفن همراه از طریق واردات غیرقانونی تامین می شد اما اکنون که قرار است واردات آن قانونی شود، ابهام های زیادی وجود دارد که تامین به موقع نیاز بازار را در خود فرو می برد. 

این فعال بازار تلفن همراه افزود: نیاز بازار تاکنون از واردات غیر قانونی تامین می شد حال این سوال مطرح است که آیا گمرک این توانایی را دارد که در اسرع وقت همه فرآیندهای لازم برای واردات قانونی را مهیا کرده و ترتیبی اتخاذ کند که گوشی های وارد شده معطل فرایند پیچیده ترخیص نمانند و به محض ورود در بازار توزیع شوند که بازار کمبودی احساس نکند. محبی ادامه داد: چه میزان از این واردات 90درصدی قانونی را می توان قانونی وارد کرد که سبب برهم خوردن نظام بازار نشود و مردم را درگیر نسازد. 

وی درعین حال به وجود چهار نمایندگی فعال گوشی تلفن همراه در زمینه واردات گوشی سامسونگ و2 شرکت دیگری که درحال سپری کردن مرحله های قانونی برای اخذ نمایندگی و واردات قانونی پرداخت و گفت: وزارت صنعت، معدن وتجارت به دلیل نبود نمایندگی رسمی شرکت اپل در کشورمان به 39 شرکت اجازه فعالیت در زمینه گوشی های این شرکت داده است که می توانند بخشی از نیاز بازار را تامین کنند.

رییس اتحادیه صنف فروشندگان دستگاه های مخابراتی، ارتباطی و لوازم جانبی ابرازامیدواری کرد: تامین به موقع نیاز بازار بتواند بخشی از اثرهای اجرای طرح رجیستری را کاهش دهد.

وی از همه شهروندان خواست برای اطلاع از آخرین وضعیت اجرای طرح رجیستری و اینکه چه نوع گوشی مشمول اجرای طرح شده است، به پایگاه اطلاع رسانی این اتحادیه مراجعه کنند.