اف بی آی می گوید وینر به چاپ و ارسال گزارش آژانس امنیت ملی آمریکا برای سایت اینترسپت اعتراف کرده است. کمی بعد از اینکه خبر درز سند محرمانه منتشر شد، اتهام علیه وینر هم اعلام شد و آن موقع بود که متخصصان سراغ سند مربوطه رفتند؛ سندی که حالا دیگر در اینترنت موجود است. متخصصان در بررسی سند به نکته ای جالب برخوردند: نقاط زردرنگی با طرحی تقریبا مستطیلی روی سطح سند چاپ شده بود که با چشم به سختی دیده می شد، اما از نزدیک مثل یک رمز بود. پس از بررسی بیشتر به این نتیجه رسیدند که نقطه های زرد ساعت دقیق و تاریخ چاپ شدن آن صفحه یا اگر دقیق تر بخواهیم بگوییم، ساعت داخلی چاپگر در آن لحظه را نشان می دهد. علاوه بر زمان چاپ، شماره سریال چاپگر هم از روی نقطه ها معلوم بود.

متخصصان امنیت و فعالان آزادی های مدنی این ریزنقطه ها را خوب می شناسند. بسیاری چاپگرهای رنگی این نقطه ها را به چیزی که قرار است چاپ شود اضافه می کنند بدون اینکه شخصی که از چاپگر استفاده می کند، این موضوع را بداند.

در این مورد مشخص، اف بی آی هنوز علنا نگفته که مظنون را از روی این ریزنقطه ها شناسایی کرده است. وزارت دادگستری آمریکا که خبر اتهام علیه وینر را منتشر کرد، حاضر نشد توضیح بیشتری در این رابطه بدهد.

اما سایت اینترسپت (که سند محرمانه را چاپ کرده) در بیانیه ای اعلام کرد که اتهام هایی که به وینر زده اند، ثابت نشده، همین طور ادعاهای اف بی آی درباره نحوه (پیدا کردن) و دستگیری وینر اثبات نشده است. گذشته از اتهام وینر، وجود ریزنقطه ها در سندی که به رغم میل آژانس امنیت ملی مهم شده، توجه بسیاری را جلب کرده است.

تد هان، از شرکت داکیومنت کلاود، می گوید: اگر روی سند زوم می کردی، (نقطه ها) واضح بودند. هان از نخستین کسانی بود که نقطه ها را دید. او اضافه می کند: همین که این چیزها در عالم واقعی هستند، جالب و تأمل برانگیز است.

یکی دیگر از کارشناسانی که سند را بررسی کرده، راب گراهام است. این محقق مسایل امنیتی در یک پست وبلاگی توضیح می دهد که چطور می شود ریزنقطه ها را تشخیص داد و رمزگشایی کرد. او می گوید: اگر نقطه ها را روی یک صفحه مشبک مشخص بیندازید، ساعت، دقیقه، تاریخ و عددهای مختلف را نشان می دهند. چندین متخصص دیگر که از نقطه ها رمزگشایی کرده اند هم به همین ساعت و تاریخ چاپ رسیده اند.

ریزنقطه ها از سال ها پیش مرسوم بوده اند. بنیاد مرز الکترونیکی (EFF) یک فهرست از چاپگرهایی دارد که در صفحه هایی که چاپ می کنند، ریزنقطه می گذارند.

تیم بنت، از تحلیلگران شرکت مشاوره نرم افزاری وکتور ۵ که سند مدنظر را بررسی کرده، معتقد است ریزنقطه ها به جز جاسوسی استفاده های دیگری هم دارند؛ می شود با آنها اسناد تقلبی را تشخیص داد. مثلا کسی سندی می آورد و می گوید متعلق به سال ۲۰۰۵ است. بالقوه (از روی ریزنقطه ها) می شود فهمید که مال چند ماه پیش است نه چندین سال پیش.

بنیاد مرز الکترونیکی ابزاری دارد که با آن می توان فهمید ریزنقطه ها چه می گویند. اگر احیانا با کاغذی برخورد کردید که از این ریزنقطه ها داشت، می توانید از آن ابزار استفاده کنید.

انواع مشابه پنهان نگاری (یا استگانوگرافی) از مدت ها پیش رایج بوده. پنهان نگاری یعنی پنهان کردن پیام در تصویری که آشکار و جلوی چشم است.

مثلا بسیاری اسکناس ها یک طرح پنج نقطه ای عجیب دارند که به یوریون معروف است. اغلب دستگاه های فتوکپی و اسکنرها طوری برنامه ریزی شده اند که اگر این طرح را روی برگه ای دیدند، آن را کپی یا اسکن نکنند.

در زمان جنگ جهانی دوم، جاسوس های آلمانی در مکزیک نقطه های ریزی را داخل یک پاکت نامه چسپانده بودند. آنها در این پیام مخفی از آلمان درخواست تجهیزات رادیویی و جوهر نامرئی کرده بودند؛ اما نیروهای متفقین متوجه این نقطه ها شدند و عملیات لو رفت. جالب اینکه این نقطه های ریز اغلب رمز نبود، بلکه حروف و کلماتی بود که به اندازه یک نقطه ریز شده بود.

این شیوه ارتباط پنهانی در دوران جنگ جهانی دوم و پس از آن، به ویژه در دوران جنگ سرد، رایج بود. گزارش هایی هست که مأموران شوروی در آلمان غربی از این شیوه استفاده می کردند.

این روزها هرکس می تواند از ریزنوشته برای حفظ اموالش استفاده کند. برخی شرکت ها مثل آلفا دات در بریتانیا یک جور چسب دائم می فروشند که پر از دانه های بسیار ریز است که روی هر کدام یک شماره سریال میکروسکوپی درج شده. اگر پلیس یک شی مسروقه را پیدا کند، با این شماره میکروسکوپی که روی آن است، می تواند صاحبش را شناسایی کند.

بسیاری از این پیام های مینیاتوری طرح رمزی ندارند، ولی همچنان مثال خوبی هستند از اینکه چطور نوشته های بسیار ریز روی اسناد یا اشیا می توانند ردی برای شناسایی باقی بگذارد.

در بعضی اشکال پنهان نگاری اساسا از حروف و اعداد و علائم استفاده نمی کنند. الن وودوارد، متخصص مسایل امنیتی در دانشگاه ساری در جنوب لندن به نمونه ای می پردازد که به اختصار به آن برف ( SNOW) می گویند. این نام از حروف اول Steganographic Nature Of Whitespace  ساخته شده که معنای آن ذات پنهان نگارانه فضاهای سفید است. در این شیوه پنهان نگاری، فضای خالی آخرِ هر خط یک متن، معنا دارد. ترتیب و تعداد این فضاهای خالی (یا سفید) پیام پنهانی را آشکار می کند.

سایت برف می نویسد: پیدا کردن رد سفیدی در یک متن مثل پیدا کردن خرس قطبی در بوران است.

وودوارد می گوید: معمولا بیش از یک راه برای پیدا کردن کسی که یک سند را برداشته یا چاپ کرده، وجود دارد؛ سازمان هایی مثل آژانس امنیت ملی آمریکا به جز امکان ردیابی کاغذی که چاپ شده، سابقه هرآنچه را که در آن سازمان چاپ شده، دارند؛ زیرا می دانند که مردم ماجرای ریزنقطه های زرد را می دانند و نمی شود فقط برای ردیابی به این نقطه ها اتکا کرد.

طبیعتا ریزنقطه ها همواره موضوع بحث های اخلاقی بوده؛ آیا درست است که چاپگرها بدون اطلاع صاحب چاپگر روی چیزهایی که چاپ می کند، اطلاعاتی بگذارند؟ برخی حتی معتقدند که ریزنقطه های زرد نقض حقوق اولیه انسان هاست. دانشگاه ام آی تی وب سایتی راه اندازی کرده که مردم می توانند از طریق آن به شرکت تولیدکننده چاپگرشان اعتراض کنند. تا زمان نوشتن این گزارش بیش از ۴۷ هزار نفر از این تولیدکننده ها شکایت کرده اند.

البته کم نیستند کسانی که معتقدند اینگونه تدابیر در برخی موارد برای حفظ امنیت اسناد محرمانه ضروری است. ازجمله تد هان که می گوید: دولت باید بتواند بعضی چیزها را مخفی نگه دارد. البته امیدوارم دیگران هم به امنیت کاری شان توجه کنند، همین طور روزنامه نگارها که باید به حفظ خودشان و منابع خبری شان فکر کنند.