فناوران – بر این اساس نخستین فاز دولت الکترونیکی امروز و در حالی افتتاح می شود که ارایه بخشی از سرویس های دولت الکترونیکی از چند ماه پیش آغاز شده و به تدریج در حال تکمیل است.

معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات در این باره گفت: دولت الکترونیکی وقتی برای مردم نمود بیرونی پیدا می کند که به جای پیگیری کارهای مردم توسط خودشان در ادارات دولتی، دولت برای آنها دوندگی و پیگیری انجام دهد که این کار در دولت الکترونیکی همان تبادل سرویس ها بین دستگاه ها و ادارات است.

رضا باقری اصل، گفت: اگر در دستگاه های دولتی به جای مراجعه از این اتاق به آن اتاق یا به اداره دیگر، همان اطلاعاتی که در نامه وجود دارد را به صورت الکترونیکی با یکدیگر تبادل کنند و نتیجه را هم الکترونیکی به شخص اطلاع دهند، دولت الکترونیکی برای مردم ملموس می شود.

وی با بیان اینکه چالش اصلی دولت الکترونیکی زیرساخت و دسترسی نیست، گفت: مردم مانند طرح سرشماری و سهام عدالت مشکلی در دسترسی نداشتند  و دسترسی توسط وزارت ارتباطات تامین شده و همچنین زیرساخت مرکز ملی تبادل اطلاعات نیز برای دریافت خدمات دولت الکترونیکی آماده است.

باقری اصل گفت: همان اطلاعاتی که در گذشته دستگاه ها در اختیار مردم قرار نمی دادند، اگر به صورت الکترونیکی هم ارایه نکنند دولت الکترونیک محقق نمی شود و اگر اطلاعات را به اشتراک بگذارند و استعلامات را به صورت الکترونیکی پاسخگو باشند، دولت الکترونیکی مهیا شده است.

وی درباره چالش های ارایه اطلاعات بین دستگاه ها نیز با ذکر مثالی توضیح داد: در امور مالی تمام دستگاه های اجرایی نرم افزار مالی وجود دارد؛ اما زمانی که خریدی انجام می شود فاکتور الکترونیکی دریافت نمی شود. بنابراین با دریافت فاکتور به صورت فیزیکی آن را مجدد وارد سیستم می کنند و اسکن می گیرند و با گرفتن کپی از این فایل به دستگاه های نظارتی مانند دیوان محاسبات و دیگر دستگاه ها ارایه می شود.

معاون دولت الکترونیکی ادامه داد: حتی بعضی از شرکت ها امکان ارایه فاکتور الکترونیکی دارند؛ اما برخی از دستگاه ها نمی پذیرند و اگر فاکتور الکترونیکی صادر شود دیگر نیازی به گرفتن کپی نیست و حسابرسی آن هم به صورت الکترونیکی باید انجام شود مانند فرآیندی که سال هاست در بانک ها در حال انجام است.

باقری اصل با بیان اینکه در این حوزه چالش قانونی نداریم، گفت: به اندازه کافی در این حوزه قانون داریم به طور مثال تمام فرآیند ها در بورس به صورت الکترونیکی انجام می شود و امکان تبادل اطلاعات فیزیکی ندارند و معاملات همه به صورت الکترونیکی است.

وی با بیان اینکه ظرفیت  قانونی، فرهنگی و زیرساختی دولت الکترونیکی وجود دارد گفت: در این حوزه مدیران دستگاه ها باید تصمیم بگیرند که این فرآیند دستی را تبدیل به فرآیندی الکترونیکی کنند و باید فرهنگ سازی بین مدیران در این باره انجام شود.

وی ساختارها و فرآیند های دولت را برای یک فرآیند سنتی و کاغذی تنظیم شده عنوان کرد و گفت: وقتی قرار است این فرآیندها به صورت الکترونیکی انجام شود، به صورت طبیعی کارمندان دولت احساس ناامنی شغلی می کنند یا قدرتی که با امضاهای مختلف داشتند از آنها گرفته می شود چون در دولت الکترونیکی استانداردها و دستورالعمل ها دارای قدرت هستند و اشخاص تصمیم نمی گیرند.

باقری اصل با بیان اینکه در این زمینه نگرانی های این چنینی وجود دارد، افزود: به طور مثال زمانی که می خواهیم مالیات به صورت الکترونیکی دریافت شود، این سوال مطرح می شود که با 26 هزار ممیز مالیاتی چه کنیم و در سیستم دولتی برای این تعداد اداره دولتی چه کاری باید انجام داد. این موارد چالش هایی است که می تواند مانع انجام کار شود.

معاون دولت الکترونیکی هماهنگی در حوزه سیاستگذاری درون دولت را نیز یکی دیگر از چالش های دولت الکترونیکی بیان کرد و گفت: همه اصرار دارند که عنوان کنند دولت الکترونیکی را خودشان انجام داده اند اما واقعیت موضوع این است که کسی به تنهایی نمی تواند این کار را انجام دهد و دولت الکترونیکی با هم انجام می شود.

وی درباره فرآیند الکترونیکی شدن خدمات نیز گفت: فرآیند الکترونیکی شدن خدمات رو به جلو و افزایشی است و چاره ای جز عبور از این مراحل نداریم و ارایه سرویس از سطح وب به سطح تعاملی و فرم الکترونیکی و بعد تراکنش و یکپارچه سازی و در انتها نیز به مرحله مشارکتی باید طی شود و نمی توانیم از یکی از این مراحل جهش کنیم و اگر این مراحل کامل نشود، سرویس ها ایجاد نمی شود.

وی ادامه داد: مردم در این حوزه بسیاری از سرویس ها را با شفافیت دریافت می کنند و با این روش سلامت این حوزه ها تضمین شده است. به طور مثال در گمرک درآمد در یک سال  62 درصد رشد داشته است و این نشان می دهد که قاچاق کالا به اظهار تبدیل شده و درآمد گمرک افزایش داشته است. البته قاچاق وجود دارد اما آن چیزی که وارد سیستم شده، شفاف بوده است.

وی گفت: واقعیت موضوع این است که دولت الکترونیکی هیچ زمان به صورت کامل محقق نمی شود و همیشه به روز کردن فرآیندها و تکامل آنها وجود دارد، مانند شبکه ملی اطلاعات که همیشه در حال تکامل است.

وی گفت: در دولت الکترونیکی در آینده این انتظار ایجاد می شود که دیگر نیاز به طرح درخواست برای انجام امور نباشد و به طور مثال به صورت اتوماتیک وار زمانی که بچه ای به دنیا می آید، فقط با انتخاب یک اسم، شناسنامه برای وی صادر شده و تحت پوشش بیمه قرار بگیرد و در 6 سالگی به صورت اتوماتیک در مدرسه ثبت نام شود و البته این کار شدنی است.