کارآفرینی در خاورمیانه؛ مسیری به سمت توسعه
شبنم کهن چی- ایران، دارای جامعه ای جوان است. ما هر سال با خیل عظیمی از جوانانی روبه رو هستیم که با یا بدون مدرک دانشگاهی قصد ورود به بازار کار را دارند. یکی از دلایل ریشه دار شدن بحران بیکاری نیز از سویی جوان بودن جامعه و از سوی دیگر تغییر سلیقه جوانان در انتخاب شغل است. از سوی دیگر در حالی که یک دهه پیش مشاغل دولتی و استخدام در سازمان های بزرگ، جزو ایده آل ترین مشاغل و فرصت ها برای جوانان به حساب می آمد، امروز با تغییر سلیقه، نسل جوان خواهان راه اندازی کسب و کارهای شخصی، انجام کارهای گروهی، مشاغل نوآورانه با توقع رشد سریع هستند.
Shkohanchi@
ما در ایران و بسیاری از کشورهای خاورمیانه از یک سو بیکاری و کاهش منابع مالی متکی بر درآمدهای نفتی را داریم و از سوی دیگر افزایش نفوذ اینترنت و اشتیاق جوانان به فناوری های نوین. خوشبختانه دارای بستر رشد این فناوری ها نیز هستیم به نظر می رسد در چنین شرایطی ترویج فرهنگ کارآفرینی و ارزش آفرینی یکی از بهترین استراتژی ها برای حل معضل بیکاری، بهبود وضعیت اقتصادی و توسعه در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران است. در چنین شرایطی توجه ویژه به سیاستگذاری و توسعه کارآفرینی همراه با تمرکز خاص در نوآفرینی فناورانه و مسوولانه، به منظور توسعه سریع تر اقتصادی و بهبود وضعیت رفاه و اشتغال در ایران و منطقه خاورمیانه امری ناگزیر است. خوشبختانه برنامه چهار سال آینده دولت که در برنامه های انتخاباتی نیز مورد تاکید قرار می گرفت، افزایش رفاه و اشتغال زایی بود. بنابراین انتظار می رود دولت نه به عنوان سرمایه گذار بلکه به عنوان سیاستگذار با پرهیز از قانون گذاری های پیاپی و بی نتیجه در بهبود وضعیت کارآفرینی که منجر به ایجاد اشتغال می شود و ارزش آفرینی که رفاه ایجاد می کند، ایفای نقش کند.
با توجه به افزایش نفوذ اینترنت و موبایل، حمایت و تسهیل از ایده های کارآفرینان جوان در راستای هدایت ایده های آنها به سمت حل مشکلات جدی در حوزه هایی مانند اشتغال، آلودگی هوا، حمل و نقل، خرده فروشی و نظام تامین کالا، فناوری های مالی و استفاده از انرژی های پاک می تواند در پیشرفت و توسعه کشور سهم بسزایی داشته باشد. با توجه به اینکه تاثیر فعالیت در حوزه گردشگری و فناوری اطلاعات بر تولید ناخالص داخلی سریع تر است و ایران نیز ظرفیت های بالایی در این دو حوزه دارد، کارآفرینی در این دو حوزه در حال حاضر علاوه بر درآمدزایی و ایجاد اشتغال، توسعه را نیز به دنبال خواهد داشت. حوزه سلامت و درمان نیز از جمله حوزه هایی است که جای زیادی برای کار کارآفرینان دارد. از آنجایی که در ایران و برخی کشورهای خاورمیانه هزینه مبادله بالاست، فرصت خوبی برای توسعه کسب و کارهای مبتنی بر اقتصاد مشارکتی (مانند مامان پز، اسنپ، تپسی و ...) در کشور مهیاست.
در این راه آنچه جامعه کارآفرینان جوان نیاز دارند، سرمایه گذاری در کنار آموزش و شبکه سازی است. فراهم کردن بستری برای تقویت خلاقیت و ایده پردازی، آموزش مدیریت، رهبری، ایجاد فرهنگ سرمایه گذاری، تسهیل در تامین مالی کسب و کارهای نوآورانه و مخاطره آمیز، توسعه برنامه های شتاب دهی از سوی دولت و راه اندازی شتابدهنده ها توسط بخش خصوصی و صندوق های سرمایه گذاری و شبکه سازی بین کارآفرینان ازجمله مسایلی است که می تواند سبب موفقیت کارآفرینان شود.