آخرین اخبار
facebook Telegram RSS ارسال به دوستان نسخه چاپی
کد خبر : 207774
تاریخ انتشار : 23 اردیبهشت 1396 10:24
تعداد بازدید : 1025

برابر پارسی برای clone و مشتق هایش چیست؟

یوسف امیری- یکی از مفهوم هایی که نخست در زیست شناسی و دانش های زیستی مطرح شده اما وارد نرم افزار و دیگر زمینه های علمی هم شده است، در زبان انگلیسی با واژه clone بیان می شود. در این ستون به برابر پارسی آن می پردازم.

این واژه از سال 1903 در زبان انگلیسی ثبت شده است و از ریشه یونانی klon است که به معنای شاخه و شکوفه است و در نهایت به ریشه ی *kel- در زبان پوروا-هند-و-اروپایی می رسد که به معنای «زدن، بریدن» است و شاید با «کِلک» در پارسی به معنای «نشتر» هم ریشه باشد. 
در زبان پارسی امروز بیشتر برای این مفهوم از «شبیه سازی» یا «همسان سازی» یا «همتاسازی» استفاده می شود که از نظر فنی برابر دقیقی نیست؛ زیرا «شبیه سازی» برای simulation به کار می رود که از نظر مفهومی با cloning بسیار متفاوت است و برای همین باید برابر دیگری داشته باشد. 
برابری که فرهنگستان برای صفت clone پیشنهاد کرده است، «تاگ» و «همسانه» است که به نظرم بهتر بود همان «تاگ» تنها را پیشنهاد می کرد. «تاگ» واژه ای است در پارسی میانه (پهلوی) و همان است که در پارسی نو/دری به شکل «تا» کوتاه شده و در واژگانی مانند «همتا» و «بیتا» و «یکتا» به کار رفته است. برای فعل « to clone تاگسازی کردن» آمده است، برای « cloning تاگسازی» و «همسانه سازی» و برای «subclone زیرهمسانه»، برای subcloning هم «زیرهمسانه سازی». این برابرها خوبند؛ اما از نظر صرف پذیری و نقش دستوری و نیز کوتاهی و کارایی می توان برابرهای بهتری پیشنهاد کرد یعنی از فعل بسیط یا ساده استفاده کرد و یکدستی را هم رعایت کرد. از این رو پیشنهادهای من برای این واژه و مشتق هایش چنین اند:
 فعل to clone = تاگیدن؛ فعل subclone= زیرتاگیدن؛ صفت/نام clone= تاگ؛ صفت/نام subclone= زیرتاگ؛ صفت مفعولی cloned= تاگیده؛ صفت مفعولی subcloned= زیرتاگیده؛ نام مصدر cloning= تاگش؛ نام مصدر subcloning = زیرتاگش. 


نظر شما



نمایش غیر عمومی
تصویر امنیتی :