جیمی ویلز، بنیانگذار ویکی پدیا، امیدوار است که با راه اندازی سرویس خبری ویکی تریبیون، امکان مقابله با اخبار اشتباه را فراهم کند. جالب است بدانید که در این سرویس نیز همانند ویکی پدیا، قرار است روزنامه نگاران و خبرنگاران حرفه ای و مردم برای تایید گزارش های خبری منتشرشده در سراسر جهان مشارکت کنند.
ویلز با اعلام این خبر گفت که ویکی تریبیون به صورت رایگان در اختیار مردم جهان قرار خواهد گرفت و با روش جمع سپاری، افراد حرفه ای و مردم معمولی در قالب داوطلبان می توانند مقالات را ویرایش کنند، آنها را از نظر صحت و سقم بررسی کنند و سوژه های جدیدی برای ادامه ارایه دهند.
ویلز گفت: نخستین بار است که روزنامه نگاران و شهروندان حرفه ای پا به پای مقالات از شروع اتفاق تا ویرایش و توسعه آن فعالیت می کنند و در تمامی زمان ها با بازبینی و اصلاح مطالب در دفعات زیاد، صحت مقالات را تضمین می کنند.
هستی و وجود ویکی تریبیون و موفقیت آن در گرو کمک های مالی مردم و کسانی که به هویت و ماموریت مهم این سایت اعتقاد دارند و همچنین رونامه نگارانی است که در این سرویس مشارکت می کنند. این سایت شامل اخبار سنتی، شامل سیاست های بریتانیا و بین الملل، اخبار علمی و فناوری و همینطور موضوعات خاصی می شود که مخاطبان علاقه به مطالعه روی آنها هستند.
ویلز همچنین گفت: اگر به طور مثال جامعه بیت کوین (پول اینترنتی) بسیار فعال هستند و هر روز با سیلی از اخبار از آنها مواجه هستیم. اخبار بسیاری درباره بیت کوین وجود دارد و من فکر می کنم که آنها عاشق این هستند که با استخدام روزنامه نگار آنها را به بیت کوین/ بلاک چین (زنجیره بلوکی) دعوت کنند.
زنجیره بلوکی یک مدل از پایگاه داده توزیع شده است که در ایجاد بیت کوین به جهان معرفی شد. این پایگاه داده به صورت مستمر فهرستی از رکوردها (رده ها) را که هرکدام به گزینه های قبلی فهرست ارجاع می دهند، حفظ می کند و بدین وسیله در مقابله با تضعیف یا بازنگری غیرمجاز تقویت می شود. در این فناوری با وجود کاربران متعددی که به طور همزمان داده هایی را ثبت و اصلاح می کنند و ممکن است که آن داده ها با هم تداخل داشته باشند، شبکه قادر به حفظ یکپارچگی محتوای پایگاه داده است. با توجه به ساختار داده ای رمزنگاری شده که بلاک چین دارد، یکپارچگی بدون هیچ کنترل کننده مرکزی حفظ می شود.
گفتنی است که حامیان مالی می توانند به صورت ماهانه کمک های مالی خود را ارایه کنند و در مقابل این امتیاز را دارند که موضوعات دلخواه خود را برای پوشش خبری پیشنهاد کنند.
مکانیزم تولید محتوا در ویکی تریبیون
به گفته ویلز، مقالات ویکی تریبیون شامل منابع دقیقی هستند که به متون کامل لینک می شوند و در آنها ویدیو و صداهای ضبط شده از مصاحبه ها هم ضمیمه می شود.
حتی اظهار نظرهایی که در زیر مقالات نوشته می شود نیز نیاز به اثبات دارند و برای این کار، ویرایشگران به صورت تمام وقت قبل از انتشار در سایت، آنها را بررسی می کنند.
ویلز امیدوار است که با کمک این دو مکانیزم، فرهنگ اخبارسازی و خبرپراکنی ایجاد شود که در آن شفاف سازی و صحت حرف اول را می زند که تکیه ویرایشگران به گزارش های درست و جمع آوری اخبار از منابع درست و انبوه سپاری آن است. کنترل چنین گروه بزرگی از افراد کار بسیار سختی است و بیشتر اوقات بعضی از مسایل همه را به اشتباه می اندازد. با این حال ویلز خوشبین است؛ همانطور که درباره ویکی پدیا هم خوشبین بود و این دایره المعارف بزرگ با وجود تمامی انتقادات و بدبینی ها همچنان پابرجاست و هر روز هم توسعه پیدا می کند.
بیم ها و امیدها
ویلز می گوید: فقط تعداد کمی از مردم اعتقاد داشتند که ویکی پدیا کار خواهد کرد و با وجودی که هنوز هم این سایت از «یک دایره المعارف بی نظیر و بی نقص» فاصله دارد، اما حداقل در بیشتر قسمت هایش قابلیت جلوگیری از نشر اخبار جعلی را دارد؛.
ویلز امیدوار است که ویکی تریبیون نیز با همان رویکرد و همان فرهنگ ایجادشده توسط ویراستاران ویکی پدیا شکوفا شود و توسعه یابد. همین اعتباری که ویکی پدیا در عرض این چند سال کسب کرده، به آن کمک کرده است که بدون وجود بنیاد یا مرکز تبلیغات، مدل کسب وکار مختص به خودش را داشته باشد و از ادامه فعالیت مقالاتی که قادر به تعقیب کلیک مخاطبان و همچنین آنهایی که به دنبال درآمد از طریق تبلیغات آنلاین بودند، جلوگیری کند.
در کل، ویلز معتقد است که بهترین راه حل برای مقابله با انتشار اخبار جعلی، ایجاد اتاق های خبری جدیدی است که نوآورانه تر سازمان دهی و با روش بهتری بنیان گذاشته می شود. اما جاشوا بنتون، مدیر لابراتوار روزنامه نگاری نیمن در دانشگاه هاروارد در این باره خیلی مطمئن نیست و می گوید: اگر ویلز حرفش درست باشد و نتیجه ای که می خواهد، بگیرد، مردم بسیاری هستند که به این سرویس به چشم یک پلات فرم مطمئن نگاه کنند و دیگر اقدام به «درست کردن اخبار» نمی کنند.
منبع: گاردین