حمایت با تبعیض
شبنم کهن چی- سال هاست دولت و بخش خصوصی درباره لزوم اهمیت دادن به «تولید داخلی» صحبت می کنند؛ طراحی شعار، تاکید، گلایه، فراخوان و دعوت از مردم و یکدیگر برای حمایت از «تولید داخلی». این روزها طراحی و تولید اپلیکیشن هایی که تحت عنوان اپلیکیشن های بومی و داخلی از آنها یاد می شود نیز یک نوع «تولید داخلی» محسوب می شود.
روز گذشته مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهور اعلام کرد: «معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به آن دسته از پیام رسان های داخلی که تعداد کاربران فعال آنان به یک میلیون نفر برسد، یک میلیارد تومان کمک بلاعوض پرداخت می کند». این کمک در صورتی که یک میلیون کاربر دو میلیون و دو میلیون پنج میلیون شود، هر بار یک میلیارد تومان تکرار خواهد شد. حمایت دولت از تولیدکنندگان اپلیکیشن های داخلی باعث خوشحالی است. اما در مقایسه با حمایتی که از فعالان داخلی حوزه موبایل انجام شد، بحث برانگیز است.
به جای «تولیدکنندگان داخلی» در حوزه موبایل از اصطلاح «فعالان داخلی» استفاده کردم چون بر همه روشن است که ایران دارای صنعت تولید موبایل نیست. موبایل هایی هم که با برند جی ال ایکس و دیمو با عنوان «تولید داخلی» به بازار معرفی شدند، در حقیقت به نوعی، مونتاژ بودند.
دولت برای حمایت از فعالان حوزه موبایل اعم از فروشندگان و علاقه مندان به تولید و نیز جلوگیری از قاچاق، سال 85 تعرفه واردات موبایل را از 4 درصد به 60 درصد افزایش داد. اما شوک ناگهانی را که به خاطر این افزایش به بازار موبایل ایران وارد شد، هنوز فراموش نکرده ایم و شاهد تاثیرات آن که همان افزایش قاچاق است، هستیم. چند سال بعد دوباره تعرفه ها کاهش یافت. تقریبا همزمان با این کاهش وزارت صنایع با چند شرکت قراردادی برای تولید سالانه دو میلیون گوشی تولید داخل (ما بگوییم مونتاژ) بست. دولت برای حمایت از آنها وعده اعطای وام 25 میلیارد تومانی دولت داد که خبر خوبی بود. اما در عمل چه اتفاقی افتاد؟
شرایط سخت پرداخت اصل و سود آن با ارزش روز یورو و نیز ضمانت های سنگین باعث شد تولیدکنندگان داخلی نتوانند از این به اصطلاح حالا این روزها که هنوز حمایت از تولید داخلی شعار بسیاری از مسوولان است، علاقه مندان به تولید موبایل در داخل کشور شکست خورده و هر کدام به کار دیگری مشغول شده اند و گوشی وطنی فراموش شده است.
ای کاش دولت همانقدر که در آستانه انتخابات در تب و تاب اهمیت دادن به فضای مجازی و پرداخت کمک های بلاعوض میلیارد تومانی است، برای سامان دادن به بازار موبایل و ارتقای توان فنی در صنعت موبایل هم کمی اشتیاق داشت.
شاید این اشتیاق باعث می شد به جای تعریف پروژه هایی مانند رجیستری که هر ماه به ماه آینده موکول می شود و هنوز ساز و کار اجرایی مشخصی ندارد، مسوولان با دقت و تمرکز بیشتر و بهتری برای سامان دادن به بازار موبایل تمرکز می کردند و قدم برمی داشتند.