شهرام رضایی

اکثر پارک‎های علم و فناوری که در دنیا تاسیس می‎شوند، نه برای علم است و نه برای فناوری، بلکه برای صنعت و اقتصاد است. در صورتی که اشکال عمده پارک های علم و فناوری ایران دقیقا تفاوت این تعریف است و ماهیت آن کاملا فرق می‎کند.

سه سال است که این فکر در عده‎ای ایجاد شده که بررسی کنند اشکال عمده پارک های علم و فناوری کشورمان چیست و آیا پس از دو دهه در رسالت خود موفق بوده‎اند؟ 

واقعیت این است که دانش ورزها باید در فضایی حضور داشته باشند که آنجا درباره پرورش ایده، پیدا کردن سرمایه‎گذار و بازار کار پشتیبانی شوند و پارک های علمی و فناوری بهترین مکان برای این کار است به شرطی که ماهیت این پارک‏ها به بیزنس پارک تغییر کند.

اهداف پارک های علم و فناوری بسیار متفاوت است که مهم‎ترین آن خلق ثروت برای صاحبان دانش و کارآفرینان از یک سو و همچنین خلق ثروت برای سرمایه‎گذاران از سوی دیگر است. در حالی که پارک‎های علمی و فناوری کشور اغلب فاقد چنین قابلیتی هستند. چه اشکالی دارد مرکزی ایجاد شود که در آنجا پولدارها از دانش ورزها پولدارتر شوند. قطعا سرمایه‎گذار وقتی ببیند بازگشت سرمایه‎اش سریع است، جذب این مراکز می‎شود.

وزارت علوم متولی صدور مجوز پارک های علمی و فناوری است و برای نخستین بار درخواست ایجاد بیزنس پارک بخش خصوصی در کشور مطرح شده تا هم صاحب ایده و هم سرمایه گذار در کنار هم باشند. کاملا بدیهی است، صاحبان ایده دنبال میز و اینترنت نیستند؛ بلکه نیازمند سرمایه گذار و بازار برای فکرشان هستند.

 بنابراین مسوولان وزارت علوم نباید فقط به ارایه مجوز و راه اندازی پژوهشگاه و پارک های علم و فناوری بسنده کنند، زیرا صاحبان ایده جدا از امکانات ابتدایی این مراکز، نیازمند خدمات حمایتی مانند ارزیابی ایده و ایجاد بازار برای محصول خود هستند.