هشداری که باید جدی گرفت
شبنم کهن چی- شبکه های اجتماعی به سرعت دوره سرگرمی و لوکس بودنش را پشت سر گذاشت و وارد دوران اثرگذاری اش شد. تحول در کاربری رسانه های اجتماعی با چنان سرعتی طی شد که نه تنها در ایران به عنوان کشوری در حال توسعه بلکه در کشورهای توسعه یافته نیز، چارچوب، مفاهیم و فرهنگش هنوز جا نیفتاده است.
Shkohanchi@
شبکه های اجتماعی نیز مانند هر ابزار دیگری دو سو دارند؛ یک سوی مثبت و یک سوی منفی. در صورتیکه فرهنگ استفاده از این شبکه ها شکل نگرفته باشد و کاربرانش با سرعت در آن پیش بروند از سوی منفی سقوط خواهد کرد. در چنین شرایطی شاهد افزایش آزار و خشونت کلامی، انواع کلاهبرداری و گروکشی های عاطفی، انتشار افسار گسیخته شایعات، هرج و مرج ناشی از اختلاط اخبار جعلی و واقعی خواهیم بود. در حقیقت در شبکه های اجتماعی جامعه پریشان و غیرقابل کنترلی شکل می گیرد که می تواند به بدنه کل جامعه آسیب برساند. گاهی هم این شبکه ها ابزاری برای ایجاد تغییرات مثبت در جوامع می شود که اغلب ناشی از همبستگی و استفاده صحیح از این ابزار است و نمونه هایش کم نیست.
چند هفته پیش اظهار نظر جنجالی یکی از مدیران قدیمی فیس بوک، نشان داد نگرانی که از شیوه استفاده از شبکه های اجتماعی جدی است. پیش از او نیز بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران نسبت به شیوه استفاده از شبکه های اجتماعی و لزوم فرهنگسازی در این فضا هشدارهایی داده بودند. هفته پیش، باراک اوباما نیز در وصف مضرات شبکه های اجتماعی سخنرانی کرده است. این اظهارنظرها را باید به مثابه یک هشدار جدی تلقی کرد و نسبت به اصلاح شیوه کاربری شبکه های اجتماعی اقدام کرد. از آنجایی که برای شیوه استفاده از این شبکه ها نمی توان چارچوب قانونی در نظر گرفت و ذات این فضا به آزادی در کلام و رفتار و استفاده از آن است، کاربران، تک به تک باید اقدام کنند. برنامه ریزی برای مدت زمان استفاده از شبکه های اجتماعی، استفاده از ادبیات مناسب در تعامل با دیگران، پرهیز از تعصب و قضاوت، پرهیز از بازنشر اخبار جعلی از جمله نکاتی است که اگر آنها را رعایت کنیم آهسته آهسته از خطری که شبکه های اجتماعی می توانند به وجود بیاورند دور می شویم.