شبنم کهن چی

تصاویر دیجیتالی، تصاویر سیال
استفان مایز معتقد گذار از عکاسی آنالوگ به عکاسی دیجیتال یک مقطع مهم در تاریخ عکاسی بود اما رواج دوربین‌های DSLR موجب به رسمیت شناختن عکاسی دیجیتال نشد. ورود تلفن‌های همراه به دنیای عکاسی نیز همین مسیر را طی خواهد کرد. رییس آژانس عکس IIV گفت: بین تصاویر دیجیتال و تصاویری که در عکاسی آنالوگ ثبت می‌شود اختلاف نظر وجود دارد. عکاسی آنالوگ یک تصویر ثابت به دست می‌دهد. می‌توان آن را تکثیر کرد اما نمی‌توان آن را تغییر داد. اما در مورد تصاویر دیجیتال این موضوع کاملا متفاوت است. تصاویر دیجیتال مانند مایع تغییرپذیر هستند، هیچ چیز ثابتی در آن وجود ندارد. می‌توان در رنگ و نور و بسیاری از دیگر مشخصات عکس تغییر به وجود آورد. به عبارتی تصاویر دیجیتال، تصاویر سیالی هستند. Fred Ritchin استاد عکاسی و تصویربرداری در NYU به تصاویر دیجیتال، تصویر کوانتومی لقب داده است.

مهم‌ترین مولفه، سرعت است
استفان مایز معتقد است ابزار دیجیتال، ماهیت عکاسی را با حرکت از یک تصویر ثابت به تصویر سیال تغییر داده است. او مهم‌ترین ویژگی عکاسی دیجیتال را سرعت دانست و گفت: سرعت در دنیای عکاسی دیجیتالی حیرت‌انگیز است. مجله فورچون در سپتامبر سال 2012 گزارش داد 10درصد از عکس‌های دیجیتال در سال 2011 گرفته شده است. مارک زوکربرگ هم اعلام کرده روزانه 250 میلیون عکس در فیس‌بوک آپلود می‌شود. در اپلیکیشن پرطرفدار اینستاگرام نیز تا به حال حدود یک میلیارد عکس آپلود شده. این آمارها حیرت‌انگیز است.

لذت عکاسی با تلفن همراه
او در گفت‌وگوی خود به ویژگی‌های عکاسی با تلفن همراه اشاره کرد که با تمام ویژگی‌های عکاسی دیجیتال مشترک است و گفت: عکاسان آژانس IIV سال گذشته درباره عکاسی با تلفن همراه به بحث و گفت‌وگو نشستند. آنها شروع کردند به عکاسی با تلفن همراه و ارسال آن روی فیس‌بوک و سعی کردند تجربیات و رویدادهای جامعه‌شان را با ارسال عکس‌ با تلفن همراه، همراه توضیحات کوتاه که گاهی طنزآلود بود با کاربران سراسر دنیا به اشتراک بگذارند. استفان مایز توضیح داد در این جریان با چند موضوع مواجه شده است که پیش از این هرگز آنها را ندیده بود. مایز گفت: برای نخستین بار دیدم مردم از عکاسی لذت می‌برند و هنگام عکاسی لبخند می‌زنند. عکس‌هایی که گرفته می‌شد سند نبود، ثبت نمی‌شد. این عکس‌ها تنها یک جریان بود، یک فرآیند تجربی که مردم از آن لذت می‌بردند.

ورود عکاسی تلفن‌ همراه به فتوژورنالیسم
وی گفت: من عکاسان مستند مشتاق و جدی را دیده‌ام که دوربینی با لنز 35 میلی‌متری دست گرفته‌اند تا بتواند اتفاقات ناگهانی را به ثبت برسانند. اما این کار برای آنها تجربی یا سرگرم‌کننده نبود. حالا عکاسی با دوربین‌های تلفن همراه که سرگرم‌کننده به نظر می‌رسد و برای کسب تجربه ابزار مناسبی است، در عکاسی خبری و جدی به کار گرفته می‌شود. برای مثال Ron Havavi عکاسی که در ناآرامی‌های لیبی دوربین به دست حضور پیدا کرده بود می‌گوید بسیاری از مبارزان با تلفن همراه خود در نبردها عکاسی می‌کردند. وی درباره اینکه آیا عکاسی با تلفن همراه یک سبک جدید است که ویژگی‌های عکاسی خیابانی را دارد گفت: عکس‌هایی که با استفاده از تلفن‌های همراه گرفته می‌شود بخشی فتوژورنالیست است. استفان مایز در گفت‌وگوی خود با wired.com از پروژه عکاسی به نام پیتر دی‌کامپو صحبت کرد که “هر روز آفریقا” (everydayafrica.tumblr.com) نام دارد. او گفت. پیتر به دنبال نشان دادن تصاویر مثبتی از این کشور است. او معتقد است عکاسی در آفریقا متمرکز بر مسایل منفی مانند فقر است. به همین خاطر سعی دارد این نگاه را به آفریقا تغییر دهد. پیتر سه سال در غنا زندگی کرده و تا به حال پروژه‌های جالبی در زمینه فتوژورنالیسم انجام داده است. در پروژه هر روز آفریقا او سعی دارد عکس‌های روزمره مردم آفریقا را که حتی با تلفن همراه گرفته می‌شود به ثبت برساند، مردمی که در آسانسور هستند، یا قهوه می‌خورند. استفان مایز گفت: من هرگز آفریقا زندگی نکرده‌ام اما با دیدن عکس‌های روزمره آفریقا را می‌شناسم. این یک کار قابل تقدیر است. رییس آژانس IIv از حادثه سونامی ژاپن به عنوان یک مثال برای نشان دادن نقش تلفن همراه در فتوژورنالیسم یاد کرد که از سوی مردم این کشور به ثبت رسید. مایز گفت: شما تصاویر فوق‌العاده‌ای از امواج و آب گرفتگی را دیدید که مردم عادی با استفاده از تلفن همراه خود ثبت کردند. من وقتی به سونامی فکر می‌کنم و عکس‌هایی که هجوم آب به شهر را نشان می‌داد در ذهنم مردمی را تصور می‌کنم که تلفن همراه به دست پاهای‌شان در آب فرو رفته و عکس می‌گیرند. این عکس‌ها در دسته فتوژورنالیسم می‌گنجند. همین حالت را می‌توان در سوریه هم دید.

حفظ رسانه‌های قدیمی با ابزار جدید
مایز گفت: طبیعی است که دوست داریم با فناوری‌های جدید و شرایطی که در آن قرار می‌گیریم آشنا شویم و از آنها درک تازه و درستی داشته باشیم. فرآیندی که تلفن‌های همراه در دنیای عکاسی طی می‌کنند مانند زمانی است که خودرو آمد و مردم آن را کالسکه بدون اسب می‌نامیدند. وی گفت: ما سعی داریم رسانه‌های قدیمی را با ابزارهای جدید خفظ کنیم. شما به فیلترهای نوستالژی که امروز در تلفن‌های همراه مورد استقبال گرفته است نگاه کنید. این امکانات کمک می‌کند بخشی از تاریخی را نگه داشته یا با آن آشنا شویم. مسلم است که راه ما در دنیای تصاویر تغییر کرده است. تلفن همراه پیشرو در دنیای جدیدی است که به اشتراک گذاری اسناد و مدارک و شواهد در مورد رخدادها اهمیت یافته است. وی به این مطلب اشاره کرد که عکاسی تلفن همراه، فرآیندی است که هنوز به صورت کامل درک نشده است. به نظر می‌رسد کنترل و آموزش رسمی و حرفه‌ای در عکاسی از بین رفته است و بسیاری از ما نگران این موضوع هستیم. استفان مایز در این باره گفت: امروز هر کاربری می‌تواند یک کادر ببندد و با استفاده از فیلتر عکس بگیرد. اما مطمئن هستم به مرور زمان این وضع بهبود پیدا می‌کند. مایز افزود: این وضع تغییر می‌کند. پیش از این هم شاهد تغییرات در حوزه تصاویر بودیم. این روزها شما در فیس‌بوک عکس‌هایی می‌بینید که 10 سال پیش آوانگارد محسوب می‌شد اما امروز نگاه‌ها تغییر کرده. مثلا مردم از دیدن یک اتاق خالی یا یک شمع تولد تعجب نمی‌کنند و آن را عکسی بی‌مفهوم نمی‌دانند. مردم در حال تقویت قدرت بصری خود هستند و تلفن همراه در این میان نقش مهمی بازی کرده است.