فناوری‌های نوین با زندگی ما چه کرده است
دو روی یک سکه
فناوری های نوین نحوه زندگی ما را تغییر داده است. از ارتباطات گرفته تا انجام امور عادی یا مهم روزمره، نحوه حضورمان در اجتماع، برطرف کردن نیازهای مان، مرجع ها و منابع مان، سرگرمی ها و وابستگی هایمان، همگی تحت تاثیر فناوری های نوین ارتباطی امروز قرار گرفته است. حالا در جریان تند اطلاعات افتادیم و ابزارهایی که در دسترس مان قرار دارد باعث شده تنها مصرف کننده اطلاعات نباشیم و به فراخور توانایی مان اطلاعات هم تولید کنیم. فناوری های نوین ارتباطی ما را در یک جریان سریع و یک جامعه بزرگ قرار داده است که در کنار تمام مزیت هایش، اخلاق ما را هم تغییر داده است. برخی از ما را نسبت به آنچه در پیرامون مان می گذرد حساس تر کرده است. از سویی هیجان قرار گرفتن در این جریان برخی دیگر را بی تفاوت کرده است.
بهار ادیبان
زنگ ها کمتر به صدا در می آید
اینترنت، برقراری ارتباط را برای همه دنیا آسان کرده است. پیش از این موبایل سلطان ارتباطات بود و دسترسی در هر زمان و مکانی ( فرض کنید موبایل ها همه جا و همه وقت آنتن دهد) بسیاری از ما را هیجان زده می کرد. اما امروز این اینترنت است که سرآمد دنیای ارتباطات است و البته موبایل یکی از محبوب ترین وسایلی است که مردم دوست دارند با آن به اینترنت وصل شوند. بسیاری از ما به جای تماس گرفتن با دوستان دور، به آنها ایمیل می زنیم، از پیام رسان ها استفاده می کنیم و با آنها گپ می زنیم، در شبکه های اجتماعی سراغشان را می گیریم و برایشان پیام می گذاریم. حتی گاهی هم که اینترنت در دسترس بعضی از ما نباشد ترجیح می دهیم با موبایل برای آنها پیام کوتاه بفرستیم.
حالا وقتی پشت لپ تاپ یا کامپیوتر رو میزی مان هم که نباشیم، موبایل را که به اینترنت وصل کنیم، بیشتر از زنگ موبایل، این زنگ های هشدار ایمیل و وایبر و واتس اپ و دایرکت های توییتر و پیام های فیس بوک است که به صدا در می آید.
بیش از آنکه صدا در دنیای امروز نسل جوان از اهمیت برخوردار باشد این نوشته است که روی آن تمرکز می شود.
وقتی برای اجتماعی تر شدن
تا چندی پیش نگرانی بسیاری از مردم منزوی شدن نوجوانان و جوانان شان به خاطر استفاده از کامپیوتر و اینترنت بود. آنها بر این گمان بودند که استفاده از اینترنت باعث شده نوجوانان و جوانان شان کمتر در جمع حضور پیدا کنند. حتی برخی از کارشناسان روانشناس و جامعه شناس نیز هشدار می دادند که استفاده از اینترنت موجب منزوی شدن کاربران می شود و گزارش های بلند و کوتاهی از اعتیاد به اینترنت و تاثیر آن بر افسردگی می نوشتند. اما واقعیت این است که دنیای شبکه ای امروز کاربران را اجتماعی تر کرده است.
دنیا برای کاربران فعال شبکه های اجتماعی، بزرگ تر شده است. کاربر بدون در نظر گرفتن مرزها، جنسیت و نژاد با افراد مختلفی در سراسر دنیا آشنا می شود و با آنها تعامل می کند. حالا بسیاری از ما در کنار جمع دوستانی که از دوران دانشگاه یا مدرسه کنارمان هستند، یا در محیط کار با آنها آشنا شدیم، دوستان نزدیکی داریم که به وسیله اینترنت با آنها آشنا شدیم؛ در شبکه های اجتماعی آنها را دیده ایم و بیرون از فضای مجازی با آنها رابطه برقرار کردیم، در جمع های وبلاگ نویسان ( که البته مدت ها پیش دور هم جمع می شدند) دیده ایم شان یا به واسطه دوستان مان در شبکه های اجتماعی با آنها آشنا شده ایم. گروه های گودری ( گوگل ریدر خدا بیامرز)، گروه های توییتری، فرندفیدی، فیس بوکی و اینستاگرامی در ابتدا قرارهای دسته جمعی بزرگی می گذاشتند تا با کسانی که در محیط مجازی با آنها احساس نزدیکی می کردند، در فضای عینی و فیزیکی نیز آشنا شوند.
بعد از گذشت مدتی مهره هایی که جذب یکدیگر می شدند یکدیگر را پیدا کردند؛ یا دوستان خوبی شدند، یا همکاران خوبی، یا همسفر شدند یا رابطه شان از این فراتر رفتند و زندگی مشترکی با هم آغاز کردند.
شبکه های اجتماعی امروز به اجتماعی تر شدن کاربران کمک می کنند حتی می توانند مهارت آنها را در روابط اجتماعی بهبود بخشند.
آنجا که به هم نزدیک می شویم
ابزارهای آنلاین واکنش بسیاری از ما را در مقابل حوادث تغییر داده است. امروز در شبکه های اجتماعی در واکنش به بسیاری از اتفاقات و حوادث، جنبش های اجتماعی راه می افتد که به آنها کمپین هم گفته می شود. این کمپین ها در واکنش به سخنان رهبرهای بزرگ جهان، مسوولان داخلی، تصمیمات دولتی، حوادث و بلایای طبیعی بدون برنامه ریزی آغاز می شوند و تنها با یک هشتگ مشترک، تبدیل به کمپین بزرگ و تاثیرگذاری می شود که می تواند حتی تصمیمات و سیاست های بزرگ را تغییر دهد.
اما کمپین های مجازی و واکنش کاربران به مسایل گوناگون در شبکه های اجتماعی تنها یکی از ابعاد تاثیری است که فناوری های نوین بر زندگی اجتماعی ما گذاشته است.
بعد دیگر آن را تلفن های همراه به تصویر می کشند. همراه بودن وسیله سبک و کوچکی که در هر مکانی به کاربران امکان ثبت لحظات را می دهد و با اتصال به اینترنت همراه این فرصت را در اختیار آنها قرار می دهد که بتوانند سندی از تازه ترین اتفاقات و حوادث را منتشر کنند، اصطلاح شهروند خبرنگار را به وجود آورد. عکاسی با تلفن های همراه هوشمند آنقدر همه گیر شده است که سبک جدیدی به دنیای عکاسی افزود: iPhonography.
وقتی انسانیت بلعیده می شود
امروز اینترنت و شبکه های اجتماعی و موبایل کمک زیادی به دنیای اطلاعات می کند. اما عطش جمع کردن عکس و فیلم از آنچه در جریان وقوع است، فرهنگ نادرستی به وجود آورده که انسانیت را کم رنگ کرده است. عکس ها و فیلم های کوتاهی که از حوادث دردناک در گوشه و کنار دنیا در شبکه های اجتماعی منتشر می شود گاهی نشان می دهد انسان ها چطور به جای کمک کردن به کسی که در خطر است یا درد می کشد، ترجیح می دهند موبایل خود را دست بگیرند و فیلم و عکس تهیه کنند. در ایران هم از این دست انسان ها و حوادث کم نیست. فیلم های زیادی از تصادفات مرگبار و دیگر حوادث روی شبکه های اجتماعی منتشر شده که نشان می دهد هنگام روی دادن یک حادثه به جای اینکه کمک کردن به آسیب دیدگان در اولویت باشد، تهیه عکس و فیلم در اولویت است و تعداد زیادی از کسانی که در صحنه حضور دارند مشغول عکاسی و فیلمبرداری از حادثه هستند.
دریایی با یک وجب عمق
ما با دنیایی از اطلاعات روبرو هستیم. اطلاعاتی که درست است و اطلاعاتی که نمی توان به صحت آن اعتماد داشت. شکی نیست که اینترنت ما را با دریایی از اطلاعات روبرو کرده است اما این دریای بزرگ عمق کمی دارد. برخی از ما برای یادگرفتن چیزهای جدید، به یافته های گوگل اکتفا می کنیم. برخی از ما تجربه آموزش از راه دور را داشتیم، دوره هایی را به صورت اینترنتی گذرانده ایم و حتی گاهی به ادامه تحصیل به عنوان دانشجوی دوره های آنلاین فکر کردیم.
لباسی برای کسب و کار
فضای آنلاین فرصت های تازه ای برای گسترش و دگرگونی کسب و کارها و راه اندازی کسب و کارهای جدید در اختیار ما قرار داده است. اینترنت، نحوه مدیریت امور مالی را تغییر داده است. بانکداری الکترونیکی و خرید اینترنتی ارمغان این تغییر است. بازاریابی، میدان تازه ای پیدا کرده است و شغل های جدیدی به لیست شغل های موجود و عرف جامعه اضافه شده است.
همانطور که فرصت های تازه ای برای کسب و کار به وجود آمده است، کلاهبرداران نیز بازار تازه ای پیدا کرده اند. هک حساب های بانکی، دزدی رمز کارت کاربران با ترفند فروش اینترنتی و انواع و اقسام کلاهبرداری های اینترنتی از جمله ترفندهایی است که دنیای اینترنت، بستر آن شده است.
سیاست یا رسانه
سرعت انتشار و میزان دسترسی به اطلاعات امروز دو مساله مهم از نظر دولت و مردم است. روزگاری که سیاست، قدرت بود گذشته و حالا رسانه ، قدرت است. دنیای رسانه ها نیز تغییر کرده است. زمانی تریبون در دست روزنامه ها، تلویزیون و رادیو بود و اطلاعات از فیلتر سلیقه ای آنها گذر می کرد. اما حالا، تک تک مردم به یک تریبون دسترسی دارند و آن رسانه های اجتماعی است. سرعت انتشار اخبار و میزان دسترسی کاربران به اخبار جدید متحول شده است. در این بین شایعات و اخبار نادرست نیز بازار داغی پیدا کرده اند.