گزارش فناوران از اجلاس رهبری پهنباند در ژنو
ارتباطات، حق انسان هاست
کمیسیون پهن باند به منظور توسعه دیجیتال با همکاری اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) روزهای 24 و 25 اکتبر اجلاسی را با عنوان «اجلاس رهبری پهن باند» در ژنو سوییس میزبانی کرد. این اجلاس با حضور سران کشورها، مدیران اجرایی شرکت ها، مقامات عالی رتبه سیاستگذاری و متفکران حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات برگزار شد و در آن به مسایل مربوط به توسعه زیرساخت ها و خدمات پهن باند پرداخته شد. در افتتاحیه این اجلاس تعدادی از مدیران اجرایی برتر و همچنین وزرای ارتباطات در مورد مزیت های پهن باند به بحث و گفت وگو نشستند. آنها در این مراسم متفق القول نقش پهن باند را به عنوان زیرساخت ضروری رشد اقتصادی، تجارت و بهره وری، به خصوص در حل چالش هایی همانند بحران اقتصاد جهانی با اهمیت ارزیابی کردند.
گزارش: نسترن صائبی
منابع: BroadbandCommission و ITU
از آنجاکه زیرساختهای اینترنت پهنباند تقریبا در تمامی کشورهای جهان در حال گسترش است، دنیای اطلاعات، دانش و آموزش و پرورش نیز به موازات آن به سمتی پیش میروند که میتوانند از طریق سرویسهای پهنباند ارایه شوند و از همین رو، به سرعت در حال تبدیل شدن به کالاهای عمومی جهانی هستند. در دهههای گذشته، شاهد پیشرفت حیرتانگیزی درزمینه توسعه مزایای فناوریهای اطلاعات و ارتباطات در جهان بودهایم. به طوری که هماکنون بیش از 5 میلیارد مشترک تلفن همراه و بیش از 2 میلیارد نفر کاربر اینترنت در جهان وجود دارد؛ حتی ضریب نفوذ تلفن همراه در 100 کشور جهان از صددرصد نیز بیشتر است. این مساله تا به آنجاست که امروزه جهان بدون ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی غیرقابل تصور است، زیرا این ابزارها با زندگی اقتصادی و اجتماعیمان عجین شده است. بر همین مبنا نیز بزرگترین چالش در این زمینه، عدالت و دسترسی ارزان به شبکههای پهنباند محسوب میشود. اما آیا در دنیایی که مردم آن با مشکلاتی چون فقر، کمبود غذا و نبودن تساوی در دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی دست و پنجه نرم میکنند، دسترسی به پهنباند ضروری است؟ در این اجلاس برای پاسخ به این سوال، تاکید شد که دسترسی به اینترنت پهنباند میتواند کارساز باشد، زیرا شبکه جهانی بهترین ابزار برای ارایه راهکارهای مربوط به مشکلات جهانی است.
گزارش کمیسیون پهنباند
سازمان ملل متحد بعد از اجلاس پهنباند در گزارش خود اعلام کرد که قصد دارد تا سال 2015 تعداد بیشتری از مردم جهان را به شبکه جهانی اینترنت وصل کند. کمیسیون توسعه دیجیتال سازمان ملل نیز اعلام کرد که یکی از اهداف این سازمان ارایه امکانات و تسهیلات لازم برای افزایش دسترسپذیری اینترنت حداقل برای نیمی از مردم کشورهای در حال توسعه است. این کمیسیون همچنین اعلام کرد که در همین بازه زمانی قصد دارد وب را برای 40 درصد از خانوارها در کشورهای در حال توسعه در دسترس قرار دهد. البته این میزان در کشورهای توسعهیافته به مراتب بیشتر و قرار است که 60 درصد خانوارهای این کشورها تا سال 2015 به جمعیت آنلاین بپیوندند. این کمیسیون که متشکل از مدیران اجرایی شرکتهای اینترنتی، سیاستگذاران، مقامات دولتی و آکادمیهای مرتبط است، به طور کلی چهار هدف اصلی را در دستور کار راهبردیاش معرفی کرد. این اهداف در سندی با عنوان "چالشهای اینترنت پهنباند" ذکر شده و با جزییات به آن پرداخته است. در این سند آمده: در جوامع جدید دانشبنیان جهانی که در حال شکلگیری هستند، هیچ کس نباید از این منبع اطلاعاتی محروم بماند. ما معتقدیم که ارتباطات برای انسانها تنها یک نیاز نیست، بلکه حق آنهاست.بخشی از این سند به چالشهای دسترسی به اینترنت پهنباند پرداخته و بر کاهش هزینه دسترسی تاکید کرده است. سازمان ملل امید دارد که با ارایه اینترنت با هزینهای کمتر از ۵ درصد متوسط درآمد ماهیانه حتی به مردم کشورهای فقیر این فرصت را بدهد تا از مزیتهای شبکه جهانی بهره ببرند. بر همین اساس سازمان ملل از دولتها و بخشهای خصوصی درخواست کرد که با کمک به این طرح، امکانات لازم برای آن را فراهم آورند.
اهداف پهنباند برای سال 2015
کمیسیون پهنباند برای توسعه دیجیتال که توسط سازمان ملل تشکیل شده است، با تایید چهار هدف که آنها را «بلندپروازانه، اما دستیافتنی» خوانده است، اعلام کرده که کشورهای جهان باید بکوشند تا جمعیت خود را به طور کامل در جوامع دانشبنیان در حال ظهور در آینده سهیم کنند. حمدون توره، دبیرکل اتحادیه جهانی مخابرات در این راستا گفت: این اهداف گرچه بلندپروازانه هستند، اما رسیدن به آنها نشدنی نیست. با اتخاذ سیاستهای مناسب و الزام دولتها و همچنین همکاری بیشتر بخش خصوصی با دولتها میتوان به این اهداف دست یافت. حمدون توره افزود: دولتهای جهان باید دسترسی به اینترنت را در اولویت دستور کار خود قرار دهند، زیرا رهبران جهان متفقالقول هستند که آینده با اینترنت پهنباند رقم خواهد خورد. به گفته وی، حتی در کشورهای توسعهیافته هم اینترنت پرسرعت هنوز در اختیار 50 درصد مردم قرار ندارد. این اتحادیه تخمین میزند که آمار دسترسی به اینترنت در کشورهای توسعهیافته 30 درصد و در کشورهای در حال توسعه 10 درصد باشد. این در حالی است که در فقیرترین کشورهای جهان این آمار نزدیک یک درصد است. البته هنوز تعریف مورد توافق بینالمللی درباره آنچه که اینترنت پرسرعت خوانده میشود، وجود ندارد. بر طبق تعاریف FCC یا کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا، اینترنت پرسرعت به معنی حداقل سرعت ۴ مگابیت در ثانیه است. اتحادیه جهانی مخابرات یا ITU مسوولیت ارزیابی فرآیند ترقی کشورها را برای دست یافتن به این اهداف برعهده دارد و به همین منظور نیز قصد دارد این ارزیابیها را به صورت گزارشهای پهنباند سالانه و ردهبندی کشورهای جهان از نظر دسترسی به اینترنت پهنباند، سیاستهای اتخاذ شده آنها، هزینه اینترنت و همچنین درک آنها از اهمیت اینترنت ارایه کند. در سند «چالش پهنباند» که توسط کمیسیون پهنباند سازمان ملل ارایه شده، ارتباطات به عنوان یک نیاز و یک حق برای تمامی انسانهای روی زمین مطرح شده و به همین دلیل، از دولتها و صنایع خصوصی خواسته شده که با همکاری تنگاتنگ با هم، چارچوبهای خطمشی نوآورانهای را توسعه دهند و مدلهای تجاری و مقدمات مالی لازم برای دسترسی به اینترنت پهنباند در سرتاسر جهان را ارایه کنند.
چهار هدف اصلی پهنباند تا سال 2015 عبارتند از:
1- سیاست اینترنت پرسرعت فراگیر شود: تا سال ۲۰۱۵ تمام کشورهای جهان باید یک برنامه یا استراتژی ملی برای دسترسی به اینترنت پرسرعت داشته باشند.
این در حالی است که:
- توانمندسازی دسترسی به اینترنت پهنباند در یک کشور زمانی ممکن است که آن کشور برنامه یا استراتژی ملی پهنباند داشته باشد یا پهنباند در تعاریف دسترسی یا خدمات(Universal Access/ Service) هر کشور قرار گیرد.
- در سال 2010، در میان 144 کشور در حال توسعه، 99 کشور تعریفی از UAS داشتند و فقط 49 کشور به اینترنت دایلآپ و 36 درصد به اینترنت پهنباند دسترسی داشتند.
- پنج سال پیش، 21 کشور در حال توسعه به اینترنت دایلآپ به عنوان بخشی از تعریف UAS دسترسی داشتند و فقط یک کشور به اینترنت پهنباند دسترسی داشت.
۲- اینترنت پرسرعت ارزان باشد: تا سال ۲۰۱۵ حداقل اینترنت پرسرعت در کشورهای در حال توسعه باید ارزان و قابل تهیه باشد. برای مثال با هزینهای کمتر از ۵ درصد متوسط درآمد ماهیانه بتوان به اینترنت پرسرعت دسترسی داشت.
این در حالی است که:
- در 49 اقتصاد جهان – بیشتر شامل اقتصادهای جهانی ثروتمند- دسترسی به پهنباند در سال 2010 کمتر از 2 درصد از درآمد میانگین مردم آن کشورها بوده است.
- در 32 اقتصاد دیگر جهان در سال 2010، دسترسی به اینترنت پهنباند افزون بر نیمی از میانگین درآمد مردم آن کشورها بوده است.
- در سال 2010، 35 کشور در حال توسعه وجود داشت (از میان 118 کشور) که دسترسی به پهنباند در آنها کمتر از 5 درصد از میانگین درآمد ماهانه بوده است. در حالی که در سالهای قبل از آن فقط 21 کشور این وضعیت را داشتند.
- دادههای کنونی براساس پهنباند ثابت است، اما از آنجا که دادههای پهنباند همراه نیز در دسترس قرار گرفتهاند، باید آن را نیز در نظر گرفت.
۳- اتصال خانهها به اینترنت پرسرعت: تا سال ۲۰۱۵ باید ۴۰ درصد خانهها در کشورهای در حال توسعه به اینترنت پرسرعت دسترسی داشته باشند.
این در حالی است که:
- دسترسی به اینترنت پهنباند در خانهها فراگیرترین روش برای آنلاین کردن مردم است. زیرا در یک خانه، تمامی اعضای خانواده میتوانند به اینترنت دسترسی پیدا کنند؛ بدون توجه به اینکه آنها شاغل هستند، به مدرسه میروند، زن یا مردند و کودک یا بزرگسالند.
- تحقیقات نشان میدهند کودکانی که به اینترنت خانگی دسترسی دارند، عملکرد بهتری نیز در مدرسه دارند. همچنین کودکانی که به اینترنت خانگی زیر نظر پدر و مادر خود دسترسی دارند، در مواقع بروز خطرات آنلاین بهتر مورد حمایت قرار میگیرند.
– در کشورهای توسعهیافته، بیش از دو سوم خانوارها در پایان سال 2010 به اینترنت دسترسی داشتند. این میزان در کشورهای در حال توسعه فقط 16 درصد بود. البته به نظر میرسد که به دلیل توسعه اینترنت همراه تا سال 2015 این میزان به حد چشمگیری افزایش پیدا کند.
- این هدف شامل دسترسی به اینترنت هم از طریق تلفن ثابت و هم از طریق شبکههای موبایل میشود.
۴- آنلاین کردن مردم: تا سال ۲۰۱۵ کاربران اینترنت در جهان باید به ۶۰ درصد جمعیت کل جهان رسیده باشد. در واقع 50 درصد مردم کشورهای توسعهیافته و 15 درصد مردم کشورهای کمتر توسعهیافته تا سال 2015 باید به اینترنت دسترسی داشته باشند.
این در حالی است که:
- در پایان سال 2010، فقط 2 میلیارد نفر(30 درصد) از جمعیت کل جهان از اینترنت استفاده میکردند.
- ضریب نفوذ اینترنت در سال 2010 در کشورهای در حال توسعه حدود 21 درصد و در کشورهای کمتر توسعهیافته فقط 5 درصد بوده است.
چالشهای پهنباند
در گزارش اجلاس رهبران پهنباند چالشهای جهانی توسعه پهنباند هم بررسی و چالشها به این شرح دستهبندی شد:
ارتباطات، نیاز و حق انسانهاست
فناوریهای پهنباند به طور اساسی روش زندگی ما را تغییر داده است. هیچ کس نباید از جوامع دانشبنیان جدید جهانی که ما در حال ایجاد آن هستیم محروم شود. ما بر این باوریم که ارتباطات نه تنها یک نیاز انسانی، بلکه یک حق است. ارتباطات بزرگتر و درک بیشتر، به واسطه دسترسی به فناوریهای اطلاعات و ارتباطات امکانپذیر است و این امر میتواند به ما در غلبه بر چالشهای جامعه جهانی پیچیده و به هم پیوسته کمک کند.
پهنباند؛ یک زیرساخت ضروری مدرن برای سهم داشتن در رشد اقتصاد جهانی
در سند چالشهای پهنباند آمده: ما بر این باوریم که اینترنت و ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی دیگر در حالحاضر منابع حیاتی مدرن محسوب میشود و پیشنیاز حیاتی برای مشارکت در اقتصاد رو به رشد دیجیتال به شمار میرود. تحقیقات نشان داده است که در شرایط چالشانگیز اقتصادی امروز، زیرساختها و خدمات پهنباند در رشد اقتصادی و اشتغالزایی نقش اساسی ایفا میکند. در نتیجه باید گسترش دسترسی به زیرساختها و خدمات پهنباند اولویت اصلی سیاستهای کشورها؛ چه توسعهیافته، چه در حال توسعه و چه کمتر توسعهیافته قرار گیرد. ما از تمامی دولتها و کسبوکارها میخواهیم که با کمک یکدیگر به توسعه چارچوبهای سیاستی خلاق، مدلهای کسبوکار و اقتصادی که تسهیلات لازم را برای رشد دسترسی به اینترنت پهنباند فراهم میآورد، بپردازند. همچنین از آنها میخواهیم که با تولید محتوا به زبانهای محلی همه را از مزیتهای انقلاب دیجیتالی بهرهمند سازند.
مزایای پهنباند
مزیتهای اینترنت پهنباند بسیار زیاد است که از میان آنها میتوان به باز شدن ذهن جوانان به افقهای جدید به واسطه فناوریهای جدید آموزشی، توانمندسازی زنان در گسترش فرصتهای شغلی و اجتماعی به واسطه امکان انتخابهای درست، افزایش سطح آگاهی در حوزه بهداشتی و پزشکی و کمک به نانآوران خانوادهها برای یافتن شغل مناسب با حقوق بهتر اشاره کرد. از طریق پهنباند، ارایه خدمات عمومی به کالاهای عمومی جهانی تبدیل شده است. دسترسی بیشتر به اینترنت و برنامههای کاربردی پهنباند، دستیابی به اهداف توسعه توافق شده بینالمللی از جمله اهداف توسعه هزاره (MDGs) را تسریع میکند.
شاخصهای سیاستی برای ترویج پهنباند
در سند چالشهای پهنباند تاکید شده که دولتها از محدود کردن بازار اجتناب کنند. از سوی دیگر، با تعیین مالیات بر سرویسهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، بازارهای پهنباند را از شناخت نیروی بالقوهشان باز ندارند. این سند دولتها را تشویق کرده تا استانداردهای بینالمللی هماهنگ را برای همکاریهای در سطح بینالمللی ترویج کنند و امکانات لازم برای دسترسی به طیف فرکانس رادیویی کافی را فراهم آورند. در این سند آمده: ما اهمیت قواعد راهنمایی رقابت منصفانه را برای دسترسی همه مردم جهان به اینترنت پهنباند متذکر میشویم. تجدید نظر در چارچوبهای قانونی و قانونگذاری که بسیاری از آنها از قرن گذشته به ارث رسیدهاند، امری ضروری در این مسیر است. این کار برای اطمینان از جریان آزاد و اطلاعات در دنیای مجازی است. این چالشها بر نیاز به تحریک تولید محتوا به زبانهای محلی و افزایش ظرفیتهای محلی برای بهرهمندی از انقلاب دیجیتال و همچنین کمک به انقلاب دیجیتال تاکید میکنند.
اهمیت بنیادی محتوا
سند چالشهای پهنباند همچنین اتصال به اینترنت را ضروری، اما ناکافی میداند و تاکید میکند: دست به دست هم علاوه بر گسترش و توسعه شبکههای پهنباند، باید خدمات جدید، برنامههای کاربردی شخصیسازی شده و محتوای چند زبانه ارایه دهیم تا از این طریق مطمئن شویم که هر کسی میتواند از هر جای دنیا علاوه بر دسترسی به دهکده جهانی، از محتوای آن نیز بهره ببرد. ما از تمامی رهبران جوامع میخواهیم به شهروندان خود از جوامع محروم و به حاشیه رانده شده تا افراد مسن و خانهنشین، مردم با نیازهای ویژه، کارگران غیر ماهر و روستاییان فقیر در جوامع کشاورزی و همچنین جمعیت کشورهای کمتر توسعه یافته امکان حضور دهند. ما از رهبران جهانی و صنایع میخواهیم که آموزش ICT را برای زنان و جوانان ترویج دهند و سیاستهای خود را که زمینه بروز نوآوری و خدمات اقتصادی و اجتماعی را از طریق اینترنت فراهم میآورد، گسترش دهند.