غافل از اینکه این شعارهای حمایتی در کنار نبود پایش و کنترل تولیدکنندگان توسط وزارت صنعت، وضعیت تولید در کشور را بغرنج تر کرده است. به گونه ای که بسیاری از واردکنندگان در صنوف مختلف به خصوص صنف فناوری اطلاعات و ارتباطات با تغییر چهره و دور زدن گمرکات و همچنین در دست داشتن پروانه بهره برداری تولید، به شبه تولید روی آورده اند و با تولیدکنندگان واقعی به رقابت می‎پردازند.

داستان از این قرار است که در حال حاضر بسیاری از شبه تولیدکنندگان تحت عنوان تولیدکننده، به دلیل سهل انگاری گمرکات قطعات SKD را با  تعرفه مواد خام وارد کشور می کنند. به این صورت که با پرداخت هزینه ای به مراتب کمتر کالا را با قیمت پایین به بازار عرضه می کنند و تولید کننده واقعی را در تنگنا قرار می دهند.

کامبیز رشیدی، عضو هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان تجهیزات رایانه در این خصوص به فناوران گفت: متاسفانه شرایطی ایجاد شده است که برخی از صاحبان پروانه بهره برداری تولید، با واردات کالا به عنوان مواد اولیه و بستن دو پیچ خود را تولیدکننده معرفی می کنند در صورتی که نه تنها هیچ گونه اشتغال زایی نکرده اند و نقشی در اقتصاد مقاومتی ندارند، بلکه مشکلاتی را نیز برای تولیدکنندگان واقعی ایجاد کرده اند.

وی افزود: در واقع عده ای پروانه بهره برداری تولید را در اختیار دارند تا هر وقت لازم داشتند، از آن سوءاستفاده کنند.

رشیدی گفت: در حال حاضر شاهد نوعی تقلب هستیم و این سوءاستفاده به صورت واردات کالای SKD است که یا به صورت مجزا یا مواد اولیه وارد می شود و در گمرک قابل ردیابی نیست.

عضو هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان تجهیزات رایانه افزود: شاید کالاهای حجیم و بزرگ مانند لوازم خانگی را بتوان در گمرک ردیابی کرد؛ اما معمولا اقلام کوچک در صنعت IT  قابل ردیابی نیست.

رشیدی با ذکر مثالی گفت: به طور مثال شبه تولیدکنندگان برای کالایی مانند موس از یک سو چون قطعات پلاستیک آورده اند، با کف ارزش 5/2 دلاری مواد خام محاسبه می شود و از سوی دیگر برد اسمبل شده موس نیز با کف ارزش 30 دلاری مواد خام وارد می شود.

 وی افزود: با این تفاسیر از آنجایی که 50 گرم مواد پلاستیکی در موس به کار رفته، 75 تومان بابت گمرک پرداخت می کنند و 135 تومان هم بابت برد ؛ بنابراین این شبه تولیدکننده با 200 تومان موس را با ارزش مواد خام و به صورت SKD وارد می کند و با بستن چند پیچ آن را به بازار عرضه خواهد کرد.

وی با ابراز تاسف اضافه کرد: این در حالی است که تولیدکننده واقعی که کالا را به صورت CKD وارد می کند باید 3500 تومان تعرفه گمرکی پرداخت کند.

رشیدی با طرح این سوال که تولیدکننده باید با چه انگیزه ای به فعالیت بپردازد گفت: هزینه های سربار تولیدکنندگان مانند ماشین آلات، نیروی انسانی، تامین اجتماعی و غیره برای همه کاملا روشن است و با توجه به فعالیت بی شمار شبه تولیدکنندگان در بازار تجهیزات رایانه انگیزه ای برای فعالیت تولیدکننده واقعی نمی ماند.

وی با بیان اینکه این مشکل در خصوص تولید اکثر کالاها در کشور وجود دارد، گفت: گمرکات کشور باید در این خصوص دقت عمل بیشتری داشته باشند تا به همین سادگی توسط افراد سودجو دور زده نشوند.

عضو هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان تجهیزات رایانه همچنین با گله از اینکه بسته های حمایتی دولت شامل شبه تولیدی ها هم می شود، گفت: متاسفانه اکنون شرایط به گونه ای است که شبه تولیدکنندگان نیز از تسهیلات تولید برخوردارند. در حالی که آنها باید این را بدانند راهی که می روند، درست نیست و با سرمایه گذاری باید تولید واقعی را در کشور بالا ببریم.

رشیدی افزود: از نظر قانونی نیز باید شرایطی ایجاد شود تا تولیدکننده واقعی حمایت شود و شبه تولیدکنندگان دست از فعالیت بردارند.

وی همچنین اضافه کرد: موضوع مهم دیگر این است مواد پلاستیکی که وارد می شود، اغلب از مواد بازیافتی هستند  و از آنجایی که به صورت SKD می آیند، استاندارد به آن کاری ندارد.

وی گفت: مکاتبات و مذاکرات زیادی در این خصوص با گمرک و وزارت صنعت صورت گرفته که تاکنون نتیجه ای در بر نداشته است.

در همین حال حسین رفعتی، عضو سندیکای تولید کنندگان تجهیزات رایانه درباره مکاتبات صورت گرفته با وزارت صنعت گفت: خواسته سندیکا از وزارت صنعت این است که پروانه های بهره برداری تولید را پایش کند.

وی افزود: قطعا سندیکای تولیدکنندگان رایانه در این خصوص می تواند به وزارت صنعت کمک کند تا مراحل تشخیص تولیدکننده واقعی از شبه تولیدکنندگان به راحتی صورت گیرد.

رفعتی در خصوص پروانه های بهره برداری تولید در حوزه ICT گفت: جدیدا آماری در اختیار ندارم اما سال 93 بیش از 700 پروانه بهره برداری تولید در حوزه صادر شده بود. این در حالی است که در بهترین حالت 50 یا 60  کارخانه تولیدی داریم.