گزارش: سیما میدانی

دستاوردهاي اولين همايش تله‌مديسين و بيمارستان الكترونيكي
دبير علمي دومين سمپوزيم بيمارستان الكترونيكي و تله‌مديسين با بيان اينكه در فاصله نخستين دوره برگزاري تاكنون يك‌سري طرح‌ها ارايه و در طي اين يك سال پيگيري شد، گفت: يكي از مهم‌ترين آنها راه‌اندازي كلینيك مجازي ديابت در مركز طبي كودكان ايران است.
ماشاءالله ترابي با بيان اينكه از سال گذشته کلینیک مجازی دیابت به طور رسمی در کشور راه‌اندازی شده است، افزود: هم‌اکنون بیش از نیمی از بیماران دیابت در کشور در بانک اطلاعاتی این کلینیک مجازی ثبت‌نام کرده‌اند و قصد داریم به زودی اطلاعات تمام این بیماران را در این بانک اطلاعات داشته باشیم.وی با بیان اینکه این نوع بیماران نیازمند ويزيت‌هاي مكرر هستند، گفت: بيماران مرتبا از طريق ايميل با پزشكان خود در ارتباط هستند و آزمايش‌های ماهانه خود را از اين طريق به آنها اعلام مي‌كنند.به گفته وي، همچنين در همايش اول طرحي به عنوان داشبورد اطلاعاتي عنوان شد كه هم‌اكنون اين طرح در بيمارستان حضرت رسول در حال اجراست و به زودي به صورت رسمي اجرا مي‌شود. ترابي افزود: در اين طرح اطلاعات بيماران به صورت جامع جمع‌آوري و امكان مديريت و تصميم‌گيري از طريق سيستم فراهم مي‌شود.
ايجاد انجمن تله‌مديسين در ايران
سال گذشته تفاهم‌نامه همكاري ميان دانشگاه علوم پزشكي تهران و انجمن تله‌مديسين آمريكا به منظور برقراري ارتباط انجمن‌هاي علمي تخصصي كشور با انجمن تله‌مديسين آمريكا منعقد شد که به گفته رييس دانشگاه علوم پزشكي این تفاهم‌نامه موجب همكاري‌هاي بيشتري در قالب پروژه ‌هاي مشترك است تا سطح بهداشت و درمان دو كشور ارتقا پيدا كند.
باقر لاریجانی با بيان اينكه انجمن تله‌مديسين در ايران نيز به زودي راه‌اندازي مي‌شود، افزود: با الگوبرداري از انجمن تله‌مديسين آمريكا كه يكي از مهم‌ترين انجمن‌ها در حوزه سلامت الكترونيكي در دنياست و با همكاري‌هايي كه در اين حوزه داشته‌ايم قصد ايجاد يك انجمن در ايران نيز را داريم تا بتوانيم به سرعت به مشكلات اين حوزه بپردازيم.
وي با بيان اينكه تله‌مديسين يا پزشكي از راه دور يك دانش نوين در جهان است، گفت: با توجه به اينكه دانشگاه مجازي دانشگاه علوم پزشكي تهران به زودي فعاليت خود را آغاز مي‌كند، اين قبيل‌ همكاري‌ها بسيار اهميت دارد و قصد داريم در راه‌اندازي اين دانشگاه از ايده‌ كشورهاي ديگر در اين حوزه استفاده كنيم.
تمايل انجمن تله‌مدیسین آمریکا براي همكاري بيشتر با ايران
 انجمن تله‌مدیسین آمریکا بیش از 40 سال است که راه‌اندازی شده و هدف اصلی آن استفاده از فناوری‌های نوین در امر پزشکی است. در این زمینه این انجمن در طول این سال‌ها توانسته تجربيات بسیاری در این زمینه کسب کند. به گفته جاناتان لينكس، مديرعامل  انجمن یکی از مهم‌ترین ارکان ایجاد بیمارستان الکترونیکی آموزش کامل پرسنل بیمارستان‌ها و عموم مردم است که در بسیاری از کشورها کمتر به این موضوع توجه می‌شود.لينكس با بیان اینکه تله‌مدیسین در آمریکا همچون ایران دارای چالش‌هایی است،گفت: هنوز بسیاری از روستاهای ما از امکانات پزشكي از راه دور محروم هستند و برای رفع این مشکل تلاش می کنیم.وی افزود: وجه اشتراکات بسياري در زمينه پزشکي بين ايران و آمريکا وجود دارد و  امیدواریم ارتباط اين انجمن با جامعه پزشکي ايران در بخش‌هاي ارتباطات و فناوري نيز بيشتر شود.مديرعامل انجمن تله‌مديسين آمريکا در بخش ديگري از سخنانش به ارتباط اين انجمن با 40 کشور دنيا در زمينه پزشکي از راه دور اشاره و تاکيد كرد: اعضاي اين انجمن به توسعه روابط خود با ايران بسيار علاقه‌مند هستند و اميدواريم بتوانيم در حوزه تله‌مديسين با يكديگر تبادل اطلاعات و همكاري‌هايي داشته باشيم.
حمايت دولت هند در توسعه پزشكي از راه دور
دكتر رام كومار، رییس مرکز تله‌مدیسین اینتل هند با بيان اينكه تله‌مديسين در ايران از پيشرفت‌هاي خوبي برخوردار است، گفت: اين اولين‌بار است كه از نزديك با تله‌مديسين ايران آشنا مي‌شوم و ايران در اين حوزه با هند شباهت‌هاي بسياري دارد.
كومار يكي از مهم‌ترين عوامل پيشرفت پزشكي از راه دور در هند را حمايت دولت عنوان كرد و افزود: در هند هزينه‌ها براي ايجاد بيمارستان الكترونيكي بسيار بالاست ولي دولت هند در اين زمينه از هيچ كمكي دريغ نكرده و زمينه را براي فعاليت بخش خصوصي در اين حوزه نيز فراهم كرده است. وي با بيان اينكه ايجاد زيرساخت‌هاي ارتباطي در روستاها و مناطق محروم بسيار دشوار است، گفت: سعي كرده‌ايم كه اين مشكل را با ارايه سيستم‌هاي به روز از سوي مخابرات كشور سريع‌تر برطرف
كنيم.
چالش‌هاي پيش‌روي بيمارستان الكترونيكي در ايران
به گفته، رضا صفدری، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران مهم‌ترین چالش در مورد ایجاد بیمارستان الکترونیکی در کشور، ‌بي‌توجهي به ساماندهی اطلاعاتی و به‌کارگیری نیروهای متخصص در لایه‌های تصمیم‌گیری و سیاستگذاری است كه موجب شده مشکلات بسیاری در ایجاد بیمارستان الکترونیکی ایجاد شود و باید برای رفع این مشکلات شورای متخصص در این زمینه در زمان کوتاه ایجاد شود.صفدري یکی دیگر از چالش‌های پیش رو در این زمینه را نبود استاندارد مناسب در این حوزه عنوان كرد و افزود: برای ایجاد بیمارستان الکترونیکي در کشور باید از یک‌سری استانداردهای بین‌المللی پیروی کنیم تا بتوانیم یكنواختی را در تبادل اطلاعات داشته باشیم. وي گفت: هم‌اکنون استاندرادهای فنی در این زمینه وجود دارد و نحوه بهره‌برداری از آن نیاز به یک رویکرد و برنامه مستمر دارد و با اجرای این استاندارد در کشور باید قسمت غافل مانده انفورماتیک در بحث پزشکی برطرف شود. البته باید بدانیم که دانش فنی کافی به موجودیت این امر در کشور وجود ندارد و تنها سیستم موجود استاندارد مبادله اطلاعات در وزارت بهداشت است.
راهكارهایی براي ايجاد بيمارستان الكترونيكي در ايران
معاون آموزشی انجمن رادیولوژی ایران با بيان اينكه راهکارهای پیش روی چالش‌های بیمارستان الکترونیکی در کشور بسیار است، گفت: مهم‌ترین آنها این است که بايد در مرحله اول در نظام‌های درمانی ما یک بازنگری فوری صورت گیرد و ردیف‌های تشکیلاتی و ردیف‌های انفورماتیک ما مشخص شوند. وي افزود: به همین منظور باید پست انفورماتیک در چارت تشکیلاتی ایجاد و برای استخدام متخصصان در این زمینه نیز بیشتر از گذشته اقدام شود.
فاتحي افزود: راهکار دوم برای حل چالش‌های پیش رو ایجاد استانداردهای مناسب در زمینه بیمارستان الکترونیکی در کشور است، در همین راستا باید یک کمیته ملی برای یکپارچه‌سازی فعالیت‌ها و استفاده مناسب از محصولات انفورماتیک تشکیل شود و این کمیته فراسازمانی باید از بخش خصوصی هم در آن دخیل باشد.وي در ادامه گفت: راهکار سوم نیز در این زمینه حذف سازمان‌های دیگر است که در این بخش باید همگرایی و هم‌سویی در ارگان‌های تصمیم‌گیرنده صورت گیرد و هرکسی با توجه به تخصص کار خود گوشه‌ای از کار را گرفته و به طور مستقل برای بخش‌های خاصی تصمیم‌گیری کند.

در پايان برگزاري دومين همايش تله‌مديسين و بيمارستان الكترونيكي بيانيه‌اي در هفت بند تهيه شد كه قرار است اين بيانیه به‌زودي به كميسيون بهداشت مجلس، وزارت بهداشت و وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات براي بررسي ارجاع داده شود.بيانيه پاياني دومين همايش تله‌مديسين و بيمارستان الكترونيكي به شرح زير است:
1- توسعه ساختار مناسب سازمانی برای جذب و به‌کارگیری نیروی انسانی در حوزه فناوری اطلاعات پزشکی برای استقرار بیمارستان الکترونیکی در بیمارستان‌ها و نظام بهداشتی درمانی کشور
2- طراحی و معماری جدید ساختمانی برای تاسیس مراکز خزانه داده‌ها و مدیریت مناسب زیرساخت IT در بیمارستان هوشمند
3- توسعه و به‌کارگیری داشبوردهای اطلاعاتی و فعال کردن مراقبت در بیمارستان‌ها
4- فعال‌سازی کمیته‌های IHE و اجرای کارگاه‌های آموزشی برای مشارکت فعال تمامی ذی‌نفعان حوزه سلامت الکترونیکي و کسب نمایندگی حوزه خاورمیانه IHE در ایران
5- زمینه‌سازی برای توسعه مشارکت با انجمن تله‌مدیسین آمریکا و فعال کردن انجمن تله‌مدیسین و بیمارستان الکترونیکی در کشور
6- فعال‌کردن تله‌مدیسین برای توسعه برنامه‌های چند تخصصی در این حوزه و نيز ایجاد زمینه مواجهه و آشنایی دانش‌آموختگان رشته‌های فناوری اطلاعات با حوزه‌های پزشکی، بهداشتی و درمانی
7- تقویت و توسعه همکاری‌های بین بخشی از جمله مشارکت با ارایه‌کنندگان خدمات اینترنتی و مخابراتی و تامین پهنای باند مناسب برای بیمارستان‌ها.