۱- آیا واقعا در صورت آزادی دسترسی به سرویس هایی که کاربران دنیا سال هاست از آن استفاده می کنند، کاربر خوب آنها می شویم؟!
دسته ای از کاربران با نگاه به سرنوشت تلگرام و اینستاگرام، برای آینده توییتر، در صورت رفع فیلترینگ نگران هستند و تصور می کنند که کاربران کاسب کار و دنبال کننده های فیک و بات ها و نیز مطالب بسیار سطحی و اخبار کاذب، توییتر «آنها» را به شدت خواهد آلود!
این کاربران، حلقه مخاطب خاص خود را پیدا کرده اند و البته «دشمنان» خود را هم مدت طولانی است که بلاک کرده اند.
پس در مجموع توییتر برای آنها، یک محیط خصوصی دلخواه شده است. اما اگر توییتر رفع فیلتر شود، چه؟
ما با انبوهی از کاربران تازه روبرو خواهیم شد که راه و رسم سنتی تعامل با کاربران دیگر را نمی شناسند و دوست دارند شیوه کار اینستاگرامی و تلگرامی را اینجا تحمیل کنند و به همان سبک برای خودشان چند صد کا مخاطب انبوه پیدا کنند.
چشم بر هم بزنیم، توییتر هم تبدیل به قلمرو فتح شده ترول ها و فرصت طلب ها می شود ….
اما یک نگاه دیگر هم وجود دارد. مطابق این نگاه محدودیت های و تنگناهای طولانی هستند که منجر به این نوع رفتار کاربران می شوند.
یعنی از یک سو اگر کاربران اینترنت فضاهای رسمی و نیمه رسمی برای تخلیه هیجانات و افکار خود داشتند، اینقدر دیگر روی محیط مجازی تأکید نمی کردند.
از سوی دیگر باز بودن همه یا دست کم بیشتر سرویس های محبوب در دنیا باعث می شود که کاربران به تدریج جذب آن شوند، با فرهنگ هر سرویس آشنا شوند و متناسب با آن رشد کنند.
اما شکستن ناگهانی دیوارها، باعث می شود ما با فنری روبرو بشویم که سالهاست در آن تراکم افکار و فشار ذهنی برای برون ریزی واژه ها، باعث یک حرکت انفجاری و هرج و مرج می شود.
۲- محتوای خوب کدام است و محتوای بد کدام؟ کدام سرویس ها بالقوه مفسده برانگیز هستند و کدام نه؟
خب، باید اعتراف کنیم که برخی از سرویس ها بر اساس قوانین خود، هیچگونه درج مطالب غیراخلاقی یا دقیق تر بگویم پورنوگرافی را برنمی تابند. اما خب، در بلاگر و وردپرس، کاربران اجازه دارند که مشخص کنند آیا محتوای وبلاگ «مخصوص بالغین» دارند یا نه.
اما آیا واقعا مثلا توییتر محیطی پاک است. مساله به این برمی گردد که توییتر هم محیط کاملا استریلی نیست.
مشکل اصلی این است که ما هنوز بین ابزار و نوع استفاده نمی خواهیم تمایز قائل شویم. شبکه های اجتماعی و سرویس های وب ۲ همگی بالقوه امکان انواع استفاده های مختلف را می دهند و این رفتار کاربران است که جو آنها را می سازد.
از سوی دیگر باز هم سال هاست که توجه نکرده ایم که اگر مطالب به اصطلاح غیراخلاقی و سطحی خواهان بسیار بیشتری از مطالب ژرف دارند، قسمتی از این امر به این برمی گردد که محروم شدن شهروندان ما از محتواهای خوب -به هر علت- و مهیا نشدن فضاهای گفتگوهای خوب، باعث شده، ذائقه آنها به مطالب سطح پایین تر عادت کند. طبیعی است که وقتی مشتری هر چیزی زیاد شد، خریدار و توزیع کننده اش هم پیدا می شود.
۳- آیا واقعا سرویس اینترنتی و شبکه اجتماعی مختل کننده امنیت ملی داریم؟
آیا در بین شما کسی پیدا می شود که تلاش کرده باشد یک شبکه اجتماعی کوچک راه اندازی کند؟
در کوتاه زمانی او متوجه می شود که کاربرانی هستند که وارد تعاملات غیرمعمول با هم می شوند که حتی ممکن است تعامل برای بده بستان های جنسی یا مواد مخدر را هم شامل بشود. این مدیران شبکه های اجتماعی واقعا در مقابل بحث های رادیکال سیاسی در شبکه های اجتماعی شان چه کنند؟
شخصا تصور نمی کنم که شبکه های اجتماعی، محیط قابل اعتنایی برای ایجاد دگرگونی های رادیکال اجتماعی باشد، همان طور که تصور نمی کنم که برخلاف باور قدیمی ما، آنها برآیند خرد جمعی باشند.
به دیگر سخن، این آسیب پذیری ها، نیازها، سخنان ناگفته، حقوق استیفانشده و امیال سرخورده هستند که به اشکال مختلف در شبکه های اجتماعی سر باز می کنند.
حالا ما می توانیم با دیدن تصویر آشفته نمود این امور در شبکه های اجتماعی، با رفتاری خام آشفته شویم و تصور کنیم که اصلا اگر این شبکه های اجتماعی نبودند، ما مشکل خاصی هم نداشتیم. در صورتیکه زمینه ایجاد مشکلات نه در شبکه های اجتماعی، بلکه در جای دیگری هستند.
دست آخر باید بگویم که در شرایط حاضر نه از فیلتر به درآمدن بلاگر، وردپرس یا توییتر، باعث تحول چشمگیر «عمومی» می شود و نه در فیلتر ماندن آنها باعث تذهیب اخلاق عمومی!
شاید توصیه نهایی من برای نشریات و سایت های خبری این باشد که بی جهت از اخبار رفع فیلترینگ هیجان زده نشوند و این انتظار را در بدنه اجتماع ایجاد نکنند!
اشتباه نکنید من واقعا عاشق جو خاص توییت های دوستانم در توییتر هستم و بدون یوتیوب روزم شب نمی شود، اما وقتی می خواهیم از منظر «عمومی» صحبت کنیم، باید بگویم که دست کم در کوتاه زمان امیدی ندارم که حتی رفع فیلترینگ ما را به جایگاه مجازی خلاقانه، مسوولانه و آرمانگرایانه تری برساند.