شرکت باران تلکام در ابتدای مسیر خود توسط سهامداران فعال در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد شد که دقیقا ناشی از یک فرصت‏سنجی در این حوزه بوده است. درواقع تحلیل سهامداران از چند مولفه باعث تاسیس این شرکت شد که یکی روند صعودی قابل توجه در استفاده کاربران فضای مجازی از ویدیو در تمامی تحلیل‏ها قابل مشاهده بود. این آمارها اعداد قابل توجهی را در این حوزه نشان می‎دهند که به عنوان مثال در سال 2015 سهم ویدیو از کل ترافیک اینترنت (سهم داده های ویدیو از کل داده ها) در منطقه خاورمیانه نزدیک به 60 درصد بوده و پیش بینی کرده‎اند که این سهم تا سال 2020 در منطقه ما به حدود ۸۰  درصد افزایش یابد که اگر این رشد را در کنار رشد فزاینده استفاده از شبکه‏های باند پهن قرار دهیم، فرصت بسیار گرانقدری را در این حوزه مشاهده خواهیم کرد که نشان از پتانسیل بالای بازار در استفاده از محتوای ویدیو دارد. دیگر مولفه این بود که تقریبا تمام شاخص ها نشان‎دهنده استفاده کاربران از ابزارهای هوشمند و توسعه زیرساخت در کشور در حال رشد است که در این میان بخش مهمی از زنجیره ارزشی مربوط به توسعه‎دهندگان پلات فرم و توسعه سرویس و محتواست که نیروی محرکه دوم در این حوزه محسوب می‎شود. سومین مولفه هم اهمیت صنعت مدیا (رسانه) در زنجیره ارزش کسب و کار سهامداران شرکت باران است که باعث ایجاد ارزش افزوده قابل توجه در سایر فعالیت ها و توانمندی های کنونی آنان شده است.

دقت به این نکته ضروری است که روندها و تحلیل‏هایی که بدان پرداختم، به طور کلی مربوط به محتوای ویدیو دیجیتال بود و حوزه IPTV تنها یک اشتقاق محتوایی و تکنولوژیک از کل محتوای ویدیو دیجیتال محسوب می شود. در این راستا اگرچه تلاش‏های مختلف در حوزه IPTV به دلایل مختلف از جمله تصدی‏گری سازمان صدا و سیما، نبود قوانین حمایت کننده و عدم شکل‏گیری مکانیزم بازار رقابت، چندان موفقیت‏آمیز نبوده، اما در حوزه ویدیو دیجیتال، طی چند سال گذشته، سرویس‏های خوب و موفقی در کشور عرضه شده که به سرعت در حال گسترش هستند و یقینا با توجه بیشتر دولت و نهاد مرتبط به این حوزه، این رشد سریع تر هم خواهد شد.

به یک معنا، IPTV تلویزیونی است که بر روی پروتکل اینترنت IP قابل عرضه است که یک مفهوم کلی  از Streaming روی همه شبکه های مبتنی بر IP است، اما امروز یک معنای مصطلح از IPTV به کار برده می شود که در مقابل سرویس های ویدیویی OTT  قرار می گیرد. منظور تکنولوژی سنتی IPTV است که بر روی شبکه مدیریت شده Managed Network عرضه می‏شوند و لذا تناظر خوبی با شبکه های سنتی تلویزیون کابلی البته بر روی بستر شبکه IP داشتند. در مقابل سرویس‏های OTT  (Over The Top) یا فرا شبکه مطرح هستند که مستقل از نوع شبکه، قابل عرضه است. طبیعی است که با رشد ضریب نفوذ اتصال باند پهن (Broad Band) سرویس‏های OTT  به دلیل عدم محدودیت به نوع شبکه و عدم محدودیت توانایی به سرعت توسعه پیدا کردند و امروزه حتی روند سرویس های تلویزیون اینترنتی نیز به سوی تکنولوژی OTT است .

نخستین نقطه تمایز این است که آیو یک سرویس OTT است؛ لذا بر بستر شبکه تمامی اپراتورهای قابل ارایه است، تنها کافی است کاربر، اتصال اینترنت با سرعت متوسط - حدود 512 یا بالاتر- داشته باشد. نقطه تمایز دیگر که در سایر سرویس‏های کشور وجود ندارد، قابلیت Multi Screen سرویس آیو است، به این معنا که سرویس آیو بر روی موبایل، تبلت، کامپیوتر شخصی (وب)، تلویزیون هوشمند و ستاپ باکس قابل دریافت است و در همه این درگاه ها، کاربر تجربه کاری مشابهی داشته و با گرفتن یک حساب کاربری بر روی تمامی این درگاه ها، سرویس خود را به صورت یکپارچه دریافت می کند. این قابلیت عملا انعطاف بسیار بالایی در دریافت سرویس به کاربر می‏دهد که نشان از جامعیت در طراحی سرویس آیو دارد.

با وجود تمامی عدم موفقیت های پیشین در حوزه IPTV و همچنین وجود سرویس‏هایی موفق در کشور و در حوزه ویدیو دیجیتال، شما فاکتور مهم در موفقیت سرویس‏هایی مانند آیو را چه چیزی می دانید؟

این پرسش، جواب مبسوطی دارد و عملا ناشی از تحلیل عمیق این صنعت و فضای کسب و کاری مرتبط آن در کشور است، اما علی‏رغم اهمیت فاکتورهایی مانند انتخاب تکنولوژی صحیح، پیاده‏سازی درست و کامل، کیفیت سرویس و پایداری و .... یک عامل، نقش کلیدی و تعیین‎کننده دارد و آن عامل محتواست.

به نظر من، محتوا به مثابه روح و جان سرویس IPTV است که ذائقه سنجی درست، تولید و تأمین صحیح و نهایتا عرضه محتوای مناسب، مهم ترین کلید موفقیت در این حوزه محسوب می‏شود.

در حال حاضر یکی از مهم ترین موانع رشد این سرویس ها Regulation یا تنظیم مقررات است. نه به این معنا که ما در این حوزه به شفافیت مقررات و ایجاد مرجع واحد تصمیم‏گیری و تعامل نیاز داریم، بلکه به این معناست که ما در این حوزه به شفافیت مقررات و ایجاد مرجع واحد تصمیم گیری و تعامل نیاز داریم. در این حوزه از طرفی دچار مقررات زدگی هستیم، چرا که نهادهای مختلفی از کارهای مختلف، خود را ذی مدخل می دانند و بایدها و نبایدهایی برای سرویس دهندگان تعریف می کنند و از طرف دیگر نمی توان از یک مرجع مشخص نام برد که اگر شما در چارچوب قوانین آن مرجع رفتار کنی، اطمینان داشته باشی که فعالیت شما از نظر قانونی حمایت می شود. در این رابطه، حرف بسیار است، اما به دلیل همین آشفتگی در فضای قانونی و مقررات و گستردگی ذاتی فضای مجازی، هم اکنون سرویس هایی بدون رعایت هیچ چارچوبی در حال فعالیت هستند، این در حالی است که برخی سرویس های دیگر مانند آیو که دغدغه فعالیت قانونی و رشد در فضای متبوع حاکمیت کشور را دارند، هر روز با سیاست جدیدی از سوی نهادهای ذیربط روبه رو می شوند. در یک کلام باید گفت یکی از موانع جدی پیش رو، نبود مقررات شفاف است و این حوزه نیازمند مقررات مطول و مفصل نیست. فقط کافی است به بازیگران صالح  از نظر فنی و الزامات قانونی  اجازه داد تا بر اساس مکانیزم بازار، رشد ارگانیک خود را تجربه کنند و در یک چارچوب مشخص نظارتی بر فعالیت آنها نظارت نمود. این چارچوب ها هم شامل چارچوب‏های نظارتی شرعی، قانونی و سیاسی است و هم شامل چارچوب های تجاری مانند حفظ فضای رقابتی و این هاست. موضوع دیگر، موانع زیرساختی است. یکی از ملزومات رشد چنین سرویس‏هایی وجود زیرساخت مناسب مخابراتی است که می توان به ظرفیت شبکه انتقال زیرساخت در کشور، وجود شبکه هایی توزیع محتوا (CDN)، در دسترس بودن سرویس‏های باند پهن (MBB&FBB) برای کاربر نهایی و .... پرداخت.

براساس گزارش که ITV (اتحادیه جهانی مخابرات) اخیرا درباره وضعیت کشورها در حوزه باند پهن منتشر کرده، ایران با ضریب نفوذ 8/10 درصدی باند پهن ثابت در رتبه 81 جهان قرار دارد که البته ضریب نفوذ باند پهن در حوزه موبایل حدود دو برابر این عدد است که نشان می دهد به توسعه بیشتری در این حوزه نیاز داریم.